การปฏิวัติดอกกุหลาบ

การปฏิวัติดอกกุหลาบ (จอร์เจีย: ვარდების რევოლუცია) เป็นการเปลี่ยนแปลงอำนาจโดยไม่ใช้ความรุนแรงที่เกิดขึ้นในประเทศจอร์เจียเมื่อเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2546 เหตุการณ์ดังกล่าวเกิดจากการประท้วงอย่างกว้างขวางเกี่ยวกับการเลือกตั้งรัฐสภาที่เป็นข้อขัดแย้ง และจบลงที่การลาออกของเอดูอาร์ด เชวาร์ดนัดเซ ประธานาธิบดี ซึ่งถือเป็นการสิ้นสุดการปกครองของผู้นำจากสมัยโซเวียตในประเทศ ชื่อของการปฏิวัติได้มาจากช่วงเวลาสำคัญ เมื่อผู้ประท้วงที่นำโดยมีเคอิล ซาคัชวีลี บุกอาคารรัฐสภาพร้อมกับดอกกุหลาบแดงในมือ^[1]

การปฏิวัติดอกกุหลาบ
ส่วนหนึ่งของ การปฏิวัติสี
ผู้ประท้วงค้างคืนหน้าอาคารรัฐสภาจอร์เจียในกรุงทบิลีซี
วันที่	3-23 พฤศจิกายน พ.ศ. 2546
สถานที่	ประเทศจอร์เจีย
สาเหตุ	การบริหารจัดการเศรษฐกิจที่ผิดพลาด การโกงเลือกตั้ง การทุจริตทางการเมือง ความยากจน รัฐล้มเหลว
เป้าหมาย	การเลือกตั้งใหม่ ให้ประธานาธิบดีเอดูอาร์ด เชวาร์ดนัดเซ ลาออก การปฏิรูปการต่อต้านการทุจริต การรวมอับคาเซียและเซาท์ออสซีเชียอีกครั้ง บูรณาการยุโรป
วิธีการ	การเดินขบวน
ผล	ประธานาธิบดีเชวาร์ดนัดเซลาออก เรียกประชุมรัฐสภาและการเลือกตั้งประธานาธิบดี สหขบวนการแห่งชาติขึ้นสู่อำนาจ มีเคอิล ซาคัชวีลี สาบานตนเข้ารับตำแหน่งประธานาธิบดี
คู่ขัดแย้ง
สหขบวนการแห่งชาติ Kmara Burjanadze-Democrats สหพันธ์กองกำลังแห่งชาติ รัฐบาลจอร์เจีย ตำรวจจอร์เจีย
ผู้นำ
มีเคอิล ซาคัชวีลี นีนอ บูร์จานาดเซ Zurab Zhvania เอดูอาร์ด เชวาร์ดนัดเซ

การปฏิวัตินำโดยอดีตพันธมิตรทางการเมืองของเชวาร์ดนัดเซ ได้แก่มีเคอิล ซาคัชวีลี นีนอ บูร์จานาดเซ และ Zurab Zhvania ประกอบด้วยการประท้วงเป็นเวลา 20 วันตั้งแต่วันที่ 3 ถึง 23 พฤศจิกายน พ.ศ. 2546 การปฏิวัติได้ก่อให้เกิดการเลือกตั้งประธานาธิบดีและรัฐสภาครั้งใหม่ในจอร์เจีย ซึ่งทำให้แนวร่วมขบวนการแห่งชาติ–เดโมแครตขึ้นสู่อำนาจ^[2] การเสียชีวิตของ Zhvania ในสถานการณ์ที่ไม่แน่นอนและการถอนตัวของบูร์จานาดเซไปสู่ฝ่ายค้านในที่สุด ทำให้สหขบวนการแห่งชาติเป็นพรรครัฐบาลเดียว การเปลี่ยนแปลงอำนาจต่อตาในจอร์เจียเกิดจากการเลือกตั้งรัฐสภาจอร์เจียใน พ.ศ. 2555

การปฏิวัติดอกกุหลาบถือเป็นหนึ่งในตัวอย่างแรกของการปฏิวัติสี โดดเด่นด้วยบทบาทที่เข้มแข็งขององค์กรพัฒนาเอกชนและการเคลื่อนไหวของนักศึกษา บทบาทของสหรัฐ เช่นเดียวกับในการปฏิวัติสีในที่อื่น ๆ ถือเป็นประเด็นถกเถียงที่สำคัญ