Spoorlijn 51A

spoorlijn Brugge - Zeebrugge, België

Spoorlijn 51A is een Belgische spoorlijn die Brugge met Zeebrugge verbindt. Ze begint aan aftakking Y Blauwe Toren in Brugge en loopt verder tot Zeebrugge. De lijn is 9,8 km lang.

Spoorlijn 51A
(Brugge) Y Blauwe Toren - Zeebrugge (- Knokke)
Spoorlijn 51A op de kaart
Totale lengte9,8 km
Spoorwijdtenormaalspoor 1435 mm
Aangelegd doorBelgische Staat
Geopend
Y Blauwe-Toren - Heist: 20 oktober 1906
Heist - Knokke: 4 juli 1920
Huidige status
Y Blauwe-Toren - Zeebrugge: in gebruik
Zeebrugge - Heist: opgebroken
Heist - Knokke: lijn 51B
Geëlektrificeerd1955
Aantal sporen2
Baanvaksnelheid120 km/u
Treindienst doorNMBS
Traject
v-STRlijn 51 van Brugge
vSHI2gl-0,0Y Blauwe Toren
vÜSTur
vSTR-STRllijn 51 naar Blankenberge tot 1906: Heist
v-SHI2gr2,3Y Dudzele
vSKRZ-AuA11
STRc2dSTR3edHSTDudzele-Kanaal
ABZr+12dSTRc34dSTRlijn 51B naar Knokke
STRc1v-ABZg+4Y Ter Doest lijn 51B/1 van Y Boudewijnkanaal
dBHF5,9Lissewege
deHST7,1Zwankendamme
v-SHI2gr
vDST-STRbundel Zwankendamme
+
exv-STR+l + vÜSTr
verbindingsboog van lijn 51 1915 - 1938
vDST-STR8,9Zeebrugge-Vorming
Voorheen Zeebrugge-West
vÜST
STRc2v-STR3vSHI2gl-lijn 51A/1 naar Zeebrugge-Dorp
v-STR+1 +
uvSTR+l- + STRc4
mvKRZu +
tram
v-STRudLSTRexdSTR+levKRZlijn 51 van Brugge tot 1906
v-STRuxmvLSTRvKDSTe-STRbundel Westhoofd
v-STRuxmvLSTRv-SHI2gr
v-STRuxmvLSTRvSTR-BHFZeebrugge-Strand
v-STRuxmvLSTRvÜST
v-STRuxmvLSTRvKDSTe-STRbundel Leopold II-Dam
v-STRuxmvLSTRv-DSTZeebrugge-Voorhaven-West
v-BHFuxmvLSTRxv-SHI2gr9,8Zeebrugge-Dorp voorheen Zeebrugge-Centraal
v-STRuxmvLSTRdKDSTeexdSTRbundel Wielingendok
ddWBRÜCKE1udWBRÜCKE1exdLSTRexv-KBSTeVisartsluis
vSTR- + uv-SHI2l
uvSHI2+r- + exvSHI2l-
evSHI2gl-uxmvLSTRtracé tot 1951
v-STR +
exvSTRl- + emvSTR
exvSTR- + exKSTReq
lijn 202 naar Zweedse Kaai buiten gebruik
v-SHI2gr +
exv-STR2~R + uv-STR2
exvSTR- + uSTRc3
vKBSTe-STR +
uSTRc1 + exSTRc1~R
exvSHI2g+r- + uv-STR+4
VSA Kaai
v-SHI2grexdSTRudLSTR
vKBSTe-STRexdSTRudLSTRNieuw-Zeeland Kaai
v-KDSTxeexdSTRudLSTRbundel Noordelijk Insteekdok
dexdWBRÜCKE1exdWBRÜCKE1udLSTRSchipdonkkanaal
dexdWBRÜCKE1exdWBRÜCKE1udLSTRLeopoldkanaal
exv-STRexdBHFudLSTRHeist-Sluizen
dSTRqxdKRZKDSTeqexdSTRudLSTRbundel Brittaniadok
lijn 202B
xv-ABZg+rexdSTRudLSTRlijn 51B van Y Dudzele
v-BHFexdSTRudLSTRHeist vanaf 1951
v-STRexdBHFudHSTHeist tot 1951
v-STR +
exSTRc2~R + uSTRc2
exvSHI2r- + uv-STR3
evABZg+1- +
exSTRc4 + uv-STR+1~R
HSTuLSTRdDuinbergen
KBHFeuKHSTedKnokke

Geschiedenis

bewerken

De lijn werd aangelegd voor de ontsluiting van de haven van Brugge-Zeebrugge en was gereed in oktober 1906, negen maanden voor de officiële inwijding van de haven. Behalve voor goederentransport was ze ook bedoeld voor passagiersvervoer van en naar Zeebrugge en Heist. In Zeebrugge boog de lijn dan ook naar het oosten af, tot Heist (in 1920 doorgetrokken tot Knokke). Het baanvak Zeebrugge-Heist liep tot 1951 langs de kust; een gedeelte van dit oude tracé tot de Pierre Vandammesluis is nu in dienst als lijn 202. Daarna werd een meer landinwaarts tracé in dienst genomen. In 1983 werd dit baanvak op zijn beurt weer vervangen door de nieuwe spoorlijn 51B als gevolg van de uitbreiding van de haven in Zeebrugge. Ongeveer 1,5 km werd behouden als industriespoor.

