Motocyklowe mistrzostwa świata

Pierwsze wzmianki jakie ukazały się na temat szosowych wyścigów motocyklowych przypadają na koniec XIX w. we Francji. W 1949 r. FIM stworzyła jednolite przepisy torowych wyścigów motocyklowych oraz zorganizowała motocyklowe mistrzostwa świata^[9].

Zasady rozgrywania zawodów uległy znacznym zmianom na przestrzeni 50 lat. Już w 1946 roku podczas wyścigów motocyklowych zabroniono stosowania specjalnych paliw oraz silników z turbodoładowaniem, a w 1958 roku zabroniono stosowania owiewek „typu lotniczego”.

Podczas ostatniego półwiecza motocykle tak ewoluowały, iż zmusiło to FIM do znaczących zmian w regulaminie. Dotyczy to głównie zastosowania nowych materiałów konstrukcyjnych zmniejszających masę pojazdów oraz elementów poprawiających jego dynamikę. Przez długi czas ramy motocykli były wykonywane z rur i elementów stalowych, ale pod koniec lat 70. XX w. dominować zaczęły konstrukcje aluminiowe. Najnowszym osiągnięciem techniki motoryzacyjnej jest coraz szersze i powszechniejsze stosowanie włókien węglowych, które z powodzeniem zastępują tradycyjne tworzywa sztuczne i metale. Stosowane są one głównie do produkcji owiewek, wsporników, błotników czy tarcz hamulcowych.

Wraz z rozwojem motocykli styl jazdy również uległ zmianie w porównaniu z tym z lat 50. i 60. Obecnie dominującym stylem jazdy jest tzw. „wysunięte biodro”. Technika ta polega na maksymalnym przesunięciu masy ciała do wewnątrz zakrętu. Jako pierwszy ten sposób jazdy zaprezentował Fin Jarno Saarinen. Dzięki znaczącemu postępowi w konstrukcji opon i zawieszeń motocykli jazda z wysuniętym biodrem stała się powszechnym sposobem na jeszcze szybszą jazdę.

• 1949: Start motocyklowych mistrzostw świata.
• 1957: Gilera, Mondial i Moto Guzzi wycofują się na koniec sezonu.
• 1958: MV Agusta wygrywa klasyfikacje klasyfikacje indywidualną i drużynową we wszystkich 4 klasach. Zabronienie stosowania owiewek „typu lotniczego”.
• 1959: MV Agusta broni wszystkich 8 mistrzostw. Honda debiutuje w TT Wyspy Man.
• 1960: MV Agusta ponownie broni wszystkich tytułów.
• 1961: Gary Hocking zostaje pierwszym mistrzem świata klasy 500 cm³ pochodzącym spoza Europy.
• 1962: Wprowadzenie klasy 50 cm³.
• 1964: John Surtees wygrywa w Formule 1 i zostaje jedynym zawodnikiem w historii, który został mistrzem świata w Formule 1 i MMŚ.
• 1966: Pierwsze mistrzostwo świata Giacomo Agostiniego Honda wygrywa wszystkie 5 klas drużynowo.
• 1967: Ostatni rok z nieograniczoną liczbą cylindrów.
• 1968–1972: Giacomo Agostini (MV Agusta) wygrywa klasę 500 cm³ i 350 cm³ cztery razy z rzędu (w latach 1968–1970 wygrywa wszystkie 54 wyścigi tych klas, w których startował).
• 1972: Śmierć Gilberto Parlottiego w TT Wyspy Man, bojkot czterech ostatnich rund przez zawodników ze względu na bezpieczeństwo.
• 1973: Śmierć Jarno Saarinena i Renzo Pasoliniego podczas GP Włoch na Monzy.
• 1975: Giacomo Agostini (Yamaha) po raz ostatni wygrywa klasę 500 cm³. Yamaha jest pierwszym teamem spoza Europy, który wygrywa mistrzostwo.
• 1976: Barry Sheene wygrywa pierwsze mistrzostwo dla Suzuki. TT Wyspy Man znika z kalendarza motocyklowych mistrzostw świata.
• 1977: Giacomo Agostini kończy karierę. GP Wielkiej Brytanii wchodzi do kalendarza zamiast TT Wyspy Man.
• 1978–1980: Kenny Roberts wygrywa klasę 500 cm³ (w 1978 roku wygrywa jako debiutant w najwyższej klasie).
• 1980: Patrick Pons i Malcolm White (pasażer Phila Love'a w klasie sidecar) giną w GP Wielkiej Brytanii.
• 1982: Yamaha jako pierwsza używa silników V4.
• 1982: Jock Taylor (pasażer Benga Johanssona w klasie sidecar) ginie w GP Finlandii, które po sezonie opuszcza kalendarz MotoGP.
• 1982: Klasa 350 cm³ opuszcza MMŚ.
• 1984: Michelin dostawcą opon, klasa 50 cm³ zmienia się w klasę 80 cm³.
• 1987: Tzw. „Push start"(startującego zawodnika pchają mechanicy) został zakazany.
• 1988: Zostaje wprowadzony hamulec tarczowy.
• 1988: Alfred Heck (pasażer Andreasa Räckego) ginie w GP Francji.
• 1989: Iván Palazzese (Aprilia) ginie w klasie 250 cm³ w GP Niemiec na Hockenheim.
• 1990: Klasa 80 cm³ opuszcza MMŚ.
• 1993: Shin’ichi Itō przekracza prędkość 320 km/h na Hockenheim.
• 1993: Nobuyuki Wakai (Suzuki) ginie w klasie 250 cm³ w GP Hiszpanii.
• 1994: Simon Prior ginie w wypadku 7 sidecarów w GP Niemiec.
• 1996: Wycofanie klasy sidecar po sezonie.

