Zonquldak ili
Zonquldak ili — Türkiyədə il. Qara dəniz sahilində yerləşən il, xüsusilə limanıyla Türkiyənin Qara dəniz ölkələri arasındakı dəniz ticarətində əhəmiyyətli yerə malikdir. Türkiyənin ən zəngin daş-kömür mədənləri də bu ildədir. Ancaq son zamanlarda tək tərəfli kömür qazancı əldə edildiyi üçün təbii resurslar gündən-günə azalır. Karabük, 1995-ci ildə il statusu almasından sonra, sənaye baxımından geri qalmış və şəhər xaricinə köç sürətlənmişdir. Hal hazırda immiqrasiya mərkəzidir.[2]
| Zonquldak ili | |
|---|---|
| Zonguldak ili | |
 | |
| Ölkə | |
| Daxildir | Qara dəniz regionu |
| İnzibati mərkəz | Zonquldak |
| Qubernator | Ərdoğan Bektaş |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Sahəsi |
|
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəsmi dili | Türkcə |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| ISO kodu | TR-67 |
| Poçt indeksi | 67000–67999 |
| Avtomobil nömrəsi | 67 |
| Rəsmi sayt | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Təhsil
redaktəTəhsil və təlim 10 uşaq bağçası, 324 ibtidai məktəb, 59 ümumtəhsil və peşə liseyi daxil olmaqla ümumilikdə 389 məktəbdə verilir. Bülent Ecevit Universiteti, Ereğli Tibb Fakültəsi, İncəsənət və Elmlər Fakültəsi, Mühəndislik fakültəsi, İqtisadiyyat və İdarəetmə Fakültəsi, 5 fakültə, 3 institut, 2 kollec, 6 peşə məktəbi və 1 dövlət konservatoriyasından ibarətdir. Universitetdə 32 professor, 32 dosent, 259 dosent, 106 müəllim, 43 müəllim, 256 elmi işçi, 8 mütəxəssis və cəmi 736 elmi işçi çalışır.
Mətbəx
redaktəYerli mətbəxdə əsasən un (buğda və qarğıdalı unu) məhsullarından hazırlanan yemək növləri üstünlük təşkil edir. Zonquldak meşələrində, bəlkə də dünyanın ən ləzzətli şabalıdı olan quzu şabalıdı yetişir və mövsümdə toplanan şabalıd suda qaynadılır, bütöv bir şəkildə duzlanır, sobada qovrulur, sonra qurudulur və odda bişirildiyi üçün kömür kimi saxlanılır. Türkiyədə yalnız Qaradəniz Ereğlidə yetişən Osmanlı çiyələyi, meşə altı bitki örtüyü içində iştirak edən dağ çiçəyi, zoğal, itburnu, böyürtkən, reyhan, nanə, dəfnə, bölgə mətbəxində dəyişik istifadə formalarında qiymətləndirilməkdədir.
Əhali
redaktə2019-cu il siyahıyaalmasına əsasən Zonquldak ilinin əhalisi 596.053 nəfərdir. Bu əhalinin 72,38%-i şəhərlərdə yaşayır. İl sahəsi 3.341 km2-dir. İldə hər km2-yə 178 nəfər düşür. (Bu rəqəm mərkəzi ilçədə 456-dir.)
İldə əhali 0,61% azalmışdır. Əhalisi ən çox artan ilçə Kozlu (0,26%), ən çox azalan ilçə isə Göyçəbəy (-2.53%) olmuşdur. 4 fevral 2020 TÜİK məlumatlarına görə, bu bələdiyyələrdə 8 ilçə, 25 bələdiyyə, 176 məhəllə və 380 kənd var.
| Alaplı | 44.286 | 43.851 | -0,98 | 2 | 9 | 52 | 22.000 | 21.851 | 49,83 | 383 | 114 |
| Çaycümə | 91.569 | 90.556 | -1,11 | 6 | 32 | 83 | 46.182 | 44.374 | 49,00 | 492 | 184 |
| Devrək | 57.540 | 57.583 | 0,07 | 2 | 10 | 83 | 23.659 | 33.924 | 58,91 | 953 | 60 |
| Ereğli | 175.605 | 175.622 | 0,01 | 4 | 44 | 93 | 43.433 | 132.189 | 75,27 | 736 | 239 |
| Göyçəbəy | 21.655 | 21.108 | -2,53 | 2 | 10 | 19 | 9.773 | 11.335 | 53,70 | 183 | 115 |
| Kilimli | 35.323 | 34.829 | -1,40 | 4 | 24 | 4 | 2.668 | 32.161 | 92,34 | 145 | 240 |
| Kozlu | 48.381 | 48.507 | 0,26 | 1 | 9 | 23 | 7.019 | 41.488 | 85,53 | 177 | 274 |
| Mərkəz | 125.339 | 123.997 | -1,07 | 4 | 38 | 23 | 9.889 | 114.108 | 92,02 | 272 | 456 |
| ÜMUMİ | 599.698 | 596.053 | -0,61 | 25 | 176 | 380 | 164.623 | 431.430 | 72,38 | 3.341 | 178 |
İdman
redaktə2018–2019 mövsümünün sonunda Zonquldak Kömürspor futbol komandası 2 liqada qalmışdır. Bundan əlavə Futbol BAL-da ilin 2 komandası var. Qadın Futbolu 1-ci Liqada Qaradəniz Ereğli Bələdiyyəspor 5-ci olmuşdur. Ziraat Türkiyə Kubokunda Qaradəniz Ereğli BS, 3-cü turda Antalyaspora, Zonguldak Kömürspor isə 4-cü turda Menəmən BS-ya uduzmuşdur.
Əhəmiyyətli idman tikililəri: Qaraalmaz Kamal Köksal Stadionu (13.795), Zonguldak İdman Salonu bölgəsi (1.500), BEÜ Olimpiya Üzmə Hovuzu (250).
İnzibati bölgü
redaktəİl mərkəzi Zonquldak ilə yanaşı, ilin tərkibində 8 ilçə, 25 bələdiyyə, 176 məhəllə və 380 kənd yer alır:
Həmçinin bax
redaktəİstinadlar
redaktə- ↑ Turkish Statistical Institute. 1926.
- ↑ "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları". biruni.tuik.gov.tr. 17 August 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 may 2020.