Илья Березин

Тэрээр баруун Уралын нуруу дахь Пермь мужийн Юговская тосгонд төрийн албан хаагчийн гэрт төржээ. Гэрийн боловсрол эзэмшээд Екатеринбург хотын мужийн дунд сургуульд сурч дараа нь Казаний Их сургуулийн профессор Г.С.Суровцев түүнийг Пермийн хөвгүүдийн гимназид улсын тэтгэлэгээр сургасан байна.

И.Брезин гимназиа төгсөөд Казанийн их сургуулийн дорно дахины уран зохиолын тэнхимд 1837 онд элсэн орж, 19 нас хүрэхээсээ өмнө нэр цол хамгаалж төгссөн байна. Их сургуульд байхдаа тэрээр герман гаралтай профессор Ф.И.Эрдманы удирдлаган дор араб-перс хэлийг хичээнгүйлэн сайн судалсан байна.

1841 онд дорно дахины хэл зүйн магистрын зэрэг хамгаалж 1842 онд И.Н.Березин профессор А.К.Казембекийн төлөвлөгөө, зааврын дагуу В.Ф.Диттелийн хамт Дагестан, Ар Кавказ, Араб, Түрк, Перс, Египет зэрэг улсуудад гурван жилийн эрдэм шинжилгээний аялалд явж дорны ард түмний орчин үеийн амьдрал, хэл, нутаг орныг үзэж, уран зохиол, эртний эд зүйлс судласан байна.

Тэрээр Казань хотод буцаж ирээд 1846 оны 3-р сарын 19-ний өдрөөс Турк хэлний тэнхимийн профессороор ажиллаж байв. Есөн жилийн хугацаанд тэрээр орос, франц хэлээр олон тооны шинжлэх ухааны товхимол, өгүүлэл бичсэн байна.

1858-1888 онуудад И.Березин Рашид ад Дины "Джами' ат-таварих" буюу Судрын чуулган-ыг хэсэгчлэн орос хэл рүү орчуулсан байна.

1864 онд Березин «Очерк внутреннего устройство улуса Джучиева» буюу "Зучийн улсын дотоод зохион байгуулалтын тухай" сэдвээр диссертаци хамгаалж байжээ.

1872—1879 онд тэрээр "Оросын нэвтэрхий толь бичиг" /«Русский энциклопедический словарь»/ 15 боть бэлтгэн хэвлүүлжээ.