Pozzuoli
Pozzuoli estas komunumo de Italio. Ĝi apartenas al la regiono Kampanio kaj la provinco Napolo. Fine de 2023 en la komunumo vivis 76 331 loĝantoj sur areo de 43.44 kvadrataj kilometroj, kio rezultigas loĝdenson de 1 757 loĝantoj/km². Kristana patrono estas la Sankta Prokolo, kies memortago sekve estas la komunuma festotago.
| Pozzuoli | |||||
 | |||||
| komunumo de Italio | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Ŝtato |  Italio | ||||
| Regiono |  Kampanio | ||||
| Provinco | NA Napolo ) | ||||
| Geografia situo | 40° 49′ N, 14° 7′ O (mapo)40.81666666666714.116666666667Koordinatoj: 40° 49′ N, 14° 7′ O (mapo) | ||||
| Alto super marnivelo | 28 m | ||||
| Areo | 43 km² | ||||
| Loĝantaro | 76 331 (2023) | ||||
| Loĝdenso | 1757 loĝantoj/km² | ||||
| Subdividaĵoj | Arco Felice, Campana Annunziata, Licola Centro, Licola Lido, Lucrino, Montenuovo, Monterusciello, Pisciarelli kaj Toiano | ||||
| Najbaraj komunumoj | Bacoli, Giugliano in Campania, Napoli kaj Quarto | ||||
| Patrono | Sankta Prokolo | ||||
| Festa tago | 16-a de novembro | ||||
| Nomo de loĝantoj | puteolani | ||||
| Poŝtkodo | 80078 | ||||
| Imposta kodo | G964 | ||||
| Kodo laŭ ISTAT | 063060 | ||||
| Telefona prefikso | 081 | ||||
| Retpaĝo | Oficiala retejo | ||||
  | |||||
| |||||
Najbaras la komunumoj Bacoli, Giugliano in Campania, Napoli kaj Quarto.
La loĝloko situas en vulkana regiono proksime de golfo, kiu portas ĝian nomon (itale golfo di Pozzuoli). Inter vidindaĵoj elstaras Flavia Amfiteatro.
Geografio
redakti
Pozzuoli kuŝas laŭ la bordo de la Golfo de Napolo (fakte ĉe gulfeto, la Golfo de Pozzuoli, parto de la pli granda Golfo de Napolo) kaj havas sian havenon, kiu estis grava sub Romio. Hodiaŭ ĝi utilas ĉefe por la ŝipoj celantaj la proksimajn insulojn (Ischia, Procida).
Vulkanoj
redaktiPozzuoli estas en la vulkana areo de Flegreaj Kampoj.
Ĉe la bordo de la urbeto (apenaŭ 2km for de la centro) estas Solfatara, unu el la ĉirkaŭ 40 volkanoj de la areo, kies lasta erupcio okazis verŝajne en 1198 (sed eble nur antaŭ 4000 jaroj).[1] Nuntempe estas tie signoj de vulkana aktiveco, kiel sulfuraj vaporoj, etaj gejseroj, ŝlimvulkanetoj.
Ne multe pli malproksime (4km de la urbocentro) estas Monte Nuovo (Nova Monto), vulkano erupcinta en 1538.[1]
Apud Pozzuoli estas ankaŭ la vulkandevena lago Averno (5km) kaj la kratero Astroni (6 km), ambaŭ laste erupciintaj antaŭ ĉ. 4000 jaroj.[1]
Bradisismo
redaktiLa grundo ĉirkaŭ Pozzuoli malrapide supren- aŭ subenleviĝas (bradisismo). Pli precize, la grundo malaltiĝis de la 2-a ĝis la 9-a jarcento, poste plialtiĝis ĝis la 16-a jarcento, denove malaltiĝis ĝis 1970. Dum la lastaj jardekoj alternis tempoj de altiĝo kaj de malaltiĝo (de 2005 la grundo suprenleviĝas).
Restas videblaj ŝpuroj de tiuj movoj sur la kolonoj de la templo de Serapido, ĉar, kiam la kolonoj estis parte sub la mara surfaco, maraj moluskoj estigis truojn en la ŝtono.
La lasta bradisisma suprenleviĝo devigis transloki la havenon de Pozzuoli ĉirkaŭ 50m foren.
Historio
redaktiVerŝajne Pozzuoli estis fondita de helenaj kolonistoj venantaj el Samoso (aŭ el la proksima Kumo) en 531 antaŭ nia erao, kaj nomiĝis Dikearĥia. En la postaj du jarcentoj ĝi estis konkerita de la Samnitoj (421 a.K.) kaj poste de la Romianoj (338 a.K.), kiuj donis al ĝi la novan nomon de Puteoli (= putetoj), eble pro la multaj fontoj de varmaj akvoj.
Ĝi iĝis tre grava haveno por Romo kaj retenis tiun rolon dum pluraj jarcentoj.
Post la fino de la Romia Imperio, ĝia historio sekvis ĝenerale la historion de Napolo.
Eksteraj ligiloj
redaktiNotoj kaj referencoj
redakti- ↑ 1,0 1,1 1,2 Campi Flegrei - Eruptive History (angle). Global Vulcanism Program. Smithsonian Institution. Alirita 2018-10-28.
