Wiki ไทย 2024
ไทยDeutschEnglish

ตระกูลอักษรพราหมี

ตระกูลอักษรพราหมี หรือ ตระกูลอักษรอินเดีย เป็นตระกูลระบบการเขียนอักษรสระประกอบ ซึ่งมีการใช้งานทั่วอนุทวีปอินเดีย, เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และบางส่วนของเอเชียตะวันออก ตระกูลอักษรนี้พัฒนามาจากอักษรพราหมีในอินเดียโบราณ ซึ่งปัจจุบันมีการใช้งานหลายตระกูลภาษา เช่น: อินโด-อารยัน, ดราวิเดียน, ทิเบต-พม่า, มองโกล, ออสโตรเอเชียติก, ออสโตรนีเซียน และไท ตระกูลอักษรนี้ยังเป็นต้นตอของบรรณลักษณ์ปทานุกรม (โกจูอง) ในคานะของภาษาญี่ปุ่นด้วย[1]

บทความนี้มีอักษรในตระกูลอักษรพราหมีปรากฏอยู่ คุณอาจเห็นสัญลักษณ์อื่นแทนตัวอักษร หรือมองเห็นสระวางผิดตำแหน่ง หากคอมพิวเตอร์ของคุณไม่สามารถแสดงผลได้อย่างถูกต้อง
ประโยคภาษาสันสกฤตในอักษรพราหมีหลายแบบ

ประวัติ

แก้

ตระกูลอักษรพราหมีพัฒนามาจากอักษรพราหมี มีการรับรองอักษรพราหมีตั้งแต่ศตวรรษที่ 3 ก่อนคริสต์ศักราช ในรัชสมัยพระเจ้าอโศก ผู้ใช้อักษรนี้ในพระราชกฤษฎีกา แต่มีบางส่วนอ้างว่าพบคำจารึกยุคแรกบนเครื่องปั้นดินเผาในอินเดียใต้และศรีลังกา หลักฐานที่น่าเชื่อถือที่สุดคือจารึกอักษรพราหมีสั้น ๆ ที่เขียนขึ้นเมื่อศตวรรษที่ 4 ก่อนคริสต์ศักราช และตีพิมพ์โดย Coningham และคณะ (1996)[2] อักษรพราหมีเหนือพัฒนาไปเป็นอักษรคุปตะในสมัยจักรวรรดิคุปตะ ซึ่งภายหลังพัฒนาอักษรในช่วงสมัยกลางหลายรูปแบบ ตัวอย่างอักษรสมัยกลางที่โดดเด่น ซึ่งพัฒนาในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 7 หรือ 8 ได้แก่ นาครี, สิทธัม และศารทา

อักษรสิทธัมมีส่วนสำคัญในศาสนาพุทธ เนื่องจากมีการเขียนพระสูตรด้วยอักษรนี้ ศิลปะอักษรวิจิตรสิทธัมยังคงปรากฏในประเทศญี่ปุ่น ตารางและบรรณลักษณ์ปทานุกรมของระบบคานะสมัยใหม่ เชื่อว่าสืบต้นตอจากอักษรอินเดีย ผ่านการเผยแผ่ศาสนาพุทธ[1]

ส่วนอักษรพราหมีใต้พัฒนาไปเป็นอักษรกทัมพะ, ปัลลวะ และวัตเตลุตตุ ซึ่งภายหลังพัฒนาเป็นอักษรรูปแบบอื่น ๆ ในเอเชียใต้และตะวันออกเฉียงใต้ ตระกูลอักษรพราหมีกระจายไปอย่างสันติ ผ่านการทำให้เป็นอินเดีย หรือการแพร่กระจายของภูมิปัญญาอินเดีย ตัวอักษรเหล่านี้เข้ามายังเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ผ่านท่าเรือบนเส้นทางการค้า[3] ที่ท่าเรือเหล่านี้ มีผู้พบจารึกโบราณในภาษาสันสกฤตที่ใช้อักษรที่มีต้นกำเนิดในอินเดีย ในตอนแรก มีการเขียนจารึกเหล่านี้ด้วยภาษาของอินเดีย แต่ภายหลัง แต่ภายหลังมีการใช้อักษรนี้เขียบภาษาแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ภายหลังจึงมีการพัฒนาอักษรท้องถิ่นขึ้น ในคริสต์ศตวรรษที่ 8 อักษรเหล่านี้ได้แตกแขนงออกเป็นอักษรท้องถิ่นหลายแบบ[4]

การเปรียบเทียบ

แก้

ตารางข้างล่างคืออักษรอินเดียที่สำคัญบางส่วน เรียงลำดับตามเกณฑ์รูปอักขระแถวแนวตั้งเดียวกันล้วนมาจากรูปอักขระพราหมีเดียวกัน:

  • ตารางนี้ไม่ครอบคลุม ถ้ารูปอักขระไม่ได้มาจากอักษรพราหมี แต่เป็นอักษรที่ประดิษฐ์ขึ้น อาจไม่แสดงในนี้
  • เสียงอ่านของรูปอักขระในแถวแนวตั้งเดียวกันอาจไม่เหมือนกัน เสียงอ่านในแนวนอนเป็นเฉพาะตัวอย่าง ถ้าเป็นไปได้ ควรใช้เสียงอ่านสัทอักษรสากลสำหรับภาษาสันสกฤต หรือถ้าจำเป็นก็ใช้ภาษาอื่น