• 1998: Przejście na paliwo bezołowiowe.
• 2000: Kenny Roberts Jr. wygrywa ostatnie mistrzostwo dla Suzuki.
• 2001: Valentino Rossi wygrywa swoje pierwsze mistrzostwo w najwyższej klasie.
• 2002: MotoGP zastępuje klasę 500 cm³.
• 2003: Daijirō Katō ginie uderzając w barierę w GP Japonii w klasie MotoGP.
• 2004: Makoto Tamada wygrywa pierwszy wyścig dla opon Bridgestone (GP Brazylii).
• 2007: Casey Stoner wygrywa ostatnie mistrzostwo dla Ducati. Pojemność silnika motocykla MotoGP jest ograniczona do 800 cm³.
• 2008: Dunlop wycofuje się z MotoGP.
• 2009: Jak na razie ostatnie mistrzostwo świata wywalczone przez Valentino Rossiego. Michelin wycofuje się z MotoGP, Bridgestone zostaje jedynym dostawcą opon. Kawasaki zawiesza działalność w MotoGP. Dani Pedrosa ustanawia rekord prędkości 349,288 km/h na Mugello.
• 2010: Moto2 zastępuje klasę 250 cm³. Shoya Tomizawa ginie w GP San Marino Moto2.
• 2011: Marco Simoncelli ginie w wyścigu MotoGP w Malezji. Suzuki wycofuje się z MotoGP na koniec sezonu.
• 2012: Moto3 zastępuje klasę 125 cm³. Zwiększenie pojemności silników motocykla MotoGP do 1000 cm³.
• 2013: Marc Márquez najmłodszym mistrzem świata i zostaje pierwszym debiutantem od 1978 roku, który zdobył mistrzostwo świata w najwyższej klasie^[10]. Marc Márquez zalicza wypadek przy prędkości 338 km/h (przeciążenie wynosiło ponad 25G) na torze Mugello, jest to „najszybszy” wypadek w historii MotoGP, zawodnikowi nic się nie stało^[11]. Zostaje wprowadzony dwuczęściowy format kwalifikacji w klasie MotoGP.
• 2014: Likwidacja CRT na rzecz klasy Open. Nowy rekord prędkości: Andrea Iannone na torze Mugello osiągnął prędkość 349,6 km/h^[12]. Do sezonu 2014 włącznie wyścigi rozgrywano na 71 torach.
• 2015: Suzuki wraca do MotoGP.
• 2016: Michelin głównym dostawcą opon klasy MotoGP, likwidacja klasy Open. Luis Salom ginie w treningu przed GP Katalonii w klasie Moto2. Stawkę opuszcza mistrz świata z 2006 roku Nicky Hayden.
• 2017: KTM startuje w klasie Moto GP.
• 2018: Karierę kończy Dani Pedrosa.
• 2019: Szósty mistrzowski tytuł Marqueza, trzecie wicemistrzostwo z rzędu Dovizioso, Jorge Lorenzo kończy wyścigową karierę. Klasa Moto2 zmienia jednostki napędowe na firmę Triumph o pojemności 750 centymetrów sześciennych.
• 2020: Joan Mir i ekipa Suzuki zdobywają tytuły mistrzowskie.
• 2021: Fabio Quartararo pierwszym francuskim mistrzem świata, Ducati mistrzem konstruktorów. Siedmiokrotny mistrz świata klasy królewskiej, Valentino Rossi, kończy wyścigową karierę.
• 2022: Francesco Bagnaia drugim w historii Ducati mistrzem świata, Aprilia zostaje w pełni fabrycznym teamem, Andrea Dovizioso zakończył karierę. Suzuki po raz drugi opuszcza klasę królewską.
• 2023: Bagnaia broni tytuł mistrzowski w klasyfikacji kierowców, natomiast Ducati w klasyfikacji konstruktorów, satelicka ekipa Ducati, Pramac Racing, wywalczyła tytuł mistrzów wśród zespołów, po raz pierwszy wprowadzono do rywalizacji wyścigi sprinterskie, Aprilia zyskała ekipę satelicką.

