Czarne chmury

serial fabularny

Czarne chmury – polski przygodowy serial telewizyjny z 1973 r. konwencji kostiumowej „płaszcza i szpady” wyprodukowany przez Telewizję Polską.

Czarne chmury
Gatunek

kostiumowy

Kraj produkcji

Polska

Oryginalny język

polski

Główne role

Leonard Pietraszak
Ryszard Pietruski
Anna Seniuk
Elżbieta Starostecka

Liczba odcinków

10

Liczba serii

1

Produkcja
Produkcja

Zespół Filmowy Iluzjon

Reżyseria

Andrzej Konic

Scenariusz

Ryszard Pietruski
Antoni Guziński

Narracja

Piotr Fronczewski

Muzyka

Waldemar Kazanecki

Zdjęcia

Antoni Wójtowicz

Scenografia

Bolesław Kamykowski

Czas trwania odcinka

46–54 minuty

Pierwsza emisja
Data premiery

23 grudnia 1973

Stacja telewizyjna

Telewizja Polska

Lata emisji

1973–1974

Format obrazu

4:3

Format dźwięku

2.0 i 5.1

Zamek w Baranowie Sandomierskim, gdzie zrealizowano część zdjęć[1]

O serialu

edytuj

Serial przygodowy z gatunku „płaszcza i szpady”, obfitujący w sceny walk, pościgów, ucieczek i pojedynków, zawierający również wątki miłosne. Akcja toczy się w drugiej połowie XVII wieku, a osią fabuły są dramatyczne epizody z walk o utrzymanie przy Rzeczypospolitej Prus Książęcych. Postać głównego bohatera, pułkownika Krzysztofa Dowgirda, nawiązuje do autentycznej postaci pułkownika Krystiana Ludwika Kalksteina, tragicznego bohatera tamtych czasów.

Serial składa się z dziesięciu prawie 1-godzinnych odcinków. Jego realizacja trwała przeszło rok – od marca 1972 r. do lata 1973 r. Poza łódzkim atelier, zdjęcia kręcono w zamku w Olsztynie, we wnętrzach zamku w Baranowie Sandomierskim, w Pałacu Biskupów Krakowskich w Kielcach i klasztorze pokamedulskim w Rytwianach pod Staszowem, w Łączynku, Krakowie, Lublinie (który występuje jako Warszawa), a plenery – m.in. pod Augustowem (okolice wsi Płaska w Puszczy Augustowskiej), w okolicach Aleksandrowa Łódzkiego oraz na zamku Tenczyn.

Serial mógł mieć cel propagandowy – odwrócenie uwagi społeczeństwa od tematu polskości Kresów Wschodnich i zastąpienie go dyskusją o polskości Ziem Odzyskanych[2]. Mundury i zbroje postaci niemieckich występujących w serialu były celowo przyciemniane, by wywoływać skojarzenia z mundurami hitlerowskimi[3]. Serial miał jak na owe czasy bardzo dużą oglądalność (ok. 76% w latach 1973–1974)[4]. Według jednej z hipotez twórcą scenariusza był Ludwik Kalkstein[5], agent Gestapo w Armii Krajowej, który w latach 1953–1965 odsiadywał wyrok za współpracę z Gestapo. Według tych źródeł Antoni Guziński i Ryszard Pietruski podpisali scenariusz swoimi nazwiskami, gdyż nazwisko Kalksteina z oczywistych względów nie mogło się znaleźć w napisach serialu.

Odcinki

edytuj
  1. Szafot
  2. Krwawe swaty
  3. Zawiść
  4. Przeprawa
  5. Czarna sakwa
  6. Intryga
  7. Pantomima
  8. Wilcze doły
  9. Zaręczyny
  10. Pościg

Obsada

edytuj

W pozostałych rolach

Przypisy

edytuj
  1. Najpiękniejsza rezydencja magnacka w Polsce i w Europie. To tam kręcono "Czarne chmury". onet.pl, 14 stycznia 2021. [dostęp 2021-01-17].
  2. Paweł Skibiński, Tomasz Wiścicki, Polityka czy propaganda: PRL wobec historii, Muzeum Historii Polski, 2009, s. 109, ISBN 978-83-60642-66-5 [dostęp 2021-11-01] (pol.).
  3. Anna Wolff-Powęska, Polacy wobec Niemców: z dziejów kultury politycznej Polski 1945-1989, Instytut Zachodni, 1993, s. 346, ISBN 978-83-85003-67-0 [dostęp 2021-11-01] (pol.).
  4. Katarzyna Pokorna-Ignatowicz, Telewizja w systemie politycznym i medialnym PRL: między polityką a widzem, Wydawn. Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2003, s. 139, ISBN 978-83-233-1766-1 [dostęp 2021-11-01] (pol.).
  5. Adam Zadworny: Kalkstein. Gazeta Wyborcza – Duży Format, 2009-02-24. [dostęp 2018-12-21]. (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj