Lijst van toeristische spoorwegen en museumlijnen in Nederland

Portaal Openbaar vervoer

Lijst van toeristische spoorwegen en museumlijnen in Nederland; op normaalspoor, tenzij anders vermeld.

Organisaties met een eigen lokaalspoorlijn

Een polygoonjournaal uit 1977 over de terugkeer van de stoomtreinen in Nederland door de museumlijnen

Museum Buurtspoorweg (MBS), Haaksbergen – Boekelo
Museumstoomtram Hoorn-Medemblik, v.h. Stoomtram Hoorn-Medemblik (SHM), Hoorn – Zwaag – Wognum – Twisk – Opperdoes – Medemblik (gebruikt trammaterieel, maar rijdt op een lokaalspoorweg)
Stichting Stadskanaal Rail (STAR), Musselkanaal – Stadskanaal – Veendam
Veluwsche Stoomtrein Maatschappij (VSM), Apeldoorn – Beekbergen – Dieren
Zuid-Limburgse Stoomtrein Maatschappij (ZLSM), Schin op Geul – Simpelveld – Kerkrade/Vetschau
Grenzland-Draisine, Groesbeek – Kleef

Organisaties met een eigen tramlijn

Electrische Museumtramlijn Amsterdam (EMA), Amsterdam Haarlemmermeerstation – Amstelveen – Bovenkerk (gebruikt trammaterieel, maar rijdt op een lokaalspoorweg)
Stichting voorheen RTM (RTM), vroegere naam: Rotterdamsche Tramweg Maatschappij, Punt van Goeree Remise – Port Zélande – Middelplaat Haven (Ouddorp) - West Repart (Scharendijke); baanvak is 1067 mm breed (kaapspoor)
Stoomtrein Goes - Borsele (SGB), Goes – Hoedekenskerke (gebruikt spoorwegmaterieel, maar rijdt op een tramlijn)

Organisaties met een eigen lijn voor rondritten

Amsteltrein, Amstelpark, Amsterdam-Zuid (smalspoor)
Decauville Spoorweg Museum, Harskamp (smalspoor)
Eerste Drentse vereniging van Stoomliefhebbers (EDS), Veenpark, Barger Compascuum (smalspoor)
Efteling Stoomtrein Maatschappij (ESM), Efteling, Kaatsheuvel (smalspoor)
Gelderse Smalspoor Stichting (GSS), Heteren (smalspoor)
Industrieel Smalspoor Museum (ISM), Erica (smalspoor)
Stichting Rijssens Leemspoor (SRL), Rijssen (smalspoor)
Stoomtrein Katwijk Leiden (SKL), Katwijk (smalspoor)
Tramlijn Floriade (Zoetermeer), tijdens de Floriade van april tot oktober 1992
Tramlijn Nederlands Openluchtmuseum (NOM) te Arnhem

Organisaties zonder eigen spoor- of tramlijn

Hoogovens Stoom IJmuiden (HSY), op het terrein van Tata Steel Europe, voorheen Corus in IJmuiden
Haags Openbaar Vervoer Museum (HOVM), Den Haag
Het GOLS-station en Stichting Historisch Streekvervoer Achterhoek (HSA), Winterswijk
Noord-Nederlands Trein & Tram Museum, Zuidbroek
NZH-Vervoermuseum, (de Blauwe Tram), Haarlem
Openbaar Vervoer & Speelgoed Museum, Doetinchem
Rotterdamse museumtrams (RoMeO), Rotterdam
Stichting De Locomotor, diverse locaties
Stichting Historisch Dieselmaterieel (SHD), Amersfoort
Stichting Mat '54 Hondekop-Vier, behoud van Hondekop-treinstel, Gouda
Stichting Spoorweg Maatschappij "Zuid-Beveland" (SZB), Goes
Stichting TEE Nederland, in oude staat herstellen van een Nederlands-Zwitsers TEE-treinstel, Amsterdam-Watergraafsmeer
Stoom Stichting Nederland (SSN), behoud en rondritten van stoomtreinen, Rotterdam
Het Spoorwegmuseum (NSM), Utrecht
Tramweg-Stichting (TS), behoud van oude trams, Scheveningen/Rotterdam
Werkgroep loc 1501 / Stichting Klassieke Locomotieven (KLOK), behoud van Nederlandse locomotieven, Eindhoven
Stichting DE-III, (Onderhoud en Exploitatie Treinstel 115) Amersfoort