W historii wszystkich kategorii MMŚ wszystkie miejsca na podium jednego wyścigu zajmowali reprezentanci Włoch, Wielkiej Brytanii, Niemiec, Argentyny, USA, Francji, Hiszpanii i Japonii^[13].

Osobny artykuł: Lista sezonów MotoGP.

Osobny artykuł: Mistrzowie Świata motocyklistów Motocyklowych Mistrzostw Świata w klasie 500 cm³/MotoGP.

Edycja	Rok	Triumfator	Kraj	Motocykl
75	2023	Francesco Bagnaia	Włochy	Ducati
74	2022	Francesco Bagnaia	Włochy	Ducati
73	2021	Fabio Quartararo	Francja	Yamaha
72	2020	Joan Mir	Hiszpania	Suzuki
71	2019	Marc Márquez	Hiszpania	Honda
70	2018	Marc Márquez	Hiszpania	Honda
69	2017	Marc Márquez	Hiszpania	Honda
68	2016	Marc Márquez	Hiszpania	Honda
67	2015	Jorge Lorenzo	Hiszpania	Yamaha
66	2014	Marc Márquez	Hiszpania	Honda
65	2013	Marc Márquez	Hiszpania	Honda
64	2012	Jorge Lorenzo	Hiszpania	Yamaha
63	2011	Casey Stoner	Australia	Honda
62	2010	Jorge Lorenzo	Hiszpania	Yamaha
61	2009	Valentino Rossi	Włochy	Yamaha
60	2008	Valentino Rossi	Włochy	Yamaha
59	2007	Casey Stoner	Australia	Ducati
58	2006	Nicky Hayden	Stany Zjednoczone	Honda
57	2005	Valentino Rossi	Włochy	Yamaha
56	2004	Valentino Rossi	Włochy	Yamaha
55	2003	Valentino Rossi	Włochy	Honda
54	2002	Valentino Rossi	Włochy	Honda
53	2001	Valentino Rossi	Włochy	Honda
52	2000	Kenny Roberts Jr.	Stany Zjednoczone	Suzuki
51	1999	Alex Criville	Hiszpania	Honda
50	1998	Michael Doohan	Australia	Honda
49	1997	Michael Doohan	Australia	Honda
48	1996	Michael Doohan	Australia	Honda
47	1995	Michael Doohan	Australia	Honda
46	1994	Michael Doohan	Australia	Honda
45	1993	Kevin Schwantz	Stany Zjednoczone	Suzuki
44	1992	Wayne Rainey	Stany Zjednoczone	Yamaha
43	1991	Wayne Rainey	Stany Zjednoczone	Yamaha
42	1990	Wayne Rainey	Stany Zjednoczone	Yamaha
41	1989	Eddie Lawson	Stany Zjednoczone	Yamaha
40	1988	Eddie Lawson	Stany Zjednoczone	Honda
39	1987	Wayne Gardner	Australia	Honda
38	1986	Eddie Lawson	Stany Zjednoczone	Yamaha
37	1985	Freddie Spencer	Stany Zjednoczone	Honda
36	1984	Eddie Lawson	Stany Zjednoczone	Yamaha
35	1983	Freddie Spencer	Stany Zjednoczone	Honda
34	1982	Franco Uncini	Włochy	Suzuki
33	1981	Marco Lucchinelli	Włochy	Suzuki
32	1980	Kenny Roberts	Stany Zjednoczone	Yamaha
31	1979	Kenny Roberts	Stany Zjednoczone	Yamaha
