Τζακ Γουόρντεν

Ο Γουόρντεν γεννήθηκε στο Νιούαρκ του Νιου Τζέρσεϊ. ^[3] Ήταν γιος της Λόρας Μ. (το γένος Κοστέλο) και του Τζον Γουόρντεν Λέμπζελτερ, ο οποίος ήταν μηχανικός και τεχνικός. ^[4]

Ήταν ολλανδικής (γερμανικής) και ιρλανδικής καταγωγής. ^[5] Μεγάλωσε στο Λούισβιλ του Κεντάκι, αποβλήθηκε από το γυμνάσιο επειδή έμπλεκε σε καβγάδες και τελικά αγωνίστηκε ως επαγγελματίας πυγμάχος με το όνομα Τζόνι Κοστέλο. Αγωνίστηκε σε 13 αγώνες, αλλά κέρδισε ελάχιστα χρήματα. ^[6]

Ο Γουόρντεν εργάστηκε ως μπράβος σε νυχτερινό κέντρο διασκέδασης, μέλος πληρώματος ρυμουλκών και ναυαγοσώστης, πριν ενταχθεί στο Ναυτικό των Ηνωμένων Πολιτειών το 1938. Μετατέθηκε στην Κίνα, όπου έμεινε τρία χρόνια. ^[6]

Το 1941, εντάχθηκε στον Εμπορικό Ναυτικό των Ηνωμένων Πολιτειών, αλλά γρήγορα κουράστηκε από τις μεγάλες διαδρομές και το 1942 και μεταπήδησε στον Στρατό των Ηνωμένων Πολιτειών, όπου υπηρέτησε ως αλεξιπτωτιστής στο 501ο Σύνταγμα Αλεξιπτωτιστών στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο . Το 1944, την παραμονή της απόβασης στη Νορμανδία (στην οποία σκοτώθηκανπολλοί από τους φίλους του), ο Γουόρντεν, λοχίας τότε, έσπασε το πόδι του όταν προσγειώθηκε πάνω σε ένα δέντρο κατά τη διάρκεια δοκιμαστικού νυχτερινού άλματος στην Αγγλία. Πέρασε σχεδόν οκτώ μήνες στο νοσοκομείο μέχρι να αναρρώσει, κατά τη διάρκεια των οποίων διάβασε ένα έργο του Κλίφορντ Όντετς και αποφάσισε να γίνει ηθοποιός. Συγκεκριμένα, ο Γουόρντεν ερμήνευσε αργότερα έναν αλεξιπτωτιστή στην ταινία Μια γυναίκα σαν κι αυτή (That Kind of Woman). ^{[7] [8]}

Αφού άφησε τις ένοπλες δυνάμεις, μετακόμισε στη Νέα Υόρκη και σπούδασε υποκριτική. Εντάχθηκε στον θίασο του θεάτρου Dallas Alley όπου έπαιζε επί πέντε χρόνια. Το 1948, έκανε το τηλεοπτικό του ντεμπούτο στη σειρά The Philco Television Playhouse, ενώ εμφανίστηκε και στη σειρά Studio One. Ο πρώτος του κινηματογραφικός ρόλος, χωρίς αναφορά του ονόματός του, ήταν στην ταινία του 1951 Τορπιλάκατος 1168 (You're in the Navy Now), όπου έκαναν επίσης το ντεμπούτο τους οι Λι Μάρβιν και Τσαρλς Μπρόνσον. ^[3]

Ο Γουόρντεν εμφανίστηκε στον πρώτο του ρόλο στον κινηματογράφο το 1951 στο The Man with My Face. Από το 1952 έως το 1955, εμφανιζόταν στην τηλεοπτική σειρά Mister Peepers με τον Γουόλι Κοξ. Το 1953, ερμήνευσε τον συμπονετικό δεκανέα στο Όσο υπάρχουν άνθρωποι (From Here to Eternity). Ο κινηματογραφικός ρόλος που έκανε γνωστό τον Γουόρντεν ήταν ο ένορκος Νο. 7, ένας πωλητής που θέλει μια γρήγορη απόφαση σε μια υπόθεση δολοφονίας, στο Οι 12 ένορκοι (12 Angry Men, 1957).

Ο Γουόρντεν συμμετείχε σε πολλές τηλεοπτικές σειρές, όπως το Στάση λεωφορείου της Μέριλιν Μάξγουελ στο ABCκαι Ο φυγάς του Ντέιβιντ Τζάνσεν στο ίδιο κανάλι. Έλαβε βραβείο Emmy Β' ανδρικού ρόλου για την ερμηνεία του στον ρόλο του προπονητή των Chicago Bears Τζορτζ Χάλας στην τηλεταινία, Brian's Song (1971), και ήταν δύο φορές υποψήφιος για τον πρωταγωνιστικό του ρόλο στη σειράτης δεκαετία του 1980 Crazy Like a Fox.

Ο Γουόρντεν προτάθηκε για Όσκαρ Β' Ανδρικού Ρόλου για τις ερμηνείες του στα Shampoo και Ας περιμένει ο Παράδεισος . Είχε, επίσης, αξιοσημείωτο ρόλο στα Bye Bye Braverman (1968), Η γάτα που χόρευε (The Man Who Loved Cat Dancing, 1973), Όλοι οι άνθρωποι του προέδρου(All the President's Men, 1976), Ο σκληροτράχηλος (The White Buffalo, 1977), Δικαιοσύνη για όλους (..and justice for all, 1979), Να είσαι εκεί, κύριε Τσανς (Being There, 1979), Τα Σαραβαλάκια (Used Cars, 1980, στο οποίο έπαιξε διπλό ρόλο), Η ετυμηγορία (The Verdict, 1982), To τρομερό παιδί (Problem Child, 1990) και το σίκουελ του, Ενώ Εσύ Κοιμόσουν (While You Were Sleeping, 1995), Ένοχος σαν αμαρτία (Guilty as Sin, 1993) και Βρόμικη δουλειά (Dirty Work, 1998). ^[7] Η τελευταία του ταινία ήταν Οι αντικαταστάτες (The Replacements) το 2000, με τον Τζιν Χάκμαν και τον Κιάνου Ριβς.

Ο Γουόρντεν παντρεύτηκε τη Γαλλίδα ηθοποιό Βάντα Ντιπρ στις 10 Οκτωβρίου 1958. Απέκτησαν έναν γιο, τον Κρίστοφερ. Αν και χώρισαν στα τέλη της δεκαετίας του 1970, το ζευγάρι δεν πήρε ποτέ διαζύγιο. ^[9]

Ο Γουόρντεν είχε προβλήματα υγείας τα τελευταία χρόνια, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα την αποχώρησή του από την υποκριτική το 2000. Έζησε το υπόλοιπο της ζωής του στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης, με τη σύντροφό του, Μαρούσα Χιντς. Πέθανε από καρδιακή και νεφρική ανεπάρκεια σε νοσοκομείο της Νέας Υόρκης στις 19 Ιουλίου 2006, σε ηλικία 85 ετών. ^[10]

• Τζακ Γουόρντεν στην IMDb
• Τζακ Γουόρντεν στο Internet Broadway Database (Αγγλικά)