รูปปริวรรตนี้ระบุไว้ใน ISO 15919

พยัญชนะ

แก้
ISO[a]kakhagaghaṅacachajajhañaṭaṭhaḍaḍhaṇatathadadhanaṉapaphababhamayaẏaraṟalaḷaḻavaśaṣasaha
พราหมี𑀓𑀔𑀕𑀖𑀗𑀘𑀙𑀚𑀛𑀜𑀝𑀞𑀟𑀠𑀡𑀢𑀣𑀤𑀥𑀦𑀧𑀨𑀩𑀪𑀫𑀬𑀭𑀮𑀴𑀯𑀰𑀱𑀲𑀳
เทวนาครีकखगघङचछजझञटठडढणतथदधनपफबभमयरलळवशषसह
เบงกอล-อัสสัมকখগঘঙচছজঝঞটঠডঢণতথদধনপফবভমযয়র,ৰলৱশষসহ
คุรมุขีਕਖਗਘਙਚਛਜਝਞਟਠਡਢਣਤਥਦਧਨਪਫਬਭਮਯਰਲਲ਼ਵਸ਼ਸਹ
คุชราตકખગઘઙચછજઝઞટઠડઢણતથદધનપફબભમયરલળવશષસહ
โอริยาକଖଗଘଙଚଛଜଝଞଟଠଡଢଣତଥଦଧନପଫବଭମଯୟରଲଳୱଶଷସହ
ทมิฬகஙசஜஞடணதநனபமயரறலளழவஶஷஸஹ
เตลูกูకఖగఘఙచఛజఝఞటఠడఢణతథదధనపఫబభమయరఱలళೞవశషసహ
กันนาดาಕಖಗಘಙಚಛಜಝಞಟಠಡಢಣತಥದಧನಪಫಬಭಮಯರಱಲಳೞವಶಷಸಹ
มลยาฬัมകഖഗഘങചഛജഝഞടഠഡഢണതഥദധനഩപഫബഭമയരറലളഴവശഷസഹ
สิงหลකඛගඝඞචඡජඣඤටඨඩඪණතථදධනපඵබභමයරලළවශෂසහ
ทิเบตཀཁགགྷངཅཆཇཛྷཉཊཋཌཌྷཎཏཐདདྷནཔཕབབྷམཡརལཝཤཥསཧ
มณีปุระ[b]ꯀꯈꯒꯘꯉꯆꫢꯖꯓꫣꫤꫥꫦꫧꫨꯇꯊꯗꯙꯅꯄꯐꯕꯚꯃꯌꯔꯂꯋꫩꫪꯁꯍ
เลปชาᰀᰂᰃᰅᰆᰇᰈᰉᱍᱎᱏᰊᰋᰌᰍᰎᰐᰓᰕᰚᰛᰜᰟᰡᰡ᰷ᰠᰝ
ลิมบูᤁᤂᤃᤄᤅᤆᤇᤈᤉᤊᤋᤌᤍᤎᤏᤐᤑᤒᤓᤔᤕᤖᤗᤘᤙᤚᤛᤜ
ติรหุตา𑒏𑒐𑒑𑒒𑒓𑒔𑒕𑒖𑒗𑒘𑒙𑒚𑒛𑒜𑒝𑒞𑒟𑒠𑒡𑒢𑒣𑒤𑒥𑒦𑒧𑒨𑒩𑒪𑒬𑒭𑒮𑒯
ไกถี𑂍𑂎𑂏𑂐𑂑𑂒𑂓𑂔𑂕𑂖𑂗𑂘𑂙𑂛𑂝𑂞𑂟𑂠𑂡𑂢𑂣𑂤𑂥𑂦𑂧𑂨𑂩𑂪𑂫𑂬𑂭𑂮𑂯
ครันถะ𑌕𑌖𑌗𑌘𑌙𑌚𑌛𑌜𑌝𑌞𑌟𑌠𑌡𑌢𑌣𑌤𑌥𑌦𑌧𑌨𑌪𑌫𑌬𑌭𑌮𑌯𑌰𑌲𑌳𑌵𑌶𑌷𑌸𑌹
สิเลฏินาครีꠇꠈꠉꠊꠌꠍꠎꠏꠐꠑꠒꠓꠔꠕꠖꠗꠘꠙꠚꠛꠜꠝꠞꠟꠡꠢ
จักมา[c]𑄇𑄈𑄉𑄊𑄋𑄌𑄍𑄎𑄏𑄐𑄑𑄒𑄓𑄔𑄕𑄖𑄗𑄘𑄙𑄚𑄛𑄜𑄝𑄞𑄟𑄠𑄡𑄢𑄣𑅄𑄤𑄥𑄦
พม่าကခဂဃငစဆဇဈဉ / ညဋဌဍဎဏတထဒဓနပဖဗဘမယရလဠဝၐၑသဟ
เขมรកខគឃងចឆជឈញដឋឌឍណតថទធនបផពភមយរលឡវឝឞសហ
ไทยกข,ฃ[d]ค,ฅ[d]ฆงจฉช,ซ[d]ฌญฎ,[d]ฏฐฑฒณด,[d]ตถทธนบ,[d]ปผ,ฝ[d]พ,ฟ[d]ภมยรลฬวศษสห,ฮ[d]
ลาวກຂຄຆ[e]ງຈຉ[e]ຊຌ[e]ຎ[e]ຏ[e]ຐ[e]ຑ[e]ຒ[e]ຓ[e]ຕຖທຘ[e]ນປຜພຠ[e]ມຍຣລຬ[e]ວຨ[e]ຩ[e]ສຫ
จามꨆꨇꨈꨉꨋꨌꨍꨎꨏꨑꨓꨔꨕꨖꨘꨚꨜꨝꨞꨠꨢꨣꨤꨥꨦꨧꨨ
บาหลีᬓᬔᬕᬖᬗᬘᬙᬚᬛᬜᬝᬞᬟᬠᬡᬢᬣᬤᬥᬦᬧᬨᬩᬪᬫᬬᬭᬮᬯᬰᬱᬲᬳ
ชวา[f]ꦏꦑ[f]ꦒꦓ[f]ꦔꦕꦖ[f]ꦗꦙ[f]ꦚꦛꦜ[f]ꦝꦞ[f]ꦟ[f]ꦠꦡ[f]ꦢꦣ[f]ꦤꦘꦥꦦ[f]ꦧꦨ[f]ꦩꦪꦫꦭꦮꦯ[f]ꦰ[f]ꦱꦲ
ซุนดาᮊᮮ[g]ᮌᮍᮎᮏᮑᮒᮓᮔᮕᮘᮽ[h]ᮙᮚᮛᮜᮝᮯ[i]ᮞᮠ
ลนตาราᨀᨁᨂᨌᨍᨎᨈᨉᨊᨄᨅᨆᨐᨑᨒᨓᨔᨕ
มากาซาร์𑻠𑻡𑻢𑻩𑻪𑻫𑻦𑻧𑻨𑻣𑻤𑻥𑻬𑻭𑻮𑻯𑻰𑻱
เรอจังꤰꤱꤲꤹꤺꤻꤳꤴꤵꤶꤷꤸꤿꤽꤾꥀꤼꥁ
บาตัก
(โตบา)		ᯂᯎᯝᯐᯠ/ᯛᯖᯑᯉᯇᯅᯔᯒᯞᯞᯘᯂ