30	1978	Kenny Roberts	Stany Zjednoczone	Yamaha
29	1977	Barry Sheene	Wielka Brytania	Suzuki
28	1976	Barry Sheene	Wielka Brytania	Suzuki
27	1975	Giacomo Agostini	Włochy	Yamaha
26	1974	Phil Read	Wielka Brytania	MV Agusta
25	1973	Phil Read	Wielka Brytania	MV Agusta
24	1972	Giacomo Agostini	Włochy	MV Agusta
23	1971	Giacomo Agostini	Włochy	MV Agusta
22	1970	Giacomo Agostini	Włochy	MV Agusta
21	1969	Giacomo Agostini	Włochy	MV Agusta
20	1968	Giacomo Agostini	Włochy	MV Agusta
19	1967	Giacomo Agostini	Włochy	MV Agusta
18	1966	Giacomo Agostini	Włochy	MV Agusta
17	1965	Mike Hailwood	Wielka Brytania	MV Agusta
16	1964	Mike Hailwood	Wielka Brytania	MV Agusta
15	1963	Mike Hailwood	Wielka Brytania	MV Agusta
14	1962	Mike Hailwood	Wielka Brytania	MV Agusta
13	1961	Gary Hocking	Federacja Rodezji i Niasy	MV Agusta
12	1960	John Surtees	Wielka Brytania	MV Agusta
11	1959	John Surtees	Wielka Brytania	MV Agusta
10	1958	John Surtees	Wielka Brytania	MV Agusta
9	1957	Libero Liberati	Włochy	Gilera
8	1956	John Surtees	Wielka Brytania	MV Agusta
7	1955	Geoff Duke	Wielka Brytania	Gilera
6	1954	Geoff Duke	Wielka Brytania	Gilera
5	1953	Geoff Duke	Wielka Brytania	Gilera
4	1952	Umberto Masetti	Włochy	Gilera
3	1951	Geoff Duke	Wielka Brytania	Norton
2	1950	Umberto Masetti	Włochy	Gilera
1	1949	Leslie Graham	Wielka Brytania	AJS

Osobny artykuł: Lista zwycięzców wyścigów Motocyklowych mistrzostw świata.

Mistrzowie świata najwyższej klasy to:

• Giacomo Agostini (68 wygranych GP) – 8 tytułów ,
• Valentino Rossi (89 zwycięstw) – 7 tytułów MŚ,
• Marc Marquez (50 zw.) – 6 tytułów,
• Michael Doohan (54 zw.) – 5 tytułów,
• Mike Hailwood (37 zw.), Eddie Lawson (31 zw.), John Surtees (22 zw.) i Geoff Duke (22 zw.) – 4 tytuły,
• Kenny Roberts (22 zw), Jorge Lorenzo (47 zw.) i Wayne Rainey (24 zw.) – 3 tytuły,
• Casey Stoner (38 zw.), Freddie Spencer (20 zw.), Barry Sheene (19 zw.), Phil Read (11 zw.), Umberto Masetti (6 zw.) – 2 tytuły,
• Nicky Hayden (3 zw.), Kenny Roberts Jr. (8 zw.), Alex Criville (15 zw.), Kevin Schwantz (25 zw.), Wayne Gardner (18 zw.), Franco Uncini (5 zw.), Marco Lucchinelli (6 zw.), Gary Hocking (8zw.), Leslie Graham (5 zw.), Libero Liberati (4 zw.) – po jednym tytule.

