Tourc'h (kumun)

Ur gumun war ar maez eo Tourc'h er su da Penn-ar-Bed. War-hed 21.3 km war-nij emañ bourc'h Tourc'h diouzh Kemper, en tu reter dezhi ha neuze 63,8 diouzh Brest er mervent. Strizh eo tachenn ar gumun eus an norzh d'ar su. 8,3 km eo en he hirañ pa ne dap ket 3 km en he ledanañ.

Ar c'humunioù en-dro dezhi a vez graet anezho : Eliant, Rosporden, Skaer, Leuc'han ha Kore. Meur a stêr zo oc'h ober harz d'ar gumun: Stêr-Aven (er c'hornôg diouzh tu Kore hag er reter diouzh tu Skaer ha Rosporden), ar wazh-dour (e) Pont Ar C'hleudig (er reter diouzh tu Skaer), Stêr-Jet (er c'hornôg diouzh tu Kore) ha neuze ar wazh-dour (e) Pont Ar Bastad (er su diouzh tu Rosporden).

• Erwan Vallerie ː Turch, XI^vet; Tourc, 1182; Turch, XIII^vet; Tourh, 1516; Tourch, 1536; Tourh, 1731

E galleg ofisiel e vez skrivet Tourch hag e brezhoneg eo Tourc'h gant C'H. Merkañ a ra ar skriv-se ar soniad [X] en anv. War panelloù kêr ne weler nemet TOURC'H.

Orin an anv

Pa zeuas Brezhoned Enez-Vreizh da Arvorig da annezañ hag int o tec'hel kuit dirak an Angled hag ar Saozon etre ar pevare kantved hag ar seizhvet kantved e rajont en o bro nevez gant anvioù rouantelezhioù pe anvioù lec'hioù eus o enezenn c'henidik. E-giz-se emañ Llanelian, Llangollen da skouer hag ur stêr hec'h anv Afon Twrch e kontelezh Denbighshire e Bro-Gembre. Dereout a ra an anvioù kembraek-se ouzh Eliant, Langolen ha Tourc'h. En Afon Twrch emañ ar ger "afon" zo heñvel ouzh "aven" koulz lâret stêr ha neuze "twrc'h" zo mil heñvel ouzh "tourc'h" a dalv kement ha pemoc'h gouez.

En argant e c'houzhoc'h tremenant en sabel, lagadek ha stilhonnek en argant, e vevenn en glazur; e gab en argant karget gant pemp brizhenn erminig en sabel.

• Dekred eus ar 26 a viz Du 1790 war al le ret: e penn-kentañ 1791 e voe nac'het al le ouzh ar Roue, ar vro hag al lezennoù gant Guéguen, person^[2].

• Mervel a reas 59 gwaz ag ar gumun, eleze 4,82% ag he foblañs e 1911,abalamour d'ar brezel^[3].

• Mervel a reas 23 den ag ar gumun abalamour d'ar brezel^[4].

• 
  An iliz katolik.

• Iliz katolik Sant Korneli.

• 
  Chapel Lokundu. Talbenn en aer-vat.
• 
  Chapel Lokundu. Talbenn en aer-eneb.
• 
  Kloc'hdi Lokundu.

• Chapel Lokundu.
• Monumant ar re varv, luc’hskeudenn^[5].

Niver a annezidi

Muioc'h a restroù diwar-benn

Tourc'h

a vo kavet e Wikimedia Commons.

• (br) Tourc'h war lec'hienn Geobreizh

• Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014
• Erwan Vallerie : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus. An Here. 1995