ไบบายินᜃ ᜄ ᜅ          ᜆ ᜇ ᜈ ᜉ ᜊ ᜋᜌᜇ ᜎ  ᜏ  ᜐᜑ
บูฮิดᝃ ᝄ ᝅ          ᝆ ᝇ ᝈ ᝉ ᝊ ᝋᝌᝍ ᝎ  ᝏ  ᝐᝑ
ฮานูโนโอᜣ ᜤ ᜥ          ᜦ ᜧ ᜨ ᜩ ᜪ ᜫᜬᜭ ᜮ  ᜯ  ᜰᜱ
ตักบันวาᝣ ᝤ ᝥ          ᝦ ᝧ ᝨ ᝩ ᝪ ᝫᝬ  ᝮ  ᝯ  ᝰ 
ISOkakhagaghaṅacachajajhañaṭaṭhaḍaḍhaṇatathadadhanaṉapaphababhamayaẏaraṟalaḷaḻavaśaṣasaha
หมายเหตุ
  1. ↑ รายการนี้พยายามรวมอักษรที่มีต้นตอเดียวกัน ไม่ใช่เสียงเดียวกัน เช่น র ในอักษรเบงกอลออกเสียงเป็น rô แต่เดิมทีเป็นอักษร va ซึ่งใช้แทนเสียง wa ในMithilakshar และ ৱ (wabbô) ในอักษรอัสสัมสมัยใหม่มาจาก র (wô) ในอักษรอัสสัมสมัยกลาง เมื่อเทียบกับ জ (ja) য (ya) และ য় (ẏ) ที่ภาษาเบงกอลออกเสียงว่า jô, jô และ yô และภาษาอัสสัมออกเสียงว่า zô, zô และ yô ตามลำดับ য มีความใกล้ชิดกับ य (ya) ในอักษรเทวนาครี แต่ยังคงออกเสียงเป็น "ya" ใน Mithilakshar เนื่องจากมีการเปลี่ยนเสียง จึงเพิ่มจุดเข้าไปเพื่อรักษาเสียงต้นฉบับ
  2. ↑ รวมพยัญชนะเสริมที่ไม่ใช้ในสมัยใหม่
  3. ↑ สระลดรูปคือ ā
  4. ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 อักษรดัดแปลงเหล่านี้มีไว้แยกอักษรต่าง ๆ ที่มีเสียงเดียวกันในภาษาไทย ซึ่งไม่พบในภาษาบาลีและสันสกฤตสำหรับอักษรไทย
  5. ↑ 5.00 5.01 5.02 5.03 5.04 5.05 5.06 5.07 5.08 5.09 5.10 5.11 5.12 5.13 อักษรเหล่านี้เลิกใช้งานแล้ว แต่ในอดีต ส่วนใหญ่ใช้เขียนภาษาบาลีและสันสกฤตในอักษรลาว
  6. ↑ 6.00 6.01 6.02 6.03 6.04 6.05 6.06 6.07 6.08 6.09 6.10 6.11 6.12 6.13 อักษรในภาษาชวาเก่า ปัจจุบันเลิกใช้แล้ว แต่ในภาษาชวาสมัยใหม่ใช้ในเชิงให้เกียรติ
  7. ↑ อักษรประดิษฐ์ใหม่ที่ใช้แทนอักษรอาหรับ خ
  8. ↑ อักษรที่ใช้ในภาษาซุนดาเก่า ปัจจุบันเลิกใช้แล้ว
  9. ↑ อักษรประดิษฐ์ใหม่ที่ใช้แทนอักษรอาหรับ ش ซึ่งออกเสียงคล้ายกับ śa.

