ლორენც-ფაქტორი

ლორენც-ფაქტორი ან ლორენცის ფაქტორი არის თანამამრავლი, რომელიც გვხვდება ფარდობითობის სპეციალური თეორიის სხვადასხვა ფორმულებში. ლორენც-ფაქტორს როგორც წესი γ-თი აღნიშნავენ. ფაქტორს სახელი ეწოდა ჰოლანდიელი ფიზიკოსის ჰენდრიკ ლორენცის პატივსაცემად.[1]

ლორენც-ფაქტორი განიმარტება შემდეგი განტოლებით:

სადაც:

არის სიჩქარე,სინათლის სიჩქარის ერთეულებში;
u არის სიჩქარე გაზომილი იგივე სისტემაში, რომელშიც t დრო;
τ არის საკუთარი, ანუ თანმდევი დრო;
c არის სინათლის სიჩქარე.

მიახლოებები

რედაქტირება

ლორენც-ფაქტორი შეიძლება წარმოდგენილი იქნას შემდეგი სახის ტეილორის მწკრივის სახით როგორც:

შედარებით მცირე სიჩქარეებზე სამართლიანია შემდეგი მიახლოება

γ ≈ 1 + 1/2 β2.

ეს ტოლობა სრულდება 1% სიზუსტით v < 0.4 c (v < 120,000 კმ/წმ), და 0.1% სიზუსტით v < 0.22 c (v < 66,000 კმ/წმ).

ამ ფურმულების გამოყენებით შეიძლება იმის ჩვენება, რომ ფარდობითობის სპეციალური თეორია დადის კლასიკურ მექანიკაზე მცირე სიჩქარეებზე. მაგალითად, ფარდობითობის სპეციალური თეორიის მიხედვით სამართლიანია თანაფარდობები:

როცა γ ≈ 1 და γ ≈ 1 + 1/2 β2, ეს ტოლობები დადის კლასიკური (ნიუტონის) მექანიკის ფორმულებზე:

ლორენც-ფაქტორის ფორმულის შებრუნება გვაძლევს:

დიდ სიჩქარეებზე გვაქვს ასეთი ასიმპტოტური გამოსახულება:

მნიშვნელობა

რედაქტირება
ლორენც-ფაქტორის დამოკიდებულება სიჩქარეზე.
სიჩქარელორენც-ფაქტორიშებრუნებული სიდიდე
0.0001.0001.000
0.1001.0050.995
0.2001.0210.980
0.3001.0480.954
0.4001.0910.917
0.5001.1550.866
0.6001.2500.800
0.7001.4000.714
0.8001.6670.600
0.8662.0000.500
0.9002.2940.436
0.9907.0890.141
0.99922.3660.045


იხილეთ აგრეთვე

რედაქტირება
  1. One universe, by Neil deGrasse Tyson, Charles Tsun-Chu Liu, and Robert Irion.
🔥 Top keywords: მთავარი გვერდიგიორგი მამარდაშვილიკრიშტიანუ რონალდუდისლექსიაგიორგი მიქაუტაძეევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატიესპანეთის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრებიბუდუ ზივზივაძეხვიჩა კვარაცხელიაევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2024სპეციალური:ძიებალიონელ მესისაქართველოს ეროვნული საფეხბურთო ნაკრებიკატეგორია:ქართული გვარებიგიორგი ქოჩორაშვილიგიორგი გველესიანი (ფეხბურთელი)ევთანაზიაგიორგი ჩაკვეტაძევილი სანიოლიგურამ კაშიადანიის ეროვნული საფეხბურთო ნაკრებიმსოფლიო საფეხბურთო ჩემპიონატიევროპის საფეხბურთო ჩემპიონატი 2020პეტრე-პავლობის მარხვაშვეიცარიასაქართველოფეხბურთის წესებიზურიკო დავითაშვილიქვეყნების სიადანიალუკა ლოჩოშვილინაჩო (ფეხბურთელი)გუტიპორტუგალიასაქართველოს სახელმწიფო დროშაესპანეთიოთარ კიტეიშვილისაქართველოს სახელმწიფო ჰიმნიჯაბა კანკავა