Брајковци
Брајковци — село во Општина Валандово, во областа Бојмија, во околината на градот Валандово. Селото е скоро целосно споено со соседното Балинци.
| Брајковци | |
 Воздушен поглед на селото | |
  Брајковци Местоположба на Брајковци во Македонија Брајковци на карта
| |
| Координати 41°17′30″N 22°31′19″E / 41.29167° СГШ; 22.52194° ИГД | |
| Регион |  Вардарски |
| Општина |  Валандово |
| Област | Бојмија |
| Население | 384 жит. (поп. 2021)[1] |
| Пошт. бр. | 2460 |
| Повик. бр. | 034 |
| Шифра на КО | 04005 |
| Надм. вис. | 110 м |
Брајковци на општинската карта  Атарот на Брајковци во рамките на општината | |
 Брајковци на Ризницата | |
Потекло и значење на името
уредиИмето на селото првпат се сретнува во турски документи во XVI век. Името на селото потекнува од именски форми од македонскиот јазик, кое е придавно образување од личното име Брајко кое доаѓа од имињата Братислав, Битољуб, Братомир и слично.[2]
Географија и местоположба
уреди
Селото се наоѓа во јужниот дел на територијата на Општина Валандово, во средишниот дел на плодното Валандовско Поле.[3] Селото е рамничарско, сместено на надморска височина од 110 метри. Од градот Валандово, селото е оддалечено 6 километри.[3]
Низ селото поминува регионалниот пат 1401, кој ја поврзува Струмица со селото Марвинци.
Историја
уреди
Подрачјето на Брајковци е населено барем од хеленистичко време, за што сведочат остатоците од населба на наоѓалиштето Чукарски Пирој, источно од селото на левата страна од патот Валандово-Брајковци.[4]
Селото било срамнето со земја при Валандовскиот земјотрес во 1931 година.[5]
Стопанство
уредиАтарот на селото зафаќа простор од 6 км2, при што преовладуваат шумите со површина од 262,3 хектари, на обработливото земјиште отпаѓаат 252,6 хектари, додека на пасиштата 39,5 хектари.[3]
Селото, во основа, има полјоделска функција. Во селото работат две продавници.[3]
Од земјоделските култури најмногу се одгледува пченица, бостан, тутун, киви, обични и јапонски јаболки и друго.
Население
уреди
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Според податоците од 1873 година во „Етнографија на вилаетите Адријанопол, Монастир и Салоника“, селото имало 34 домаќинства со 146 жители христијани.[6]
Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Брајковци живееле 180 жители, сите Македонци.[7] Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Брајковци имало 240 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија.[8]
Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 200 Македонци.[9]
Селото е средно по големина, со зголемување на бројот на населението. Така, во 1961 година селото броело 366 жители, а во 1994 година бројот се зголемил на 424 жители, од кои 403 се Македонци, а 21 жител Срби.[3]
Според пописот од 2002 година, во селото Брајковци имало 437 жители, од кои 413 Македонци и 24 Срби.[10]
Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 384 жители, од кои 360 Македонци, 3 Турци, 14 Срби, 2 останати и 5 лица без податоци.[11]
Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:
| Година | 1900 | 1905 | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 1994 | 2002 | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Население | 180 | 240 | 312 | 338 | 366 | 437 | 450 | 425 | 424 | 437 | 384 |
- Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[12]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[13]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[14]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[15]
Општествени установи
уреди
- Основно училиште „Даме Груев“, подрачно основно училиште во состав на ОУ „Јосип Броз Тито“ - Валандово[16]
Самоуправа и политика
уредиВо XIX век, Брајковци било македонско село во Дојранската Каза на Отоманското Царство.
Селото влегува во рамките на Општина Валандово, една од малкуте општини кои не биле изменети со новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото било во рамките на некогашната Општина Валандово.
Во периодот 1955-1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата Општина Валандово.
Во периодот 1952-1955, селото било дел од тогашната Валандовска градска општина, во која покрај селото Брајковци се наоѓале градот Валандово и селата Балинци, Грчиште, Марвинци, Пирава, Раброво и Честово. Во периодот 1950-1952, селото било дел од некогашната општина Марвинци, во која влегувале селата Балинци, Брајковци, Грчиште и Марвинци.
Избирачко место
уредиВо селото постои избирачкото место бр. 0292 според Државната изборна комисија, сместено во просториите на основното училиште.[17]
На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 342 гласачи.[18] На локалните избори во 2021 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 333 гласачи.[19]
Културни и природни знаменитости
уреди- Археолошки наоѓалишта[4]
- Чукарски Пирој — населба од хеленистичко и римско време; и
- Манастир — старохристијанска базилика.
- Цркви[20]
- Црква „Св. Ѓорѓи“ — главна селска црква
Галерија
уреди
Спортско игралиште
Воздушен поглед
Главната селска црква „Св. Ѓорѓи“
Поврзано
уредиНаводи
уреди- ↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
- ↑ Иванова, Олга (2014). Речник на имињата на населените места во Р Македонија : (Б,Ѓ,Е,Ј,Н,Р,Т,Ќ,У,Ф,Х,Џ,Ш). Скопје: Институт за македонски јазик „Крсте Мисирков“. стр. 70. ISBN 978-608-220-026-2.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија: географски, демографски, и аграрни обележја. Скопје: Патрија. стр. 37.
- ↑ 4,0 4,1 Грозданов, Цветан; Коцо, Димче; и др. (1996). Археолошка карта на Република Македонија. Т. 2. Скопје: МАНУ. стр. 53. ISBN 9989-649-28-6.
- ↑ Порта3 (2017-12-21). „Разурнувачкиот земјотрес во Валандово од 1931 година“. Порта3 - градежништво, архитектура и екологија. Посетено на 2021-10-08.
- ↑ „Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г.“ Македонски научен институт, София, 1995, стр. 192-193.
- ↑ Васил Кънчов. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900, стр. 163.
- ↑ D.M.Brancoff. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, р. 100-101.
- ↑ „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
- ↑ „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 22 јули 2017.
- ↑ „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
- ↑ К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
- ↑ Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
- ↑ „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
- ↑ „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
- ↑ „За нас“. ООУ „Јосип Броз Тито“. Посетено на 20 јануари 2024.
- ↑ „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 3 ноември 2019.
- ↑ „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.
- ↑ https://rezultati2021lokalni1krug.sec.mk/mk/mayr/r/11-399. Посетено на 21 јануари 2024. Отсутно или празно
|title=(help)[мртва врска] - ↑ Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. ISBN 978-608-65143-2-7.
_1941.jpg){kind=link}