Президенти Булғористон

Президенти Булғористон — сардори давлат ва фармондеҳи олии Қувваҳои Мусаллаҳи Булғористон. Вай ягонагии миллатро ифода мекунад ва Ҷумҳурии Булғористонро дар муносибатҳои байналмилалӣ намояндагӣ мекунад. Президенти интихобшуда дар интихоботи умумимиллӣ, баробар ва овоздоҳии пинҳон, ба муҳлати то 5 сол муайян мешавад. Вазифаҳо ва салоҳиятҳои президентро боби чоруми Конститутсияи Булғористон муайян мекунад. Мутобиқати конститутсионии фармонҳо ва дигар санадҳои Президентро Суди конститутсионии Ҷумҳурии Булғористон муайян мекунад.

Президенти Булғористон

Румен Радев
Ишғоли вазифа
Румен Радев
Шакли мухотабExcellency[d]
Иқомати расмӣQ20500519?
Муҳлати салоҳият5 сол
Пайдошавии вазифа3 апрел 1990
Сайтpresident.bg
Посбонон дар даромадгоҳи қароргоҳи Президенти Булғористон

Дар солҳои 1990-1992 ин вазифа ( Раис (президент) дар Булғористон ).ном дошт.

Аз 22 январи соли 2017 Президенти кунунии Булғористон Румен Радев мебошад.

Шахсоне оварда мешаванд, ки баъд аз барҳам додани подшоҳӣ дар соли 1946, дар Булғористон сарвари давлат буданд.

Ваколат

вироиш

Президенти Булғористон ҳаққи вето кардани қарорҳои Маҷлиси Миллиро дорад ва қарорҳо танҳо пас аз имзои ӯ эътиборнок дониста мешаванд. Лекин, президент ҳақ дорад, ки ҳар як қарори парлумонро на бештар аз се маротиба рад кунад. Агар маҷлиси халқӣ бори чорум пай дар пай ҳамон як қарорро қабул кунад, сарфи назар аз фикри президент, эътиборнок ҳисобида мешавад.

Хадамоти Миллии Иттилоъ ба Президент тобеъ аст.

Ҷумҳурии Булғористон (1946-1990)

вироиш

Дар солҳои 1946-1990 номи расмии Булғористон Ҷумҳурии Халқии Булғория буд ва қудрат дар ин кишвар воқеан ба Ҳизби коммунисти Булғория тааллуқ дошт, ки ба ташкилоти ҷамъиятӣ ва сиёсии Фронти Ватанӣ сарварӣ мекард. Сардори расмии давлат Раиси Президиуми Маҷлиси Халқӣ (то соли 1971) ва Раиси Шӯрои давлатӣ (пас аз соли 1971) — роҳбари мақомоти иҷроияи дастаҷамъӣ, ки вазифаҳои президентиро иҷро мекард; дар асл бошад, кишварро Котиби Генералии КМ ҲКБ роҳбарӣ мекард.

Раёсати муваққатии Ҷумҳурии Халқӣ

вироиш
РақамАксҳоНомОғози ваколатАнҷоми ваколатҲизбЭзоҳ
Раиси раёсати муваққатӣ
1 Васил Петров Коларов (1877-1950)

(болг. Васил Петров Коларов)
15 сентябри 19469 декабри 1947Ҳизби коргарии Булғористон (коммунистҳо)[1]

Раисони Президиуми Маҷлиси Миллӣ

вироиш
РақамАксҳоНом, солҳои ҳаётОғози ваколатАнҷоми ваколатҲизб
Раисони Президиуми Маҷлиси Миллӣ
2 Минчо Колев Нейчев
(1887-1956)
(болг. Минчо Колев Нейчев)
9 декабри 194716 январи 1950Ҳизби коргарии Булғористон (коммунистҳо)
→ Ҳизби коммунистии Булғористон [2]
16 январи 195027 майи 1950Ҳизби коммунистии Булғористон
3 Георги Пирванов Дамянов
(1892-1958)
(болг. Георги Първанов Дамянов)
27 майи 195013 январи 1954
13 январи 195412 январи 1958
12 январи 195827 ноябри 1958 [3]
и.в.[4] Георги Кулишев Гугов
(1885-1974)
(болг. Георги Кулишев Гугов)

