Militiahreyfingin (Bandaríkin)

Militia-samtök í Bandaríkjunum eru einkarekið herlið. Þó að meðlimir Militia-samtaka hafi mismunandi hugmyndir og markmið, þá er almennt talið að þeir séu frjálshyggjumenn á móti sköttum, hafi andúð á innflytjendum og styðju endurreisnarviðhorf sem eru í anda suðurríkjanna. Þeir óttast yfirvofandi og raunverulega hættu harðstjórnar í Bandaríkjunum. Sumir telja að það verði að berjast gegn harðstjórn með vopnavaldi og trúa á sannleiksgildi samsæriskenningar New World Order.[1]

Um miðjan tíunda áratug seinustu aldar voru Militia-samtök virk í öllum ríkjum Bandaríkjanna. Það var metið að meðlimir þeirra væru á bilinu 20 til 60 þúsund.[2]

Militia-samtök voru til fyrir níunda áratuginn en hreyfingin jókst töluvert á tíunda áratugnum eftir að mörg deilumál Militia-manna og ríkisins vöktu athygli fjölmiðla. Waco árásin 1993 í Texas og skotbardaginn milli alríkislögreglunnar (FBI) og Randy Weaver á Ruby Ridge 1992 vakti athygli almennings á Milita-hreyfingunni. Sprengjuárásin í Oklahoma City 19. apríl 1995 vakti athygli þjóðrinnar þar sem Timothy McVeigh sem framdi árásina var tengdur Michigan Militia-samtökunum. Þessi áhugi leiddi til þess að sífelt fleiri Bandaríkjamenn gengu til liðs við Milita-hreyfinguna.[3]

Bandaríska dómsmálaráðuneytið gaf út skýrslu 1999 um mögulega ógn Militusamtaka en í henni var haldið fram að það stafaði engin ógn af slíkum samtökum. Árið 2001 virtist vera fækkun í Militia-hreyfingunni en þátttakan í henni náði hápunkti árið 1996. Anti-Defamation League hefur hins vegar greint frá því að fjöldi meðlima hafi tvöfaldast frá árinu 2008 og það hafi verið fjölgun í kjölfar kjörs Obama forseta. The Southern Poverty Law Center gerði mat 2018 þar sem talið var að það væru 612 hópar á móti alríkisstjórninni á landsvísu, þar á meðal 216 Militia-samtök. Hóparnir eru mjög virkir og ADL hefur greint mikla aukningu á ofbeldisverkum hægrimanna árið 2018. Militia-samtök hafa nýlega tekið þátt í nokkrum áberandi mótmælaaðgerðum, þar á meðal Bundy Standoff árið 2014 og hernám Malheur National Wildlife Refuge árið 2016.[4]

Boogaloo-hreyfingin

breyta

Ein áberandi Militia-hreyfing er svokölluð Boogaloo-hreyfingin. Hreyfingin byrjaði 2012 en hefur orðið meira áberandi sem hópur gagnmótmælenda gegn BLM-hreyfingunni. Meðlimir hreyfingarinnar segjast aðhyllisast róttækri hægristefnu og eru andsnúir ríkisvaldnu. Þeir telja að eignarhald á skotvopnum sé aðal réttur þeirra og eru á móti skotvopnalögum. Þeir segjasy vera að undirbúa sig fyrir annað Borgarstríð í Bandaríkjunum svo þeir geti barist gegn það sem þeir myndu lýsa sem ofrríki vinstrimanna.[5]

Montana Freemen-málið

breyta

Í mars 1996 umkringdu lögregluþjónar alríkislögreglunnar höfuðstöðvar Militia-samtakanna Montana Freemen. Montana Freemen höfðu tekið sér afmarkað landsvæði og lýst því yfir að þeir væru að segja sis úr Bandaríkjunum og væru tilbúnir til að verja sig. Þeir sögðust athyllast kristna trú og hugmyndafræði og höfnuðu lögmæti Seðlabankans. Carl Ohs, þingmaður í Montana, reyndi að að ræða við hópinn en gafst að lokum upp. Hlé var loksins gert þegar leiðtogar öfga hægrimanna yfirgáfu hópinn. Loksins var friðsamleg úrlausn fundinn þegar hópurinn gafst upp eftir 81 dag og 14 af svonenfdum Freemen stóðu frammi fyrir ákærum sem tengdust því að dreifa milljónum dollara í sviknum ávísunum og ógna lífi alríkisdómara.[6][7]

Gretchen Whitmer mannránamálið

breyta

Fyrir kosningarnar í Bandaríkjunum árið 2020 hafa lögreglumenn, þingmenn og hópar sem fylgjast með öfgastefnum og varað við aukinni ógn öfgahægri hópa. Anti-Defamation League skilgreindi Michigan sem ríki þar sem hægri öfl áttu rætur sínar og þar sem fjöldi Militia-samtaka eru virk. Frá júní til september 2020 skipulögðu 14 menn tengdir Milita-samtökunum  Wolverine Watchmen að ræna Gretchen Whitmer, demókrata ríkisstjóra Michigan. Adam Fox og Barry Croft voru öfgahægrimenn og voru þeir sakaðir um að vera höfuðpaurar samsærisins.[8]

