Dwuliścienne właściwe

Dwuliścienne właściwe (trójbruzdowe) (Eudicotyledoneae Donoghue, Doyle et Cantino, ang. eudicots, tricolpates) – klad roślin okrytozalążkowych obejmujący rośliny dawniej zaliczane do dwuliściennych. Wyróżniony został ze względu na kryterium pochodzenia od wspólnego przodka oraz z powodu różnic w stosunku do pozostałych roślin zaliczanych niegdyś do dwuliściennych (różnych kladów wczesnych dwuliściennych) oraz kladu jednoliściennych. W odróżnieniu od tych wcześniejszych grup systematycznych, dwuliścienne właściwe cechują się trójbruzdowymi ziarnami pyłku, koncentrycznym rozmieszczeniem wiązek przewodzących oraz 4- i 5-krotnymi kwiatami.

Dwuliścienne właściwe
Ilustracja
Słonecznik zwyczajny
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny naczyniowe

Nadgromada

rośliny nasienne

Gromada

okrytonasienne

Klad

dwuliścienne właściwe

Nazwa systematyczna
Eudicotyledoneae
Donoghue, Doyle & Cantino 2007
Siewka koniczyny łąkowej z dwoma liścieniami i pierwszym liściem młodocianym

Grupa ta nie ma rangi systematycznej, wyróżniona została po raz pierwszy przez Doyle’a i Hottona (1991), a później adaptowana przez grupę systematyków znaną jako Angiosperm Phylogeny Group – twórców systemu APG. W 2007 roku Donoghue, Doyle i Cantino formalnie nadali temu taksonowi nazwę Eudicotyledoneae. Według przedstawionej przez nich definicji do grupy tej należy ostatni wspólny przodek włosienicznika skąpopręcikowego Ranunculus trichophyllus, platana zachodniego Platanus occidentalis, Sabia swinhoei, trochodendrona araliowatego Trochodendron aralioides, bukszpanu zwyczajnego Buxus sempervirens i słonecznika zwyczajnego Helianthus annuus oraz wszyscy jego potomkowie[1].

Kladogram dwuliściennych właściwych według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)[2]

jaskrowce Ranunculales




srebrnikowce Proteales




trochodendronowce Trochodendrales




bukszpanowce Buxales




parzeplinowce Gunnerales




ukęślowce Dilleniales




skalnicowce Saxifragales


różowe

winoroślowce Vitales



Fabidae

parolistowce Zygophyllales





dławiszowce Celastrales




malpigiowce Malpighiales



szczawikowce Oxalidales






bobowce Fabales




różowce Rosales




dyniowce Cucurbitales



bukowce Fagales







Malvidae


bodziszkowce Geraniales



mirtowce Myrtales





Crossosomatales




Picramniales




mydleńcowce Sapindales




Huerteales




ślazowce Malvales



kapustowce Brassicales













Berberidopsidales




sandałowce Santalales




goździkowce Caryophyllales


astrowe

dereniowce Cornales




wrzosowce Ericales




?

Icacinales


?

Vahliales



Metteniusales




gariowce Garryales




goryczkowce Gentianales




psiankowce Solanales




ogórecznikowce Boraginales



jasnotowce Lamiales









ostrokrzewowce Aquifoliales




astrowce Asterales




twardziczkowce Escalloniales




Bruniales




selerowce Apiales




Paracryphiales



szczeciowce Dipsacales




















Przypisy

edytuj
  1. Philip D. Cantino i inni, Towards a phylogenetic nomenclature of Tracheophyta, „Taxon”, 56 (3), 2007, s. 822–846, DOI10.2307/25065864, JSTOR25065865 [dostęp 2023-10-05] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-08-01] (ang.).

Bibliografia

edytuj
  • J.A. Doyle, C.L. Hotton, Diversification of early angiosperm pollen in a cladistic context, [w:] S. Blackmore, S.H. Barnes (red.), Pollen and spores. Patterns of diversification, Oxford: Oxford Science Publications, 1991, s. 169-195, ISBN 978-0-19-857746-1.
  • Peter F. Stevens, Ranunculales : Eudicots, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).