27 ноябри 1958

30 ноябри 1958

мустаъқил
и.в.[4] Николай Георгиев Иванов
(1906-1988)
(болг. Николай Георгиев Иванов0
Иттифоқи халқии кишоварзии Булғористон
4 Димитр Ганев Вербанов
(1898-1964)
(болг.
Димитр Ганев Варбанов)
30 ноябри 195814 марти 1962Ҳизби коммунистии Булғористон
14 марти 196220 апрели 1964 [3]
и.в.[4]
Георги Кулишев Гугов
(1885-1974)
(болг. Георги Кулишев Гугов)

20 апрели 1964

23 апрели 1964

мустаъқил
и.в.[4] Николай Георгиев Иванов
(1906-1988)
(болг. Николай Георгиев Иванов)
Иттифоқи халқии кишоварзии Булғористон
5Акс:Georgi Traykov.jpgГеоргий Трайков Гировский
(1998-1975)
(болг.
Георгий Трайков Гировский)
23 апрели 196410 марти 1966
10 марти 19666 июли 1971

Раисҳои Шӯрои давлатӣ

вироиш

Шӯрои давлатии Ҷумҳурии Халқии Булғористон аз 9 июли соли 1971 то 10 апрели 1990 як мақоми доимии ҳокимияти давлатӣ дар кишвар буд.

Қарори таъсиси Шӯрои давлатӣ дар пленуми Кумитаи Марказии Ҳизби Коммунистии Булғористон дар соли 1968 қабул карда шуд. Ин қарор дар Конститутсия нави кишвар 18 майи соли 1971 эътибор пайдо кардааст. Муваққатан, пеш аз интихоби Шӯрои давлатӣ, вазифаҳои конститутсионии онро собиқ ҳайати Президиуми Маҷлиси Халқии ҶХБ иҷро мекард. Аввалин ҳайати Шӯрои давлатӣ 9 июля 1971 дар ҷаласаи якуми Маҷлиси халқӣ, ки мутобиқи конститутсияи нави ҶХБ интихоб шудааст, ташкил ёфта буд.

Раиси Шӯрои Давлатӣ, тибқи анъана, Котиби Генералии КМ ҲКБ ва муовини аввал котиб (роҳбари олии) Иттифоқи халқии кишоварзии Булғористон буданд.

РақамАксҳоНомОғози ваколатҳоАнҷоми ваколатҳоИнтиқол
Президентҳои Шӯрои давлатӣ
6 Тодор Христов Живков (1911-1998)
(болг.
Тодор Христов Живков)
9 июли 197116 июни 1976Ҳизби Коммунистии Булғористон
16 июни 197618 июни 1981
18 июни 198118 июни 1986
18 июни 198617 ноябри 1989
7



Петр Тошев Младенов (1936-2000)
(болг.
Пётр Тошев Младенов)
17 ноябри 19893 апрели 1990

Раиси (президенти) ҶХБ

вироиш

3 апрели соли 1990 дар асоси созише, ки ҳукумат ва мухолифин  ба даст оварданд, ба Конститутсия тағирот ворид гардид,  Шӯрои Давлатӣ барҳам дода шуд ва институти Раис (Президент) ворид карда шуд. Худи ҳамон рӯз, дар овоздиҳӣ, ки дар Маҷлиси халқӣ баргузор шуд. Ба  вазифаи Раис Петр Тошев Младенов интихоб шуд. Ғайр аз он, худи ҳамон рӯз Ҳизби коммунистии Булғористон бо сардории ӯ Ҳизби сотсиалистии Булғория ном гирифт ва платформаи сотсиал-демократиро қабул кард (пас аз раъйпурсии умумии ҳизбӣ, ки моҳи март баргузор шуд) (.