Atburðarás

breyta

Í yfirlýsingu, sem lögð var fram 10. október 2020, sagði Richard Trask, alríkislögreglumaður, að lögreglunni væri fyrst kunnugt um samsæri mannanna eftir fund í Dublin, Ohio 6. júní. Trask fullyrti að fundurinn hefði átt sér stað og aðalríkislögreglan hefði haft uppljóstrara á staðnum. Það var þá sem þeir fréttu að Adam Fox og Barry Croft hefðu rætt möguleikann á að steypa sitjandi ríkisstjóra af stóli. Áætlunin var upphaflega frekar óljós sagði Trask. Mennirnir ræddu um að ræna Ralph Northam, demókrata, ríkisstjóra Virginíu, eða Whitmer, ríkisstjóra Michigan. Hvaða skref sem þeir ætluðu sér að taka vissu þeir að þeir gætu ekki gert það einir. Þeir ákvaðu að það þyrfti að taka fleiri í hópinn og hvöttu hver annan til að tala við kunningja sína og koma skilaboðum sínum á framfæri. Það var þá sem Adam Fox hafði samband við Militia-samtökin Wolverine Watchmen. 27. júlí fullyrti alríkislögreglan að Fox hefði gert sérstaka áætlun um að ræna Whitmer í sumarbústað hennar. Í öllu þessu ferli var uppljóstrari ríkisstjórnarinnar á fullu í að fylgjast með, hlusta á og taka upp. Eftir að búið var að skipuleggja mannránið voru allir samsærismennirnir handteknir aðfaranótt 7. október og ákærur lagðar fram á hendur þeim daginn eftir. Húsleitarheimildir og handtökur voru framkvæmdar víðsvegar um Michigan. Handtökurnar voru gerðar í samvinnu alríkis- og ríkisyfirvalda þegar kom í ljós að samsærismennirnir vildu ræna Whitmer fyrir kosningarnar 2020.[8][9]

Viðbrögð

breyta

Whitmer þakkaði lögreglunni í streymi fyrir að hún skyldi hafa náð að handsama þessa menn og varpaði sök á Trump forseta fyrir að neita að fordæma öfgasinnaða hægrihópa. Hún tók síðar fram í tísti að samsærismennirnir væru hryðjuverkamenn en það ætti ekki að tengja sök þeirra við Milita-samtök. Dana Nessel, dómsmálaráðherra Michigan, kallaði málið „eitt stærsta mál í seinni tíð“ og merkti málið sem „frekar fordæmalaust“ í eðli sínu.[10]

Hammond-málið

breyta

Hammond íkveikjumálið var dómsmál sem fjallaði um 20 ára langa deilu milli Harney-sýslu í Oregon búgarðinum og Dwight Lincoln Hammond, Jr. og syni hans Steven Dwight Hammond. Árið 2012 voru þeir báðir ákærðir fyrir að hafa kveikt tvo skógarelda á árunum 2001 og 2006 og að lokum sakfelldir. Þeir vissu að þeir myndu fá lágmarksrefsinu, þ.e.a.s. fimm ára fangelsisdóm, svo þeir sömdu við lögregluna um að viðurkenna afbrotið. Eftir að þessi samningur var gerður voru feðganir dæmdir í nokkurra mánaða fangelsi. Árið 2015 ógilti áfrýjunardómstóll Bandaríkjanna þann dóm vegna þess að fangelsisdómurinn var styttri en það sem lögbundna lágmarkið krafðist. Héraðsdómstóllinn þurfti þar af leiðandi að taka upp málið aftur. Héraðsdómur dæmdi þá í kjölfarið í fimm ára fangelsi.[11]

Hernám Malheur National Wildlife Refuge

breyta

Árið 2015 vakti Hammond-málið athygli Ammon Bundy - fyrrum leigubílstjóra í Phoenix, Arizona; og sonar Cliven D. Bundy, sem lék í aðalhlutverk í baráttunni gegn BLM-hreyfingunni árið 2014. Í nóvember 2015 fóru Bundy og félagar hans aað vekja athygli á Hammond-málinu í samfélagsmiðlum. Næstu vikurnar hittu Bundy og bandamaður hans Ryan Payne sýslumanninn í Harney-sýslu, David Ward, til að gera ítarlegar áætlanir um það sem þeir lýstu sem friðsamlegum mótmælum í Burns. Þrátt fyrir að Ward segðist hafa samúð með stöðu Hammond feðgunum, hafnaði hann beiðni Bundy og Payne. Ward sagðist síðar hafa fengið líflátshótanir í tölvupósti í kjölfarið. Það sem Ward vissi ekki var að Bundy og Payne voru samtímis að skipuleggja yfirtöku á dýraathvarfinu Malheur National Wildlife Refuge.[12][13]

