Ботния ҡултығы
Ботния ҡултығы (фин. Pohjanlahti, швед. Bottniska viken) — Финляндияның көнбайыш яр буйы менән Швецияның көнсығыш яр буйы араһында урынлашҡан Балтик диңгеҙенең төньяҡ өлөшөндәге ҡултыҡ.
| Ботния ҡултығы | |
|---|---|
| фин. Pohjanlahti, швед. Bottniska viken | |
 | |
| Координаты: пропущена долгота | |
| Юғарылағы акватория | Балтик диңгеҙе |
| Илдәр | |
| Майҙаны | 117 000 км² |
| Иң ҙур тәрәнлек | 295 м |
| Уртаса тәрәнлек | 60 м |
| Ҡойоусы йылға | Турнеэльвен, Далэльвен |
 | |
 Ботния ҡултығы Викимилектә | |
География
үҙгәртергәҠултыҡ тоҙлолоғо көньяҡтан төняҡҡа ҡарай бик ныҡ кәмей.
Ҡултыҡ оҙонлоғо 700 км-ҙан ашыу, максималь киңлеге яҡынса 240 км. Урта өлөшөндә (Норра-Кваркен боғаҙында) киңлеге тарайып 75 км-ға барып етә. Максималь тәрәнлеге — 295 м.
Ҡултыҡ яр буйҙары йырғыланған, улар тирәһендә күп утрауҙар һәм шхерҙар урынлашҡан. Иң ҙур утрауҙары — Аланд, Хайлуото, Реплот һәм Эугму (барыһы ла — Финляндия), Гресё, Хертсён һәм Хольмён (барыһы ла — Швеция).
Ҡултыҡҡа ҡойоусы иң ҙур йылғалар — Кокемяэнйоки, Кюрёнйоки, Оулуйоки, Иййоки, Кемийоки, Турнеэльвен, Каликсэльвен, Лулеэльвен, Питеэльвен, Шеллефтеэльвен, Умеэльвен, Онгерманэльвен, Индальсэльвен, Юнган, Юснан, Далэльвен.
Төп порттары: Раума, Пори, Вааса, Коккола, Оулу, Кеми (барыһы ла — Финляндия), Евле, Худиксвалль, Сундсвалль, Умео, Лулео (барыһы ла — Швеция).
Ҡултыҡта боҙланыуҙан һуңғы осорҙа ер ҡабығының күтәрелеүе күҙәтелә. Тикшеренеүҙәргә ярашлы ҡултыҡтың төньяҡ өлөшөндә ҡоро ер бер быуат эсендә яҡынса 90 см-ға, ә көньяғында — 20 см-ға күтәрелә[1]. Яҡынса 2000 йылдан һуң Ботния ҡултығы күлгә әйләнәсәге күҙалланған[1].
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергәҺылтанмалар
үҙгәртергә- Ботнический залив // Военная энциклопедия : в 18 т. / под ред. В. Ф. Новицкого и др.. — СПб. : Товарищество И. Д. Сытина, 1911—1915.
- Ботнический залив // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)
 | Был океанология буйынса тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып проектҡа ярҙам итә алаһығыҙ. |