Koninklijke Nederlandsche Schaatsenrijders Bond

Na de voorbereidende vergadering op 25 juni te Utrecht vond de Constituerende vergadering van de Nederlandsche Schaatsenrijdersbond plaats op 17 september 1882 in het Odeon te Amsterdam op initiatief van diverse ijsverenigingen en ijsclubs uit die tijd. Aanwezig bij de oprichtingsvergadering waren vertegenwoordigers van de Amsterdamse IJsclub, de Amsterdamsche Skating club, de IJsvereniging Groningen, de IJsclub voor Haarlem en Omstreken, de IJsvereniging Heerenveen (later Thialf), IJsclub Kralingen en Omstreken, de IJsclub te Leeuwarden, de Leidse studenten IJsclub uit Leiden, de Vereeniging voor Volksvermakelijkheden te Steenwijk en de IJsclub Winsumer IJsbaan.^[2]Tot leden van het eerste bestuur werden voorgedragen:

• M.J. Waller, voorzitter, vertegenwoordiger van de Amsterdamsche Skating club
• mr. S. Salverda, vice-voorzitter, vertegenwoordiger van de IJsclub te Leeuwarden
• J.J. van Vollenhoven, penningmeester, vertegenwoordiger van de IJsclub Kralingen en Omstreken
• J. van Buttingha Wichers, eerste secretaris, vertegenwoordiger van de Leidse studenten IJsclub
• G. baron de Salis, tweede secretaris
• mr. M. Mzn. van Heloma, commissaris, vertegenwoordiger van de IJsvereniging Heerenveen
• H.J. Diephuis, commissaris

In de eerste Algemene Vergadering van de bond, op 3 december 1882, vond de benoeming van de voorgedragen personen tot het officiële bestuur plaats, met uitzondering van de heer Diephuis.Vanaf het begin heeft de bond zich in haar toen vastgestelde statuten o.a. ten doel gesteld om:

• het schaatsenrijden te bevorderen en aan te moedigen;
• het organiseren van internationale wedstrijden op schaatsen in Nederland;
• het deelnemen aan internationale wedstrijden op schaatsen in het buitenland.

In 1900 aanvaardde koningin Wilhelmina het beschermvrouwschap van de bond, mogelijk geïnspireerd door haar halfbroer Prins Alexander van Oranje-Nassau (1851-1884), die nauwe banden had met de Engelse schaatsbond, de National Skating Association of Great-Britain te Grantchester, waar een challenge-cup naar hem vernoemd was.Ter ere van het 40-jarige bestaan in het najaar van 1922 verleende koningin Wilhelmina het predicaat koninklijk aan de bond. Burgemeester Lucas Bolsius van Amersfoort overhandigde in 2011 op het bondsbureau namens de koningin Beatrix een document met de toezegging dat de bond tot 2036 koninklijk blijft.

De KNSB kent 8 gewesten, namelijk:

Deze gewesten staan niet direct onder leiding van de KNSB, maar ze moeten zich wel aan de gestelde regels houden. In de algemene ledenvergadering (de ledenraad) worden beleidsplannen van het Bestuur goedgekeurd. Binnen de KNSB bestaan 8 zogenaamde secties:

Aan het hoofd van elke discipline (sectie) staat het sectiebestuur, dat verantwoordelijk is voor het goed verlopen van wedstrijdactiviteiten binnen de desbetreffende discipline.

De bondsraad bestaat uit een vertegenwoordiger van elk gewest en sectiebestuur. Deze raad is het adviesorgaan voor de Algemene Ledenvergadering. Zij beoordeelt het jaarplan, begroting, jaarverslag, jaarrekening en de reglementswijzigingen. Het algemeen bestuur kan voor uitvoering van bepaalde taken commissies benoemen, waaronder op dit moment een medische commissie. Voor de Olympische disciplines Langebaan en Shortrack is er tevens een Topsportcommissie, benoemd door het bestuur. De taak van deze commissies is met name beleidsvoorbereidend en uitvoerend.

Op 5 november 2015 liet de KNSB weten flink te zullen gaan bezuinigen vanwege teruglopende sponsorgelden en subsidies waardoor vijftien medewerkers op het bondsbureau vertrokken^[3]. Daarbij is er in 2014/2015 en 2015/2016 ruim 3,5 miljoen euro bespaard op de eigen organisatie om de begroting in twee jaar terug te brengen van 16,5 miljoen naar 12 miljoen euro. Daarnaast werkt de KNSB met een sterk verlaagd premiestelsel (van 1,2 naar 0,6 miljoen euro) en een nieuw licentiemodel voor professionele schaatsteams. De teams moeten 100.000 euro voor een minder waardevolle licentie neertellen en er gaat een streep door de bijdrage van 200.000 euro voor talentontwikkeling bij de gewesten. De ledenraad gaat zich nu buigen over de voorstellen die zijn afgewezen door de partijen^[4]. Met de convenantgroep volgde intensief overleg, maar het struikelpunt op 25 oktober 2016 in de onderhandelingen was echter de contractperiode die de KNSB maar voor één jaar wil vastleggen, maar de partijen ook in het olympisch seizoen 2017-2018^[5].