Аммо, аллакай 6 июля 1990, пас аз эътирозҳои оммавӣ, Петр Младенов маҷбур шуд, ки истеъфо диҳад. 10 июли 1990 ба кор шурӯъ кард (барои қабули конститутсияи нав даъват карда шуда буд). Раиси Иттифоки қувваҳои демократӣ Желю Митев Желев Раис (президент) интихоб шуд.

15 ноябри соли 1990 номгузории нави кишвар — Ҷумҳурии Булғористон (болг. Република България) қабул шуд.

РақамАксҳоНомОғози ваколатҳоАнҷоми ваколатҳоИнтиқолИнтихобот
Раисҳо (президентҳо)
7



Петр Тошев Младенов (1936-2000)
(болг.
Пётр Тошев Младенов)
3 апрели 19906 июли 1990Ҳизби сотсиалистии Булғорияапрели соли 1990
и.в. Станко Тодоров Георгиев (Станко Тодоров) (1920-1996)
(болг. Станко Тодоров Георгиев)
6 июли 199017 июли 1990
и.в Николай Тодоров Тодоров (1921-2003)
(болг. Николай Тодоров Тодоров)
17 июли 19901 августи 1990мустаъқил
8 Желли Митев Желев (1935-2015)
(болг. Желли Митев Желев)
1 августи 199015 ноябри 1990Иттиҳоди нерӯҳои демократӣ

15 ноябри соли 1990 номгузории нави кишвар — Ҷумҳурии Булғористон (болг. Република България) қабул шуд.

Бо қабули Конститутсияи Ҷумҳурии Булғористон 12 июли соли 1991, вазифаи Раис (президент) ба вазифаи Президенти Булғористон иваз карда шуд ( болг. Президент на България). Дарвоқеъ, тағйирот 22 январи соли 1992 пас аз интихоби президент дар аввалин интихоботи миллӣ, ки дар ду давра 12 ва 19 январи соли 1992 баргузор шуда буданд, сурат гирифт.

РақамАксҳоНомОғози ваколатҳоАнҷоми ваколатҳоИнтиқолИнтихобот
Раис (Президент)
8 Желли Митев Желев (1935-2015)
(болг. Желли Митев Желев)
15 ноябри 1990 [5]22 январи 1992Иттиҳоди нерӯҳои демократӣ
Президент
8
(II)
Желли Митев Желев (1935-2015)
(болг. Желли Митев Желев)
22 январи 199222 январи 1997Иттиҳоди нерӯҳои демократӣ1992
9 Петр Стефанов Стоянов (1952—) (болг. Петр Стефанов Стоянов)22 январи 199722 январи 20021996
10 Георгий Седефчов Парванов (1957-) (болг. Георгий Седефчов Парванов)22 январи 200222 январи 2012Ҳизби сотсиалистии Булғория2001



2006
11 Розен Асенов Плевнелиев (1964—)
(болг. Розен Асенов Плевнелиев)
22 январи 201222 январи 2017Шаҳрвандон барои рушди аврупоии Булғористон2011
12 Румен Георгиев Радев
(1963—)
(болг. Румен Георгиев Радев)
22 январи 2017амалкунандамустаъқил2016

Инчунин нигаред

вироиш

Пайвандҳо

вироиш
  1. Vasil Kolarov(фр.). Marxistischen Internetarchiv. 15 сентябри 2012 санҷида шуд.
  2. Ҳизби коргарии Булғористон (коммунистҳо)
    → Ҳизби коммунистии Булғористон иваз гардидани номгузории ҳизб бо қарори анҷумани V ҳизб (18 то 25 декабри 1948 дар ш. София).
  3. 3.0 3.1 Дар вазифаи Раиси Президиуми ШХ ҶХБ вафот кардааст.
  4. 4.0 4.1 4.2 4.3 И. в. Раиси Президиуми ШХ ҶХБ ҳамчун ноиб.
  5. Иваз гардидани номгузории давлат ба "Ҷумҳурии Булғористон".