สระ

แก้

ลักษณะของสระในกลุ่มอักษรนี้คือ วางได้รอบพยัญชนะ และแบ่งสระเป็น 2 ชุดคือ สระลอยใช้แทนเสียงสระที่ประสมกับเสียง /อ/ ซึ่งถือเป็นเสียงสระ กับสระจมที่ประสมกับเสียงพยัญชนะ อักษรเหล่านี้ส่วนใหญ่ยังแบ่งสระเป็นสระลอยกับสระจม ยกเว้น อักษรไทยกับอักษรลาวที่ใช้สระจมเกาะกับอักษร อ แทนสระลอย ในตารางต่อไปนี้รูปสระจมเกาะกับเสียงพยัญชนะ /k/

ISOaāêôiīuūeēaioōaur̥r̥̄ [a]l̥ [a]l̥̄ [a] ṁ ḥ
akaākāêkêôkôikiīkīukuūkūekeēkēaikaiokoōkōaukaur̥kr̥r̥̄kr̥̄l̥kl̥l̥̄kl̥̄ṁkṁḥkḥk
พราหมีอโศก𑀅𑀓𑀆𑀓𑀸    𑀇𑀓𑀺𑀈𑀓𑀻𑀉𑀓𑀼𑀊𑀓𑀽  𑀏𑀓𑁂𑀐𑀓𑁃  𑀑𑀓𑁄𑀒𑀓𑁅𑀋𑀓𑀾𑀌𑀓𑀿𑀍𑀓𑁀𑀎𑀓𑁁𑀅𑀂𑀓𑀂𑀅𑀃𑀓𑀃𑀓𑁆
เทวนาครีअकआकाॲकॅऑकॉइकिईकीउकुऊकूऎकॆएकेऐकैऒकॊओकोऔकौऋकृॠकॄऌकॢॡकॣअंकंअःकःक्
เบงกอล-อัสสัมঅকআকাঅ্যক্যঅ্যাক্যাইকিঈকীউকুঊকূ  একেঐকৈ  ওকোঔকৌঋকৃৠকৄঌকৢৡকৣঅংকংঅঃকঃক্
คุชราตઅકઆકા    ઇકિઈકીઉકુઊકૂ  એકેઐકૈ  ઓકોઔકૌઋકૃૠકૄઌકૢૡકૣઅંકંઅઃકઃક્,ક્‍
โอริยาଅକଆକା    ଇକିଈକୀଉକୁଊକୂ  ଏକେଐକୈ  ଓକୋଔକୌଋକୃୠକୄଌକୢୡକୣଂକଂଃକଃକ୍
คุรมุขีਅਕਆਕਾ    ਇਕਿਈਕੀਉਕੁਊਕੂ  ਏਕੇਐਕੈ  ਓਕੋਔਕੌ        ਅਂਕਂਅਃਕਃਕ੍
มณีปุระ[b]ꯑꯀꯑꯥꯀꯥ    ꯏꯀꯤꯑꫫꯀꫫꯎꯀꯨꯑꫬꯀꫬ  ꯑꯦꯀꯦꯑꯩꯀꯩ  ꯑꯣꯀꯣꯑꯧꯀꯧ        ꯑꯪꯀꯪꯑꫵꯀꫵꯛ
ทิเบตཨཀཨཱཀཱ    ཨིཀིཨཱིཀཱིཨུཀུཨཱུཀཱུ  ཨེཀེཨཻཀཻ  ཨོཀོཨཽཀཽརྀཀྲྀརཱྀཀཷལྀཀླྀལཱྀཀླཱྀཨཾཀཾཨཿཀཿཀ྄
เลปชาᰣᰀᰣᰦᰀᰦ    ᰣᰧᰀᰧᰣᰧᰶᰀᰧᰶᰣᰪᰀᰪᰣᰫᰀᰫ  ᰣᰬᰀᰬ    ᰣᰨᰀᰨᰣᰩᰀᰩ        ᰣᰴᰀᰴ   
ลิมบูᤀᤁᤀᤠᤁᤠ    ᤀᤡᤁᤡᤀᤡ᤺ᤁᤡ᤺ᤀᤢᤁᤢᤀ᤺ᤢᤁ᤺ᤢᤀᤧᤁᤧᤀᤣᤁᤣᤀᤤᤁᤤᤀᤨᤁᤨᤀᤥᤁᤥᤀᤦᤁᤦ        ᤀᤲᤁᤲ  ᤁ᤻
ติรหุตา𑒁𑒏𑒂𑒏𑒰    𑒃𑒏𑒱𑒄𑒏𑒲𑒅𑒏𑒳𑒆𑒏𑒴 𑒏𑒺𑒋𑒏𑒹𑒌𑒏𑒻 𑒏𑒽𑒍𑒏𑒼𑒎𑒏𑒾𑒇𑒏𑒵𑒈𑒏𑒶𑒉𑒏𑒷𑒊𑒏𑒸𑒁𑓀𑒏𑓀𑒁𑓁𑒏𑓁𑒏𑓂
ไกถี𑂃𑂍𑂄𑂍𑂰    𑂅𑂍𑂱𑂆𑂍𑂲𑂇𑂍𑂳𑂈𑂍𑂴  𑂉𑂍𑂵𑂊𑂍𑂶  𑂋𑂍𑂷𑂌𑂍𑂸        𑂃𑂁𑂍𑂁𑂃𑂂𑂍𑂂𑂍𑂹
สิเลฏินาครี ꠇꠀꠇꠣ    ꠁꠇꠤ  ꠃꠇꠥ    ꠄꠇꠦꠅꠂꠇꠂ  ꠅꠇꠧ          ꠀꠋꠇꠋ  ꠇ꠆
ทมิฬஅகஆகா    இகிஈகீஉகுஊகூஎகெஏகேஐகைஒகொஓகோஔகௌ        அஂகஂஅஃகஃக்
กันนาดาಅಕಆಕಾ    ಇಕಿಈಕೀಉಕುಊಕೂಎಕೆಏಕೇಐಕೈಒಕೊಓಕೋಔಕೌಋಕೃೠಕೄಌಕೢೡಕೣఅంಕಂఅఃಕಃಕ್