W hali sław są też:

• Daijirō Katō (1 mistrzostwo klasy 250 cm³, wygrał w sezonie 2001 11 wyścigów z 16, zginął w 2003 roku na torze Suzuka),
• Marco Simoncelli (1 mistrzostwo klasy 250 cm³, zginął w 2011 roku na torze Sepang),
• Anton Mang (2 mistrzostwa klasy 350 cm³ i 3 klasy 250 cm³ ),
• Angel Nieto (7-krotny mistrz świata klasy 125 cm³ ),
• Jim Redman (4 mistrzostwa klasy 350 cm³ i 2 klasy 250 cm³ ),
• Jarno Saarinen (1 mistrzostwo klasy 250 cm³, pierwszy zawodnik jeżdżący stylem „wysunięte biodro”),
• Carlo Ubbiali (3 mistrzostwa klasy 250 cm³ i 6 klasy 125 cm³ ).

Pogrubionym drukiem zaznaczeni są kierowcy, którzy nie zakończyli kariery. W nawiasie podana została liczba zwycięstw w najwyższej klasie 500 cm³ i MotoGP. Liczba zwycięstw zawodników startujących obecnie jest aktualna na dzień 11.04.2016.

Osobny artykuł: Lista systemów punktacji Motocyklowych mistrzostw świata.

Aktualny system punktacji.

Osobny artykuł: Lista torów Motocyklowych mistrzostw świata.

Tory na których są obecnie rozgrywane wyścigi zaliczane do MMŚ.

• Doha, Losail International Circuit
• Austin, Circuit of the Americas
• Santiago del Estero, Autódromo Termas de Río Hondo
• Jerez de la Frontera, Circuito Permanente de Jerez
• Le Mans, Circuit de la Sarthe
• Mugello, Mugello Circuit
• Barcelona, Circuit de Barcelona-Catalunya
• Assen, TT Circuit Assen
• Spielberg, Red Bull Ring
• Hohenstein-Ernstthal, Sachsenring
• Brno, Masaryk Circuit
• Northamptonshire/Buckinghamshire, Silverstone Circuit
• Misano Adriatico, Misano World Circuit Marco Simoncelli
• Alcañiz, Ciudad del Motor de Aragón
• Buriram, Chang International Circuit
• Kuala Lumpur, Sepang International Circuit
• Phillip Island, Phillip Island Grand Prix Circuit
• Motegi, Twin Ring Motegi
• Walencja, Circuit Ricardo Tormo

Tory na których wyścigi zaliczane do MMŚ były rozgrywane w 10 ostatnich latach (2004–2013), ale nie ma ich teraz w kalendarzu.

• Indianapolis, Indianapolis Motor Speedway – do 2015
• Monterey, Mazda Raceway Laguna Seca – do 2013
• Estoril/Portimão, Autódromo Internacional do Algarve – do 2012
• Leicestershire, Donington Park – do 2009
• Szanghaj, Shanghai International Circuit – do 2008
• Stambuł, Istanbul Park – do 2007
• Welkom, Phakisa Freeway – do 2004
• Rio de Janeiro, Autódromo Internacional Nelson Piquet – do 2004

Dane techniczne motocykli w 2014 roku^[14].

Kombinezony w MotoGP wykonywane są głównie ze skóry kangura, która jest bardziej odporna, elastyczna i lżejsza od skóry krowiej. Ponadto posiadają ochraniacze w najbardziej narażonych na kontuzje miejscach: plecach, łokciach i kolanach, które ochraniają zawodników podczas wywrotki, nie mogą jednak krępować ruchów i spowalniać refleksu zawodnika.

Na plecach zawodnicy mają na kombinezonie „garby”, które poprawiają bezpieczeństwo, wpływają na lepszą aerodynamikę podczas jazdy i są miejscem na magazynowanie wody. Zawodnicy posiadają również ochraniacze na klatkę piersiową i kręgosłup, które są wykonane z karbonu, kevlaru oraz tytanu. Rękawice i buty zawodników są lekkie i elastyczne, dają motocyklistom odpowiedni zakres ruchów, jednocześnie są także specjalnie wzmocnione w miejscach szczególnie podatnych na urazy.

