Balvi

La unua mencio de Balvi estis en 1224. Malgranda ligna preĝejo kaj grandbieno estis konstruitaj sur la biendomo de pola nobelino Hilsen en la loko ĉirkaŭ 1765. Kiam Latgalio venis sub rusan regon en 1772, la biendomo estis koncedita al la familio de Jelagin fare de Katerina la 2-a. En 1806 ĝi pasis al la familio Horoĵinski kaj en 1876 la biendomo estis aĉetita fare de la balta germana familio de Transehe-Roseneck. La evoluo de la vilaĝo estis faciligita per la fervoja linio Sita-Pitalovo malfermita en 1902.^[1] La vilaĝo estis apartigita de la biendomo en 1915, kaj Balvi ricevis urborajtojn en 1928.

En 1935 Balvi havis 2 024 loĝantojn, el kiuj 72 % estis latvoj. La 12-an de oktobro 1938 estis aprobita la blazono de la urbo Balvi.

Dum la Dua Mondmilito, la Germana defenda militlinio etendiĝis de Balvi ĝis Gulbene, kaj dum la bataloj de julio-aŭgusto 1944, germanaj trupoj fajrodetruis multaj domoj kaj la antaŭan grandbienon kun militista hospitalo.

En 1950, Balvi iĝis la centro de la lastatempe establita distrikto de Balvi (Balvu rajons). En 2009, post la administra-teritoria reformo - iĝis la centro de komunumo Balvi (Balvu novads), la antaŭa distrikto estis dividita al kvar komunumoj. La lasta reformo en 2021 kunfandis ilin reen sed konservis la titolon «novads» (Balvu novads) kvankam vere ĝi estas la antaŭa distrikto.

Balvi situas en Orienta Latvia malaltebenaĵo (latve Austrumlatvijas zemiene).^[2]

Averaĝa temperaturo: -7,5 °C en januaro, +17 °C en julio. Precipitaĵo 650 mm jare.^[2]

La etna konsisto en 2016 estis:^[3]

• Latvoj (75.26)
• Rusoj (23.27)
• Belorusoj (1.16)
• Ukrainoj (1.7)
• Poloj (1.4)
• Ciganoj (0.4)
• Germanoj (0.31)
• Aliaj (3.48)

1. 2832: Balvi katolika preĝejo, Baznīcas strato 3 (1805)
2. 2833: Balvi lutera preĝejo, Bērzpils strato 17 (1913-1915)
3. 2834: Balvi grandbieno (1760; 1870-1880)
4. 2835: Garbejo de Balvi grandbieno (1870-1880)
5. 9152: Balvi Kulturdomo (1954)^[4]

• 
  Katolika preĝejo
• 
  Lutera preĝejo
• 
  Grandbieno
• 
  Garbejo
• 
  Kulturdomo

• La grandbiena parko ĉe la bordo de Balvi lago, konstruita en la dua duono de la 19-a jarcento, fariĝis somere loko por kulturaj aranĝoj. Estas la subĉiela scenejo Balvi, kie okazas koncertoj kaj teatraj prezentadoj. En la parko videblas akva ŝoko - "eterna motoro", kiu funkcias sen elektro, kaŭzante akvon flui el la lago Balvi supren laŭ la monteto. La media objekto "Aero" en la parko el 48 ventosonoriloj estas la plej granda ventosonorila ensemblo en la mondo.^[5]
• Parko «Ursa ĝardeno» (Lāča dārzs) - la antaŭa fruktoplantejo de la grandbieno, kiu estas inkludita en la parte konservita remparo kaj avelvojo de la tempoj de la grandbieno. En la centro estas lageto kun Ama insulo. En la 1990-aj jaroj, ripoza parko estis establita ĉi tie, kiu enhavas 23 latvajn ŝtonajn komponaĵojn.