เตลูกูఅకఆకా    ఇకిఈకీఉకుఊకూఎకెఏకేఐకైఒకొఓకోఔకౌఋకృౠకౄఌకౢౡకౣఅంకంఅఃకఃక్
สิงหลඅකආකාඇකැඈකෑඉකිඊකීඋකුඌකූඑකෙඒකේඓකෛඔකොඕකෝඖකෞසෘකෘසෲකෲඏකෟඐකෳඅංකංඅඃකඃක්
มลยาฬัมഅകആകാ    ഇകിഈകീഉകുഊകൂഎകെഏകേഐകൈഒകൊഓകോഔകൗഋകൃൠകൄഌകൢൡകൣഅംകംഅഃകഃക്,ക്‍
จักมา𑄃𑄧𑄇𑄧𑄃𑄇𑄃𑄬𑄬𑄇𑄬𑄬𑄃𑅅𑄇𑅅𑄄, 𑄃𑄨𑄇𑄨𑄃𑄩𑄇𑄩𑄅, 𑄃𑄪𑄇𑄪𑄃𑄫𑄇𑄫  𑄆, 𑄃𑄬𑄇𑄬𑄃𑄰𑄇𑄰  𑄃𑄮𑄇𑄮𑄃𑄯𑄇𑄯        𑄃𑄧𑄁𑄇𑄧𑄁𑄃𑄧𑄂𑄇𑄧𑄂𑄇𑄴
พม่าအကအာကာ    ဣကိဤကီဥကုဦကူ  ဧကေအဲကဲဩကော  ဪကော်ၒကၖၓကၗၔကၘၕကၙအံကံအးကးက်
เขมร[c]អកអាកា    ឥកិឦកីឧកុឩកូ  ឯកេឰកៃ  ឱកោឳកៅឫក្ឫឬក្ឬឭក្ឭឮក្ឮអំកំអះកះក៑
ไทย[d]อ (อะ)ก (กะ)อากาแอแก(ออ)(กอ)อิกิอีกีอุกุอูกู(เอะ)(เกะ)เอเกไอ,ใอไก,ใก(โอะ)(โกะ)โโกเอาเกาฤกฺฤฤๅกฺฤๅฦกฺฦฦๅกฺฦๅอํกํอะ (อะฮฺ)กะ (กะฮฺ)กฺ (ก/ก์)
ลาว[d]ອະກະອາກາແອແກ(ອອ)(ກອ)ອິກິອີກີອຸກຸອູກູ(ແອະ)(ແກະ)ເອເກໄອ,ໃອໄກ,ໃກ(ໂອະ)(ໂກະ)ໂອໂກເອົາ,ອາວເກົາ,ກາວ        ອํກํອະກະກ
จามꨀꨆꨀꨩꨆꨩ    ꨁꨆꨪꨁꨩꨆꨫꨂꨆꨭꨂꨩꨆꨭꨩ  ꨃꨆꨯꨮꨄꨆꨰ  ꨅꨆꨯꨀꨯꨱꨆꨯꨱꨣꨮꨆꨴꨮꨣꨮꨩꨆꨴꨮꨩꨤꨮꨆꨵꨮꨤꨮꨩꨆꨵꨮꨩꨀꩌꨆꩌꨀꩍꨆꩍꩀ
บาหลีᬅᬓᬆᬓᬵ    ᬇᬓᬶᬈᬓᬷᬉᬓᬸᬊᬓᬹᬏᬓᬾ  ᬐᬓᬿᬑᬓᭀ  ᬒᬓᭁᬋᬓᬺᬌᬓᬻᬍᬓᬼᬎᬓᬽᬅᬂᬓᬂᬅᬄᬓᬄᬓ᭄
ชวาꦄꦏꦄꦴꦏꦴ    ꦆꦏꦶꦇꦏꦷꦈꦏꦸꦈꦴꦏꦹꦌꦏꦺ  ꦍꦏꦻꦎꦏꦺꦴ  ꦎꦴꦏꦻꦴꦉꦏꦽꦉꦴꦏꦽꦴꦊꦏ꧀ꦭꦼꦋꦏ꧀ꦭꦼꦴꦄꦁꦏꦁꦄꦃꦏꦃꦏ꧀
ซุนดาᮃᮊ  ᮆᮊᮦᮉᮊᮩᮄᮊᮤ  ᮅᮊᮥ  ᮈᮊᮦ    ᮇᮊᮧ    ᮻ[e]ᮊ᮪ᮻ[e]  ᮼ[e]ᮊ᮪ᮼ[e]  ᮃᮀᮊᮀᮃᮂᮊᮂᮊ᮪
ลนตาราᨕᨀ  ᨕᨛᨀᨛ  ᨕᨗᨀᨗ  ᨕᨘᨀᨘ  ᨕᨙᨀᨙ    ᨕᨚᨀᨚ                 
มากาซาร์𑻱𑻠𑻱𑻳𑻠𑻳𑻱𑻴𑻠𑻴𑻱𑻵𑻠𑻵𑻱𑻶𑻠𑻶
เรอจังꥆꤰ  ꥆꥎꤰꥎꥆꥍꤰꥍꥆꥇꤰꥇ  ꥆꥈꤰꥈ  ꥆꥉꤰꥉ  ꥆꥊꤰꥊꥆꥋꤰꥋ  ꥆꥌꤰꥌ        ꥆꥏꤰꥏꥆꥒꤰꥒꤰ꥓
บาตัก (โตบา)ᯀᯂ      ᯤᯂᯪ  ᯥᯂᯮ   ᯂᯩ     ᯂᯬ            ᯀᯰᯂᯰᯀᯱᯂᯱᯂ᯲
ไบบายินᜀᜃ      ᜁᜃᜒ  ᜂᜃᜓ  ᜁᜃᜒ    ᜂᜃᜓ                ᜃ᜔
บูฮิดᝀᝃ      ᝁᝃᝒ  ᝂᝃᝓ                           
ฮานูโนโอᜠᜣ      ᜡᜣᜲ  ᜢᜣᜳ                          ᜣ᜴
ตักบันวาᝠᝣ      ᝡᝣᝲ  ᝢᝣᝳ                           
ISOakaākāêkêôkôikiīkīukuūkūekeēkēaikaiokoōkōaukaur̥kr̥r̥̄kr̥̄l̥kl̥l̥̄kl̥̄ṁkṁḥkḥk
aāêôiīuūeēaioōaur̥r̥̄l̥l̥̄ṁḥ