Op 31 maart 2009 werd bekendgemaakt dat oud-vakbondsman Doekle Terpstra is voorgedragen als nieuwe voorzitter van de KNSB. Op 27 juni 2009 werd hij formeel door het bondscongres gekozen. Tijdens zijn voorzitterschap moest in samenspraak met de NOC*NSF geadviseerd worden over een nieuwe schaatshal, in de vorm van een Centrum voor Topsport en Onderwijs, waar als enige in Nederland grote internationale schaatstoernooien gehouden mogen worden. Uit de plannen voor de Icedôme in Almere, Thialf in Heerenveen en Transportium bij Zoetermeer, werd gekozen voor de locatie in Flevoland.In 2013 kwam hij onder vuur te liggen, mede omdat de schaatsbond niet meer de organisatie op zich wilde nemen van een wereldbekerwedstrijd in Heerenveen, die daardoor naar Astana in Kazachstan verplaatst werd. Op 28 augustus 2013 besloot de ledenraad unaniem het vertrouwen in hem uit te spreken. Dit kwam op kritiek te staan van Sven Kramer, lid van die raad maar bij de stemming niet aanwezig, die het omschreef als een gemiste kans om hem weg te sturen. Terpstra noemde de kritiek van Kramer "een kampioen onwaardig". Desondanks vroeg hij de volgende dag de ledenraad in een open brief hem per direct te ontslaan als voorzitter. Op 3 september 2013 werd hij formeel ontslagen.

Schaatsers worden bij langebaan, marathonschaatsen en shorttrack door de KNSB ingedeeld in verschillende categorieën op basis van leeftijd. Als peildatum voor leeftijden geldt 1 juli voorafgaande aan het betreffende schaatsseizoen. De indeling is als volgt:

• Pupillen F: t/m 7 jaar
• Pupillen E: 8 jaar
• Pupillen D: 9 jaar
• Pupillen C: 10 jaar
• Pupillen B: 11 jaar
• Pupillen A: 12 jaar
• Junioren C: 13 en 14 jaar
• Junioren B: 15 en 16 jaar
• Junioren A: 17 en 18 jaar
• Neo-Senioren: 19 t/m 22 jaar
• Senioren: 23 t/m 38 jaar
• Masters: 39 jaar en ouder

In het inline-skaten zijn de wedstrijdcategorieën ingedeeld op basis van leeftijd. Het geboortejaar is bepalend voor de wedstrijdcategorie waarin je het wedstrijdseizoen gaat uitkomen. Als peildatum voor leeftijden geldt 1 januari voorafgaande aan het betreffende inline-skate-seizoen.

• Pupillen 4: 6 jaar en jonger
• Pupillen 3: 7 en 8 jaar
• Pupillen 2: 9 en 10 jaar
• Pupillen 1: 11 en 12 jaar
• Cadetten: 13 en 14 jaar
• Junioren B: 15 en 16 jaar
• Junioren A: 17 en 18 jaar
• Senioren: 19 t/m 39 jaar
• Masters: 40 jaar en ouder

In haar begin periode is er veel werk verzet door de bestuursleden. In die periode werden de volgende bestuursleden tot Erelid benoemd tijdens de Algemene Vergadering (AV) van de Bond:

H. Kolff, in de AV van 1892.E.L. Graaf van Limburg Stirum, in de AV van 1893.Mr. B. van Eeten, in de AV van 1904.

Het huidige KNSB Erelidmaatschap betreft een onderscheiding van de KNSB zoals beschreven in de statuten van de KNSB onder artikel 20^[6] Tot op heden zijn er de volgende Nederlandse (kunst)schaats(st)ers onderscheiden tot erelid:^[7]

• Langebaanschaatsster Atje Keulen-Deelstra
• Kunstrijdster Sjoukje Dijkstra
• Langebaanschaatser Kees Verkerk
• Langebaanschaatser Ard Schenk
• Langebaanschaatser Rintje Ritsma
• Langebaanschaatsster Marianne Timmer
• Langebaanschaatser Henk van der Grift

Hieronder de ontwikkeling van het ledenaantal en het aantal verenigingen:^[8]

Jaar	Ledenaantal	Verenigingen
2019		643
2018		649
2017	40.265	652
2016	35.685	660
2015	34.387*	683
2014	80.341	710
2013	95.810	727
2012	91.539	724
2011	118.680	734
2010	73.427	729
2009	43.432	740
2008	56.902	740
2007	149.920	738
2006	152.384	729
2005	161.673	756
2004	164.111	755
2003	170.701	741
2002	168.532	757
2001		758
1999	162.696	767
1996	153.281	758
1993	146.796
1990	138.974
1987	141.293
1984	134.988
1981	111.652
1978	160.000
1969	182.075
1950	144.360
1930	30.000
1910	17.000
1907		27
1906		26
1905		25
1904		24
1903		24
1902		24
1901		24
1900		29
1899		27
1898		27
1897		28
1896		28
1895		27
1894		24
1893		24
1892		23
1891		23
1890		24
1889		24
1888		20
1887		19
1886		19
1885		22
1884		21
1883		19
1882		15

* De Koninklijke Nederlandsche Schaatsenrijders Bond meldt sinds 2015 geen leden van natuurijsclubs meer aan, de cijfers van 2014 en 2015 van de KNSB kunnen daarom niet met elkaar vergeleken worden.

• Jeugdschaatsen
• Gedenkboek van den Nederlandschen Schaatsenrijdersbond 1882 – 1907 door Dr. J.A.Schutter, 1e secretaris, uitgave Typ.Drukkerij "De Phoenix" Nijmegen.

• Officiële website