Na łokcie, ramiona i kolana zawodnicy zakładają slidery. Są one wykonane ze specjalnych, termoplastycznych materiałów i pomagają zawodnikom w lepszym wyczuciu sytuacji podczas jazdy w zakrętach (gdzie kąty nachylenia zawodnika do podłoża dochodzą do 64 stopni).

Stworzono również specjalne poduszki powietrzne, które uruchamiają się w momencie wywrotki i chronią kark oraz barki kierowcy. Chwilę później powietrze schodzi, co jest niezwykle istotne w momencie, gdy wywrotka była niegroźna i zawodnik może kontynuować jazdę. Wówczas poduszka powietrzna nie krępuje mu ruchów, ale co ważniejsze – w przypadku kolejnej wywrotki – system zadziała raz jeszcze.

Ponadto zawodnicy podczas opadów deszczu zakładają na kombinezon specjalne plastikowe ubrania. Dzięki temu kombinezon nie wchłania wody, a co za tym idzie – nie nabiera na masie, co dodatkowo mogłoby wpływać negatywnie na osiągi. Łączna waga kombinezonu z ochraniaczami wynosi od 3 do 3,5 kg^[16].

Kaski wyścigowe nie są znacznie inne od tych dostępnych do użytku na normalnych drogach. Różnią się jedynie detalami, zwłaszcza jeśli chodzi o komfort, kształt i rozmiar. Część zewnętrzna jest zbudowana z włókna węglowego, karbonu, kevlaru i poliuretanu. Wewnętrzna część musi być natomiast dobrze przymocowana do zewnętrznej powłoki, a przy okazji ma chronić czaszkę i zapewniać komfort zawodnikowi. Wyściółka musi również dobrze pasować do twarzy, a zwłaszcza takich jej części jak skronie, nos, czoło czy szczęka. Ważna jest również akustyka: zawodnik musi słyszeć jak pracuje motocykl oraz rywali, jadących za nim lub przed nim. Z przodu kasku znajduje się wizjer, który jest zbudowany z plastiku. Chroni on zawodnika przed owadami, kroplami deszczu czy drobinkami opon.

Poza ochroną życia kask jest też kluczowym elementem do wyrażenia osobowości zawodników, którzy umieszczają na nich np. symbole, maskotki. Dzięki temu ułatwiona jest identyfikacja zawodników na torze^[17].

Aktualna lista sesji, które są rozgrywane podczas weekendu MotoGP. W tabeli podany jest też czas trwania danego wydarzenia^[18].

Lista flag stosowanych w MotoGP^[22].

	Dyskwalifikacja. Pokazywana jest razem z tabliczką z numerem zawodnika.
	Problemy techniczne z motocyklem.
	Zezwolenie na zmianę motocyklu w boksie.
	Mokry tor.
	Informacja dla zawodnika, że będzie dublowany.
	Koniec wyścigu
	Sygnalizacja niebezpiecznej sytuacji.
	Przerwanie wyścigu.
	Brak niebezpieczeństw na torze.

• Beryl Swain (1 start w klasie 50 cm³, 1962)
• Gina Bovaird (1 start w klasie 500 cm³, 1982)
• Taru Rinne (17 startów w klasie 125 cm³, 1987–1991)
• Tomoko Igata (25 startów w klasie 125 cm³, 1992–1995)
• Katja Poensgen (24 starty w klasie 250 cm³, 2001–2003)
• Elena Rosell (19 startów w klasie Moto2, 2011–2012)
• Ana Carrasco (46 startów w klasie Moto3, 2013–2015)
• María Herrera (23 starty w klasie Moto3, od 2013)

Informacje przekazywane są kierowcom przez zespoły poprzez wystawianie tablic na prostej startowej, a od Grand Prix Niemiec 2017 informacje od zespołu mogą być pokazywane także na desce rozdzielczej motocykla.

W jednej linii startowej wyścig rozpoczyna trzech zawodników.

• Oficjalna strona MotoGP (ang. • port. • niem. • hiszp. • fr. • wł. • jap.)
• Polskojęzyczna strona MotoGP