หมายเหตุ

  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 อักษรสำหรับ r̥̄, l̥, l̥̄ และอื่น ๆ ปัจจุบันเลิกใช้งานหรือแทบไม่ได้ใช้งาน
  2. ↑ รวมสระเสริมที่ไม่ใช้ในสมัยใหม่
  3. ↑ ภาษาเขมรสามารถใช้ a หรือ o เป็นสระลดรูป เมื่อเขียนถึงภาษาของตนเองตามกฎอักขรวิธี
  4. ↑ 4.0 4.1 อักษรไทยและลาวไม่มีรูปสระอิสระ เนื่องจากพยางค์ที่ขึ้นต้นด้วยเสียงสระ สระ "ศูนย์" (อ และ ອ ตามลำดับ) ใช้แทนเสียงหยุด เส้นเสียง /ʔ/
  5. ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 อักษรที่ใช้ในภาษาซุนดาเก่า ปัจจุบันเลิกใช้งานแล้ว

ตัวเลข

แก้
ฮินดู-อารบิก0123456789
ตัวเลขพราหมี𑁒𑁓𑁔𑁕𑁖𑁗𑁘𑁙𑁚
เลขโดดพราหมี𑁦𑁧𑁨𑁩𑁪𑁫𑁬𑁭𑁮𑁯
อัสสัม০১২৩৪৫৬৭৮৯
เบงกอล০১২৩৪৫৬৭৮৯
ติรหุตา𑓐𑓑𑓒𑓓𑓔𑓕𑓖𑓗𑓘𑓙
โอริยา୦୧୨୩୪୫୬୭୮୯
เทวนาครี०१२३४५६७८९
คุชราต૦૧૨૩૪૫૬૭૮૯
โมฑี𑙐‎𑙑‎𑙒𑙓‎𑙔‎𑙕𑙖‎𑙗𑙘‎𑙙
ศารทา𑇐𑇑𑇒𑇓𑇔𑇕𑇖𑇗𑇘𑇙
ฏากรี𑛀𑛁𑛂𑛃𑛄𑛅𑛆𑛇𑛈𑛉
คุรมุขี੦੧੨੩੪੫੬੭੮੯
ขุทาพาที𑋰𑋱𑋲𑋳𑋴𑋵𑋶𑋷𑋸𑋹
มณีปุระ (เมเต)꯰꯱꯲꯳꯴꯵꯶꯷꯸꯹
ปรัจลิต𑑐‎𑑑‎𑑒‎𑑓‎𑑔‎𑑕‎𑑖‎𑑗‎𑑘‎𑑙
ทิเบต༠༡༢༣༤༥༦༧༨༩
มองโกล[a]᠐᠑᠒᠓᠔᠕᠖᠗᠘᠙
เลปชา᱀᱁᱂᱃᱄᱅᱆᱇᱈᱉
ลิมบู᥆᥇᥈᥉᥊᥋᥌᥍᥎᥏
ตัวเลขโหราศาสตร์สิงหล෦෧෨෩෪෫෬෭෮෯
อดีตตัวเลขสิงหล𑇡𑇢𑇣𑇤𑇥𑇦𑇧𑇨𑇩
ทมิฬ೦௧௨௩௪௫௬௭௮௯
เตลูกู౦౧౨౩౪౫౬౭౮౯
กันนาดา೦೧೨೩೪೫೬೭೮೯
มลยาฬัม൦൧൨൩൪൫൬൭൮൯
Saurashtra꣐꣑꣒꣓꣔꣕꣖꣗꣘꣙
อาหม𑜰𑜱𑜲𑜳𑜴𑜵𑜶𑜷𑜸𑜹
จักมา𑄶𑄷𑄸𑄹𑄺𑄻𑄼𑄽𑄾𑄿
พม่า၀၁၂၃၄၅၆၇၈၉
ไทใหญ่႐႑႒႓႔႕႖႗႘႙
เขมร០១២៣៤៥៦៧៨៩
ไทย๐๑๒๓๔๕๖๗๘๙
ลาว໐໑໒໓໔໕໖໗໘໙
จาม꩐꩑꩒꩓꩔꩕꩖꩗꩘꩙
ธรรมล้านนา[b]᪐᪑᪒᪓᪔᪕᪖᪗᪘᪙
ตัวเลขโหราศาสตร์ธรรมล้านนา[c]᪀᪁᪂᪃᪄᪅᪆᪇᪈᪉
ไทลื้อ᧐᧑᧒᧓᧔᧕᧖᧗᧘᧙
บาหลี᭐᭑᭒᭓᭔᭕᭖᭗᭘᭙
ชวา꧐꧑꧒꧓꧔꧕꧖꧗꧘꧙
ซุนดา᮰᮱᮲᮳᮴᮵᮶᮷᮸᮹
ฮินดู-อารบิก0123456789

หมายเหตุ

  1. ↑ ตัวเลขมองโกลมาต้นตอจากตัวเลขทิเบต และใช้เป็นตัวเชื่อมอักษรมองโกลกับ Clear
  2. ↑ ใช้ในเชิงพิธี
  3. ↑ ใช้งานทั่วไป

