Třinec

La unuaj mencioj devenas el duono de la 15-a jarcento (1444). En historia evoluo Třinec estis ĝis la 30-aj jaroj de la 19-a jarcento nesignifa terkultura vilaĝo. Troviĝo de kalkŝtono, ferercoj kaj provizoj de ligno en la ĉirkaŭaĵo, inkluzive de sufiĉo de laborfortoj, estis faktoroj, kiuj gvidis por decido konstruigi en Třinec fandfornoj. La unua el ili estis bruligita en la jaro 1839. Plua impulso por evoluo de la regiono estis konstruado de fervojo ekde urboj Bohumín ĝis la slovaka urbo Košice en la jaro 1871. Sekvis konstruado de koaksigejo (1873) kaj fine de la 70-aj jaroj de la 19-a jarcento komenciĝis fabrikado de lamenŝtalo kaj laminatmaterialo. Komence de la 20-a jarcento la produktado estis modernigita.

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Ĉeĥoslovaka-pola disputo je Teŝinio.

Třinec (komune kun la tuta Teŝinio) estis en la unua duono de la dudeka jarcento objekto de disputo inter Ĉeĥoslovakio kaj Pollando. Unue en la jaroj 1918 ĝis 1920, kiam ĝi estis post la unua mondmilito armee aneksita fare de Pollando, por ke ĝi estu mallongtempe post tio en septaga milito (en kiu la ĉeĥoslovakajn taĉmentojn komandis Josef Šnejdárek) konkerita fare de Ĉeĥoslovakio. En la jaro 1920 ĝi estis pro decide de arbitracio en Spa aljuĝita al Ĉeĥoslovakio. Duanfojon Třinec estis konkerita fare de Pollando senpere antaŭ eksplodo de la Dua Mondmilito (post Munkena interkonsento), post malvenko de Pollando ĝi fariĝis parto de Nazia Germanio. Reen al Ĉeĥoslovakio Třinec estis aligita post fino de la Dua Mondmilito. Pollando rezignis pri siaj pretendoj al Třinec nur en la jaro 1958.

Plua evoluo okazis post la Dua Mondmilito. Nova urbocentro fariĝis urboparto Lyžbice, kie hodiaŭ vivas proksimume 17 000 loĝantoj.

Konstrumemorigaĵojn reprezentas precipe ekleziaj konstruaĵoj. Třinec estas natura elirejspaco al montaro Moravskoslezské Beskydy. En proksima ĉirkaŭaĵo de la urbo troviĝas profunde entranĉita pentrindaj valoj. Vintre estas ĉirkaŭaj terenoj konvenaj kaj por kurskiado kaj por deglitskiado.

Tra urbo gvidas grava elektrizita fervoja linio numero 320 de Bohumín al Mosty u Jablunkova. Třinec havas regulan trajnan konekton kun Prago kaj Žilina. Ĉiu lundo estas rapida konekto al Prago per elektra trajnkompleto 680 (la vojaĝo kutime daŭras pli ol kvar horoj, vojaĝo lunda per elektra trajnkompleto 680 daŭras nur 3 horoj kaj 57 minutoj).

Pola Socialista Partio aranĝis oficialajn kursojn de Esperanto dufoje semajne en Třinec, 1922. En 1937 Gesinjoroj Seppik el Estonio gvidis en Třinec sukcesplenan kurson por 80 personoj.

• Ewa Farna

• 
  Ferfabriko Třinecké železárny
• 
  Monumento al viktimoj de la 2-a mondmilito
• 
  Evangelia preĝejo en Třinec
• 
  Evangelia preĝejloko en Nebory
• 
  Kino Kosmos
• 
  Trajna stacidomo