2. janúar 2016 skipulagði vopnaður hópur tengdur Milita-hreyfingunni friðsamlegra göngu í mótmælaskyni til að mótmæla fangelsisdómum yfir feðgunum. Nokkrir meðlimir hópsins, meðal annars Bundy, Payne, Jon Ritzheimer, fóru frá fjöldanum nokkra stund og héldu áfram til Malheur National Wildlife Refuge. Þeir settust að í athvarfinu og settu upp vígi. Bundy sagðist hafa byrjað að stjórna víginu eftir að hafa fengið guðleg skilaboð þar sem honum var skipað að gera það. Herskái hópurinn krafðist þess að alríkisstjórn Bandaríkjanna afsalaði sér eignarhaldi á dýraathvarfinu, og lýsti yfir vilja til að taka þátt í vopnuðum átökum. Dwight og Steven Hammond studdu ekki athvarfið. Þeir tilkynntu af fúsum og frjálsum vilja að þeir skyldu afplána afganginn af fangelsisdómum. 26. janúar voru Bundy og fjórir aðrir Militia-menn handteknir þegar þeir yfirgáfu athvarfið. Einn vígamaður særðist lítillega við handtökuna, og annar, Robert "LaVoy" Finicum, var skotinn til bana af lögreglumönnum meðan hann var að sögn að ná í byssu sína. Nokkrar aðrar handtökur fylgdu í kjölfarið og 11. febrúar lauk hernáminu þegar fjórir síðustu Militia-mennirnir gáfust upp fyrir lögreglu. Alls voru 26 manns, þar á meðal Bundy og Payne, ákærðir samkvæmt alríkislögum fyrir samsæri, en fleiri ákærur voru lagðar fram á sínum tíma. Hinn 27. október 2016 voru Bundy og 6 aðrir sakborningar sýknaðir í héraðsdómi alríkisins af öllum ákærum um samsæri og brot á vopnum. 10. júlí 2018 náðaði Trump Hammond-feðgana.[13][14]

Tilvísanir

breyta
  1. Mulloy, Darren (19. febrúar 2004). American Extremism: History, Politics and the Militia Movement (enska). Taylor & Francis. ISBN 978-0-203-35206-9.
  2. „Research“. www.researchforprogress.us. Afrit af upprunalegu geymt þann 16. apríl 2016. Sótt 4. desember 2020.
  3. „Research“. www.researchforprogress.us. Afrit af upprunalegu geymt þann 16. apríl 2016. Sótt 4. desember 2020.
  4. Cohen, Seth. „How Right Wing Militias Pose A Challenge To America And Its Leaders“. Forbes (enska). Sótt 4. desember 2020.
  5. Coaston, Jane (8. júní 2020). „The "boogaloo" "movement," explained“. Vox (enska). Sótt 4. desember 2020.
  6. „Right-Wing Militants Mix Political Fantasy, Violence“. Christian Science Monitor. 26. apríl 1995. ISSN 0882-7729. Sótt 4. desember 2020.
  7. Press, The Associated (8. nóvember 1998). „Federal Judge Sentences 3 Members Of Freemen (Published 1998)“. The New York Times (bandarísk enska). ISSN 0362-4331. Sótt 4. desember 2020.
  8. 8,0 8,1 Leone, Jared. „FBI thwarts militia plot to kidnap Michigan governor“. WSOC (bandarísk enska). Sótt 4. desember 2020.
  9. Baldas, Paul Egan and Tresa. 'Deeply disturbing': Feds charge extremists in domestic terror plot to kidnap Michigan Gov. Gretchen Whitmer, create civil war“. Detroit Free Press (bandarísk enska). Sótt 4. desember 2020.
  10. Whitmer, Gretchen (27. október 2020). „The Plot to Kidnap Me“. The Atlantic (bandarísk enska). Sótt 4. desember 2020.
  11. „Eastern Oregon Ranchers Convicted of Arson Resentenced to Five Years in Prison“. www.justice.gov (enska). 7. október 2015. Sótt 4. desember 2020.
  12. danadmin. „Sign petition to #SaveTheHammonds“. Oregon Farm Bureau (bandarísk enska). Afrit af upprunalegu geymt þann 17. apríl 2021. Sótt 4. desember 2020.
  13. 13,0 13,1 Stack, Liam (2. janúar 2016). „Wildlife Refuge Occupied in Protest of Oregon Ranchers' Prison Terms (Published 2016)“. The New York Times (bandarísk enska). ISSN 0362-4331. Sótt 4. desember 2020.
  14. Sullivan, Eileen; Turkewitz, Julie (10. júlí 2018). „Trump Pardons Oregon Ranchers Whose Case Inspired Wildlife Refuge Takeover (Published 2018)“. The New York Times (bandarísk enska). ISSN 0362-4331. Sótt 4. desember 2020.