نافلزها
نافلزها گروهی از عناصر شیمیایی هستند. در جدول تناوبی عناصر فلز، نافلز یا شبه فلز هستند.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Periodic_table_%28polyatomic%29.svg/350px-Periodic_table_%28polyatomic%29.svg.png)
غیر از هیدروژن، بقیه نافلزات در منطقه بلوک پی قرار گرفتهاند. هلیوم، اگر چه یک عنصر متعلق به بلوک اس است، اما بهطور معمول در بالای نئون و در بلوک پی قرار میگیرد، علت آن هم دارا بودن خاصیت گاز نجیب است.
نافلزات عبارتند از:
خصوصیات اصلی
ویرایش- • در مقایسه با فلزات، عموماً رسانندهٔ گرما و الکتریسیته نیستند البته برخی از آنها مانند کربن و الماس میتوانند به دلیل ساختار بلوری خاص خود به ترتیب جریان الکتریسیته و گرما را از خود عبور دهند.
- • اکسید آنها خواص اسیدی نشان میدهد، درحالیکه اکسید فلزات خاصیت بازی دارد.
- • در شکل جامد آنها مات و شکننده هستند، جلای فلزی ندارند، شمش پذیر نیستند و خاصیت چکش خواری ندارند.
- • معمولاً جرم حجمی یا چگالی پایینتری نسبت به فلزات دارند.
- • بهطور قابل توجهی دمای ذوب و جوش پایینتری نسبت به فلزات دارند.
- • نافلزات خاصیت تمایل الکترونگیری (الکترونگاتیویته) بالاتری دارند.
- • حالت عمومی آنها گازی میباشد که البته برم نافلزی مایع و گوگرد، فسفر، ید، سلنیم و کربن حالت جامد دارند.
- • در واکنشهای شیمیایی تمایل به گرفتن الکترون و تشکیل آنیون ویا به اشتراک گذاشتن الکترون را دارند.
تقسیمبندی نافلزات
ویرایشاین عناصر از نظر تعداد اتم در مولکولهایشان به سه دسته نافلزات چند اتمی، نافلزات دو اتمی و و گازهای نجیب تقسیم میشوند.
نافلزات چند اتمی
ویرایشاین نافلزات شامل عناصر کربن و سلنیم و گوگرد و فسفر است.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Phosphorus2.jpg/120px-Phosphorus2.jpg)
تمامی این نافلزات در دمای اتاق به حالت جامدند. این عناصر مولکولهایی بیش از دواتم تشکیل میدهند. کربن میتواند جامدهای کووالانسی غول آسایی مانند گرافیت و الماس بسازد. این عناصر نسبت به گروه بالا رسانای بهتری برای برق اند مثلاً گرافیت یک ماده نیمه رساناست. این گروه نسبت به گروه اول عدد الکترونگاتیوی کمتری دارند و بنا راین بیشتر تمایل دارند تا الکترونهای خود را به اشتراک بگذارند و پیوند کووالانسی تشکیل دهند اگر چه عدد الکترونگاتیوی آنها نسبت به فلزات بسیار بیشتر است. این گروه در ایجاد چرخه حیات بسیار نقش مهمی دارند و کربن ماده اصلی سازنده مولکولهای زیستی است. این گروه دمای ذوب و جوش بسیار بالاتری نسبت به گروه دوم دارند.
نافلزات دواتمی
ویرایش![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Bromine_vial_in_acrylic_cube.jpg/150px-Bromine_vial_in_acrylic_cube.jpg)
این نافلزات شامل نه عنصر یعنی تمامی هالوژنها و عناصر دو اتمی اکسیژن و نیتروژن و هیدروژن است.این عناصر رسانای بسیار ضعیف برق اند ولی بسیار الکترونگاتیو بوده و در ترکیبات یونی پیوندهای محکمی تشکیل میدهند. نکته دیگر این است که از میان این عناصر برم به حالت مایع و ید به حالت جامد در دمای اتاقند.
نافلزهای واکنش پذیر
ویرایشدسته ای متنوع از نافلزات در جدول هستند که شامل عناصر کربن، نیتروژن، فسفر، اکسیژن، گوگرد، سلنیم، فلوئور، کلر، برم و ید میباشد. این عناصر از راست به گازهای نجیب و از چپ به شبه فلزات محدود میشوند.از نظر فیزیکی ۵ عضو این گروه جامد، یک عضو آن مایع (برم) و ۵ عضو دیگر گازی هستند در نتیجه از این منظر این گروه تنها گروهی است که در دمای اتاق هر سه حالت فیزیکی ماده را شامل میشود.
گازهای نجیب
ویرایش![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Argon_ice_1.jpg/140px-Argon_ice_1.jpg)
گاز نجیب (گازهای کمیاب یا گازهای بیاثر) که بیبو و بیرنگ هستند، به عنصرهای هلیوم، نئون، آرگون، کریپتون، گزنون، رادون و آناناکتیوم گفته میشود که همه در دمای اتاق گازی هستند و در گروه A8 جدول مندلیف قرار دارند. به استثنای هلیوم، تمام گازهای نجیب دارای آرایش الکترونی خارجی ns2 np6 هستند که آرایشهای بسیار پایدارند.
تمامی این گازها تک اتمی هستند و به مقدار کم در اتمسفر یافت میشوند. (تنها حدود یک درصد حجم هوا را تشکیل میدهند). در بین گازهای بیاثر، رادون عنصری رادیواکتیو و خطرناک است. گازهای بیاثر بیشترین انرژی یونیزاسیون را داشته و الکترونگاتیویته آنها بسیار کم و ناچیز است. این گازها نقطه ذوب پایینی دارند (هلیوم کمترین مقدار نقطه ذوب را دارد) و همگی در هوای اتاق به شکل گاز هستند.
منابع
ویرایش- ویکیپدیای انگلیسی
- Wiberg N 2001, Inorganic chemistry, Academic Press, San Diego, ISBN 0-12-352651-5