Spoorlijn Aalsmeer - Haarlem

spoorlijn in Nederland

De spoorlijn Aalsmeer – Haarlem was onderdeel van de Haarlemmermeerspoorlijnen, aangelegd door de HESM (Hollandsche Electrische-Spoorweg-Maatschappij). De lijn liep van Aalsmeer via Hoofddorp en Vijfhuizen naar Haarlem. De spoorlijn werd in 1912 geopend en werd in 1935 voor reizigersvervoer gesloten. Goederenvervoer vond op een deel van het traject nog tot 1953 plaats. De spoorweg is volledig opgebroken, maar er zijn in het landschap nog restanten terug te vinden.

Spoorlijn Aalsmeer - Haarlem
Spoorlijn Aalsmeer - Haarlem op de kaart
Totale lengte18,0 km
Spoorwijdtenormaalspoor 1435 mm
Aangelegd doorHESM
Geopend2 augustus 1912
GeslotenAalsmeer - Aalsmeerderweg:
15 december 1953
Aalsmeerderweg - Hoofddorp:
9 juni 1943
Hoofddorp - Haarlem:
31 december 1935
Huidige statusopgebroken
Geëlektrificeerdnee
Aantal sporen1
Traject
exvKBHFa0,0Aalsmeer
exvÜSTx
exvSTRr-STRlijn naar Nieuwersluis-Loenen
lijn naar A'dam Willemspark
exBHFd0,9Lijnbaan
exhKRZWaed1,5Ringvaart
exABZg+rd2,8van Schiphol 1943–1945
exBHFd2,9Aalsmeerderweg
exBHFd4,9Sloterweg Noord
xKRZudlijn Weesp - Leiden
exWBRÜCKE1dHoofdvaart
exBHFd7,0Hoofddorp
exABZgldlijn naar Leiden Heerensingel
exBHFd9,1IJweg
exBHFd11,6Vijfhuizen
exhKRZWaedRingvaart
exBHFd14,7Nieuweweg
exBHFd15,8Haarlem Rijksstraatweg
exmKRZdtramlijn Amsterdam - Zandvoort opgebroken
exWBRÜCKE1dAmsterdamsevaart (Meerspoorbrug)
xvSTR+r-STRlijn van Amsterdam Centraal
xvÜSTxl
vSTR-ENDExa
dSTRvSHI2gl-d
vSTRdKDSTxedNedTrain werkplaats Haarlem
vSTRexdKBHFedHaarlem tot 1842
vWBRÜCKE1Spaarne
exv-SHI4l + vÜSTl
exv-SHI4+r +
emvKRZouexdABZ+lrexmdKRZtram  1   C  opgebroken
vBHFuexdHSTexdSTR18,0Haarlem
vÜSTuexdSTRexdKBSTeBeijnes 1891-1950
emvKRZouexdABZglrdtram  1   2   3  opgebroken
tramlijn naar Leiden opg.
vSTRuexdSTRdtram  4   C  opgebroken
vABZgr-STRlijn naar Uitgeest
vSTRlijn naar Zandvoort
vSTR-lijn naar Rotterdam Centraal

Geschiedenis

bewerken

De spoorlijn werd geopend op 2 augustus 1912[1] en voor reizigersvervoer gesloten op 31 december 1935. Het gedeelte Aalsmeerderweg – Hoofddorp bleef nog tot 9 juni 1943 open voor goederenverkeer.

In 1941 is, op last van de Duitse bezetter, als zijtak van deze spoorlijn vanaf de halte Aalsmeerderweg, een spoorlijn aangelegd naar de militaire 'Fliegerhorst Schiphol' (het tegenwoordige Schiphol-Oost). Deze was vooral bedoeld voor het aanvoeren van materialen en goederen naar het vliegveld. Na een vernietigend bombardement van de United States Army Air Forces (USAAF) op 13 december 1943 is het vliegveld niet meer in gebruik genomen. In september 1944 zijn de restanten van het vliegveld opgeblazen en daarna zijn de puinhopen blijven liggen tot aan het einde van de oorlog in 1945. In 1944 werd er nog wel van de spoorlijn gebruik gemaakt om materialen af te voeren. In september 1944 kwam hier een einde aan met de Spoorwegstaking, toen het spoorwegverkeer grotendeels kwam stil te liggen. Daarna werd de spoorlijn opgebroken.[2]

Het gedeelte van Aalsmeer tot Aalsmeerderweg werd voor goederenvervoer gesloten op 15 december 1953. Dit was niet vanwege financiële tegenslagen want de opbrengsten waren immers goed, maar door de in slechte staat verkerende brug over de Ringvaart van de polder werd de brug opgebroken en treinverkeer stilgelegd.

Er hebben alleen stoomtreinen op het traject gereden. Het traject lag voor een deel achter de Geniedijk dat onderdeel is van de UNESCO-werelderfgoedlijst.

Op de plaats van de vroegere spoorbrug over de Ringvaart bij Station Vijfhuizen ligt sinds 2002 een aquaduct voor de bussen van de Zuidtangent.

Afbeeldingen

bewerken

Nog overgebleven

bewerken

Anno 2020 is in het landschap een deel van de voormalige spoorlijn terug te vinden in de vorm van dijklichamen. Op delen van deze voormalige spoorlijn liggen fiets- en of voetpaden. Zo is in Aalsmeer de spoorboog richting de Stommeerkade omgevormd tot een fietspad. In De Hoek tussen de A4 en de Rijnlanderweg ligt een fietspad op het voormalige tracé van de spoorlijn. Aan de oostzijde van de Meerwijk in Haarlem is vanaf Wachtpost 12 naar het noorden toe een voetpad aanwezig en aan de oostzijde van de Haarlemse Boerhaavewijk is een fietspad aangelegd op de voormalige spoorlijn. Ten noorden van de N205 is er tot aan de Fuikvaart een weg op het tracé te vinden en vanaf de Fuikvaart tot aan de Amsterdamsevaart waar het aansluit op snelfietsroute F200, vlakbij ligt het haltegebouw Rijksstraatweg, het Meerspoorpad dat een fietspad en deels voetpad is.

Ook zijn er diverse bouwwerken zoals bruggenhoofden, woningen, wachtposten en stations bewaard gebleven.

Adressen van stations en woningen

bewerken
  • Station Aalsmeer: Stommeerweg 1
  • Halte Aalsmeerderweg (4): Aalsmeerderweg 505, Rozenburg
  • Station Hoofddorp: Stationsweg 9
  • Spoorwoning 7: Burgemeester Pabstlaan 16, Hoofddorp
  • Spoorwoning 8: IJweg 864, Hoofddorp
  • Dubbele spoorwoning 10A en 10B: Spieringweg 506 en 508, Vijfhuizen
  • Station Vijfhuizen: Spieringweg 510
  • Spoorwoning 12: Vijfhuizen 2, Haarlem
  • Halte Rijksstraatweg (14): Amsterdamsevaart 274, Haarlem
  • Spoor 1 van Station Haarlem en het spoor dat naar de werkplaats van NedTrain loopt (parallel aan de spoorlijn Amsterdam - Haarlem) maakten indertijd deel uit van de spoorlijn Aalsmeer - Haarlem. Tevens staat er nog een retirade gebouwtje aan de oostzijde op het perron.

Afbeeldingen

bewerken

Zie ook

bewerken
Zie de categorie Spoorlijn Aalsmeer - Haarlem van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.