Lijn 51B/1: Boog van Ter Doest

bewerken

Op 3 maart 2010 begon Infrabel met de bouw van de spoorbocht 'Ter Doest', ook wel genoemd 'Boog van Ter Doest'. Die verbindingsboog tussen de lijn Brugge - Knokke (51B) en de lijn Brugge - Zeebrugge werd op 5 november 2012 als spoorlijn 51B/1 in dienst genomen. Zij moet het rangeren van treinen met wagons van de westelijke en oostelijke kant van het Boudewijnkanaal vlotter laten verlopen (zie ook lijn 51B).

Engelse vertakking 51/51A

bewerken

De vroegere gelijkgrondse vertakking Blauwe Toren (aftakking spoorlijn 51A van spoorlijn 51) is sedert 2015 omgevormd tot een zogenaamde Engelse vertakking door de bouw van een viaduct voor het spoor B (spoor richting Brugge) van de lijn 51 (Brugge - Blankenberge) over de sporen van de lijn 51A (Y Blauwe Toren - Zeebrugge). De dagcapaciteit van de sporen in dit baanvak was door de gelijkgrondse vertakking ernstig beperkt door de versnijdingen met andere treinbewegingen. Voornamelijk in het toeristische hoogseizoen zorgen de vele extra treinen van en naar Blankenberge en het continue goederenverkeer van en naar de haven van Zeebrugge voor een overbelasting van het baanvak en dit ten gevolge van de kruisende bewegingen ter hoogte van de vertakking Blauwe Toren. Door de bouw van deze Engelse vertakking kan de capaciteit van de spoorlijn onmiddellijk verhogen zonder de aanleg van nieuwe sporen. De werken hiertoe waren gestart in 2011.

Toekomst

bewerken

Tussen Brugge en Dudzele zal er een derde spoor worden aangelegd.

Er zijn ook plannen voor een sneltram-/lighttrainverbinding tussen Zeebrugge en Brugge, met een eventuele doortrekking tot Lichtervelde via spoorlijn 66.

Treindiensten

bewerken

De NMBS verzorgt het personenvervoer met IC, L-, Piekuur- en ICT-treinen.

SerieTreinsoortRouteBijzonderheden
IC 23AIntercity (NMBS)Brussels Airport-ZaventemBrussel-ZuidGent-Sint-PietersBruggeKnokke
L 550L-trein (NMBS)MechelenDendermondeGent-Sint-PietersBrugge – [ Zeebrugge-Strand ] / [ Zeebrugge-Dorp ]Rijdt in het weekend tussen Zeebrugge-Strand - Gent-Sint-Pieters. Rijdt enkel in juli en augustus in de week tussen Zeebrugge-Strand - Mechelen.
ICT 6600Toeristentrein (NMBS)BruggeKnokkeRijdt alleen in het weekend.
P 7055/8055Piekuurtrein (NMBS)Zeebrugge-DorpBrugge1× in de ochtend. 2× in de avond. Rijdt alleen op werkdagen. Rijdt niet in juli en augustus.
P 7060/8060Piekuurtrein (NMBS)KnokkeBruggeRijdt alleen op werkdagen.

Aansluitingen

bewerken

In de volgende plaatsen is of was er een aansluiting op de volgende spoorlijnen:

Y Blauwe Toren
Spoorlijn 51 tussen Brugge en Blankenberge
Y Dudzele
Spoorlijn 51B tussen Y Dudzele en Knokke
Y Ter Doest
Spoorlijn 51B/1 tussen Y Ter Doest en Y Boudewijnkanaal
Zeebrugge-Dorp
Spoorlijn 202 tussen Zeebrugge-Dorp en Zweedse Kaai

Lijn 51A/1

bewerken

Bij de opening van de stopplaats station Zeebrugge-Strand in 2001 is de spoorlijn 51A hernoemd naar (Brugge) Y Blauwe Toren - Zeebrugge Strand. De vertakking die naar station Zeebrugge-Dorp loopt is hernummerd naar spoorlijn 51A/1 Zeebrugge-Vorming - Zeebrugge-Dorp.

Galerij

bewerken

Zie ook

bewerken