Opgeheven organisaties

Pony- en Motortram 't Joppe ('t Joppe (Gelderland) bij Gorssel, Oxerweg 20) – had vanaf de jaren zestig een smalspoor-boslijntje met pony- en dieseltractie. Het lijntje was ongeveer 150 m lang, en had een spoorwijdte van 600 mm. In 1996 is het spoor opgebroken en is de collectie overgegaan in die van Stichting Rijssens Leemspoor (SRL), Rijssen.
Stichting Stoomcentrum Zeeland (Zeeland, Graafsebaan 4) – had vier smalspoortrajecten, elk ongeveer 450 meter lang met de spoorwijdtes 210 mm (miniatuurtrein), 450 mm, 700 mm en 900 mm. De organisatie was actief tussen circa 1973 en 1986. Na opheffing zijn diverse locs overgegaan naar Stoomtrein Katwijk Leiden.
STIBANS, Stichting tot Behoud van Af te voeren Nederlands Spoorwegmaterieel, Blerick (1979-2009); opgegaan in Het Spoorwegmuseum. De stichting werd in 1979 opgericht en kocht na een bliksemactie om aan geld te komen elektrische locomotief 1010 als vertegenwoordiger van de eerste serie elektrische locomotieven. Ook bij de conservering van ander, vaak later in het Nederlands Spoorwegmuseum opgenomen materieel werd door STIBANS veel werk verzet.
Stichting Stoomtrein Tilburg-Turnhout (SSTT) – reed van 1974 tot 1982 toeristische treinen op het voormalig Bels lijntje tussen Tilburg West en Baarle-Nassau/Baarle-Nassau Grens. In de jaren tachtig werd de spoorlijn opgebroken.
Noordnederlandse Museumspoorbaan Assen-Rolde (NMM) was een vereniging die op 30 november 1974 werd opgericht met het doel een geplande toeristische spoorweg tussen Assen en Rolde. Omdat de organisatie onvoldoende kapitaal kon verwerven, kwam de dienst nooit van de grond en werd de spoorlijn tussen Rolde en Assen in 1977 alsnog opgebroken.
Haarlem IJmuidense Spoorweg-Maatschappij (HIJSM), plan voor bedrijf op Haarlem – IJmuiden, Haarlem (2000-2011). Wegens financiële problemen is dit project niet van de grond gekomen. De spoorlijn Santpoort Noord – IJmuiden werd in 2014 opgebroken.
Friese Stoomtrein Maatschappij (FSM), plan voor bedrijf op Sneek – Stavoren, Sneek (2003-2011). Wegens financiële problemen is dit project niet van de grond gekomen. Tussen Sneek en Stavoren rijden wel nog de treinen van Arriva.

Zie ook

Externe links

Bronnen, noten en/of referenties

Gerard Stoer, Museumlijnen in Europa, Uitgeverij de Alk bv, Alkmaar, 1980, ISBN 90-6013-742-6

Zie de categorie Toeristische spoorwegen en museumlijnen in Nederland van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Huidig normaalspoor met infra:	MBS (Haaksbergen) · SGB (Goes) · SHM (Hoorn) · STAR (Stadskanaal) · VSM (Apeldoorn) · ZLSM (Simpelveld)
Huidig normaalspoor zonder infra:	HSIJ (IJmuiden) · St. Hondekop (Hilversum) · NSM (Utrecht) · SDL (Rotterdam) · SHD (Amersfoort) · SMMR (Rotterdam) · SSN (Rotterdam) · SBM (Landgraaf) · St. 2454 CREW · St. KLOK · Transit Oost (Winterswijk) · Werkgroep 1501 · NNTTM (Zuidbroek) · NTM (Nieuw-Vennep)
Smalspoor:	Amsteltrein (Amsterdam) · EDS (Barger Compascuum) · ESM (Kaatsheuvel) · GSS (Heteren) · Industrieel Smalspoor Museum (Erica) · Stoomtrein Katwijk Leiden (gemeente Katwijk) · SRL (Rijssen)
Trams:	EMA (Amsterdam) · HOVM (Den Haag) · NOM (Arnhem) · NZH (Haarlem) · RoMeO (Rotterdam) · RTM (Ouddorp) · TS (Scheveningen)
Modelspoor Museum:	Nationaal Modelspoor Museum (Sneek) · Nienoord Familiepark (Leek)
Voormalige museum(smal)spoor:	STIBANS (Blerick) · DSM (Harskamp) · Pony- en Motortram 't Joppe (Joppe) · Stichting Stoomcentrum (Zeeland) · Friese Stoomtrein Maatschappij (Sneek) · Haarlem IJmuidense Spoorweg-Maatschappij (Velsen) · Vereniging tot Behoud van Spoormaterieel Haarlem (Haarlem) · Spoorwegmuseum Waterhuizen (Waterhuizen) · Stichting DE-III (Amersfoort) · Noordnederlandse Museumspoorbaan Assen-Rolde (Assen) · Stichting Stoomtrein Tilburg-Turnhout (Tilburg) · Stichting TEE Nederland (Amsterdam) · Trammuseum (Weert)