รายการตระกูลอักษรพราหมี

แก้

อดีต

แก้
อักษรพราหมียุคแรก
IASTอโศกGirnarจันทรคุปต์คุชราตอลาหาบาดNarbadaKistna
a
ā
i
ī
u
ū
ṛ
e
ai
o
au
k
kh
g
gh
ṅ
c
ch
j
jh
ñ
ṭ
ṭh
ḍ
ḍh
ṇ
t
th
d
dh
n
p
ph
b
bh
m
y
r
l
v
ś
ṣ
s
h

พราหมีเหนือ

แก้
แผนที่กลุ่มภาษาอินโด-อารยันที่ใช้อักษรตระกูลพราหมี (ยกเว้นภาษาโควาร์, ปาชายี, โคฮิสตานี และอูรดูที่อยู่ในสีน้ำเงินเข้ม เนื่องจากใช้อักษรจากอักษรอาหรับ)
แผนที่ตระกูลภาษาดราวิเดียนที่ใช้อักษรตระกูลพราหมี (ยกเว้นภาษาบราฮุยที่ใช้อักษรจากอักษรอาหรับ)

พราหมีใต้

แก้

ยูนิโคด

แก้

ข้อมูลจากยูนิโคดรุ่น 15.0 อักษรตระกูลพราหมีที่ลงรหัสในนี้ มีดังนี้:

อักษรแยกจากระยะเวลาแยกการใช้งานISO 15924ขอบเขตยูนิโคดตัวอย่าง
อาหมพม่า[6]คริสต์ศตวรรษที่ 13ภาษาอาหมที่สูญหายแล้วAhomU+11700–U+1174F𑜒𑜠𑜑𑜨𑜉
บาหลีกวิคริสต์ศตวรรษที่ 11ภาษาบาหลีBaliU+1B00–U+1B7Fᬅᬓ᭄ᬲᬭᬩᬮᬶ
บาตักปัลลวะคริสต์ศตวรรษที่ 14กลุ่มภาษาบาตักBatkU+1BC0–U+1BFFᯘᯮᯒᯖ᯲ ᯅᯖᯂ᯲
ไบบายินกวิคริสต์ศตวรรษที่ 14ภาษาตากาล็อก และกลุ่มภาษาฟิลิปปินอื่น ๆTglgU+1700–U+171Fᜊᜌ᜔ᜊᜌᜒᜈ᜔
เบงกอล-อัสสัมสิทธัมคริสต์ศตวรรษที่ 11ภาษาอัสสัม (รูปแบบอักษรอัสสัม), ภาษาเบงกอล (รูปแบบอักษรเบงกอล), ภาษามณีปุระพิษณุปุระ, ภาษาไมถิลี, ภาษาอังคิกาBengU+0980–U+09FF
  • অসমীয়া লিপি
  • বাংলা লিপি
ไภกษุกีคุปตะคริสต์ศตวรรษที่ 11เคยใช้เขียนภาษาสันสกฤตประมาณช่วงแรกของคริสต์สหัสวรรษที่ 1BhksU+11C00–U+11C6F𑰥𑰹𑰎𑰿𑰬𑰲𑰎𑰱
บูฮิดกวิคริสต์ศตวรรษที่ 14ภาษาบูฮิดBuhdU+1740–U+175Fᝊᝓᝑᝒᝇ
มอญ-พม่าปัลลวะคริสต์ศตวรรษที่ 11ภาษาพม่า, ภาษามอญ และภาษาอื่น ๆ ที่ใช้อักษรที่ดัดแปลงจากอักษรนี้ เช่น ภาษาจักมา, ภาษากะเหรี่ยงโปตะวันออกและตะวันตก, ภาษากะเหรี่ยงเฆบา, ภาษากะยา, ภาษาปะหล่อง, ภาษากะเหรี่ยงสะกอ, ภาษาไทใหญ่MymrU+1000–U+109F, U+A9E0–U+A9FF, U+AA60–U+AA7Fမြန်မာအက္ခရာ
จักมาพม่าคริสต์ศตวรรษที่ 8ภาษาจักมาCakmU+11100–U+1114F𑄌𑄋𑄴𑄟𑄳𑄦
จามปัลลวะคริสต์ศตวรรษที่ 8ภาษาจามChamU+AA00–U+AA5Fꨌꩌ
เทวนาครีนาครีคริสต์ศตวรรษที่ 13ภาษากลุ่มอินโด-อารยันบางส่วน (กงกัณ, มราฐี, ฮินดี, สันสกฤต, เนปาล, ภิล, สินธ์, คุชราต ฯลฯ), ตระกูลภาษาจีน-ทิเบต (โบโด, เนวาร์, เศรปา ฯลฯ), ภาษามุนดารี (ตระกูลภาษาออสโตรเอเชียติก) และอื่น ๆDevaU+0900–U+097F, U+A8E0–U+A8FF, U+11B00–U+11B5Fदेवनागरी
ดิเวส อกุรุครันถะเคยใช้เขียนภาษามัลดีฟส์จนถึงคริสต์ศตวรรษที่ 20[7]DiakU+11900–U+1195F𑤞𑥂𑤧𑤭𑥂
โฑครีฏากรีเคยใช้เขียนภาษาโฑครี อักษรโฑครีมีความใกล้ชิดกับอักษรฏากรี[8]DogrU+11800–U+1184F𑠖𑠵𑠌𑠤𑠬
ครันถะปัลลวะคริสต์ศตวรรษที่ 6จำกัดใช้ในสำนักพระเวทเพื่อเขียนภาษาสันสกฤต นิยมใช้ในหมู่ผู้พูดภาษาทมิฬเพื่อเขียนภาษาสันสกฤตและภาษาคลาสสิก ManipravalamGranU+11300–U+1137F𑌗𑍍𑌰𑌨𑍍𑌥
คุชราตนาครีคริสต์ศตวรรษที่ 17ภาษาคุชราต, ภาษากัจฉิGujrU+0A80–U+0AFFગુજરાતી લિપિ
คุญชลาโคณฑีคริสต์ศตวรรษที่ 16ใช้เขียนภาษาโคณฑี สำเนียง Adilabad[9]GongU+11D60–U+11DAF𑵶𑶍𑶕𑶀𑵵𑶊 𑵶𑶓𑶕𑶂𑶋
คุรมุขีศารทาคริสต์ศตวรรษที่ 16ภาษาปัญจาบGuruU+0A00–U+0A7F ਗੁਰਮੁਖੀ
ฮานูโนโอกวิคริสต์ศตวรรษที่ 14ภาษาฮานูโนโอHanoU+1720–U+173Fᜱᜨᜳᜨᜳᜢ
ชวากวิคริสต์ศตวรรษที่ 16ภาษาชวา, ภาษาซุนดา, ภาษามาดูราJavaU+A980–U+A9DFꦄꦏ꧀ꦱꦫꦗꦮ
ไกถีนาครีคริสต์ศตวรรษที่ 16ในอดีตใช้สำหรับเขียนบันทึกทางกฎหมาย การบริหาร และส่วนตัวKthiU+11080–U+110CF𑂍𑂶𑂟𑂲
กันนาดาเตลูกู-กันนาดาคริสต์ศตวรรษที่ 9ภาษากันนาดา, ภาษากงกัณ, ภาษาตูลู, ภาษาพทคะ, ภาษาโกทวะ, Beary และอื่น ๆKndaU+0C80–U+0CFFಕನ್ನಡ ಅಕ್ಷರಮಾಲೆ
กวิปัลลวะคริสต์ศตวรรษที่ 8โดยหลักพบในเกาะชวาและใช้งานทั่วเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ภาคพื้นสมุทรเมื่อคริสต์ศตวรรษที่ 8 ถึงคริสต์ศตวรรษที่ 16[10]KawiU+11F00–U+11F5F𑼒𑼮𑼶
เขมรปัลลวะคริสต์ศตวรรษที่ 11ภาษาเขมรKhmrU+1780–U+17FF, U+19E0–U+19FFអក្សរខ្មែរ
โขชกีลัณฑาคริสต์ศตวรรษที่ 16ชุมชนอิสมาอีลียะฮ์บางส่วนใช้งาน ชุมชน Khoja เคยใช้เขียนวรรณกรรมศาสนาอิสลามKhojU+11200–U+1124F𑈉𑈲𑈐𑈈𑈮
ขุทาพาทีลัณฑาคริสต์ศตวรรษที่ 16เคยใช้ในชุมชนชาวสินธ์เพื่อเขียนจดหมายโต้ตอบและธุรกิจSindU+112B0–U+112FF𑊻𑋩𑋣𑋏𑋠𑋔𑋠𑋏𑋢
ลาวเขมรคริสต์ศตวรรษที่ 14ภาษาลาว และอื่น ๆLaooU+0E80–U+0EFFອັກສອນລາວ
เลปชาทิเบตคริสต์ศตวรรษที่ 8ภาษาเลปชาLepcU+1C00–U+1C4Fᰛᰩᰴ
ลิมบูเลปชาคริสต์ศตวรรษที่ 9ภาษาลิมบูLimbU+1900–U+194Fᤛᤡᤖᤡᤈᤨᤅ
ลนตารากวิคริสต์ศตวรรษที่ 17ภาษาบูกิส และอื่น ๆBugiU+1A00–U+1A1Fᨒᨚᨈᨑ
มหาชนีลัณฑาคริสต์ศตวรรษที่ 16เคยใช้เขียนบันทึกรายงานและบันทึกทางการเงินในอินเดียเหนือMahjU+11150–U+1117F𑅬𑅱𑅛𑅧𑅑‎
มากาซาร์กวิคริสต์ศตวรรษที่ 17เคยใช้เขียนภาษามากัซซาร์ในจังหวัดซูลาเวซีใต้ ประเทศอินโดนีเซีย[11] อักษรมากาซาร์ยังมีอีกชื่อในงานวิชาการภาษาอังกฤษว่า "มากัซซาร์เก่า" หรือ "อักษรนกมากัซซาร์"[12]MakaU+11EE0–U+11EFF𑻪𑻢𑻪𑻢
มลยาฬัมครันถะคริสต์ศตวรรษที่ 12ภาษามลยาฬัมMlymU+0D00–U+0D7Fമലയാളലിപി
มาร์เชนทิเบตคริสต์ศตวรรษที่ 7เคยใช้เขียนในภาษาซังซุงที่สูญหายแล้วของศาสนาเพินแห่งทิเบตMarcU+11C70–U+11CBF𑱳𑲁𑱽𑱾𑲌𑱵𑲋𑲱𑱴𑱶𑲱𑲅𑲊𑱱
มณีปุระทิเบตคริสต์ศตวรรษที่ 11–12ใช้เขียนภาษามณีปุระตาม "The Manipur Official Language (Amendment) Act, 2021"[13]MteiU+AAE0–U+AAFF, U+ABC0–U+ABFFꯃꯤꯇꯩ ꯃꯌꯦꯛ
โมฑีนาครีคริสต์ศตวรรษที่ 17เคยใช้เขียนภาษามราฐีModiU+11600–U+1165F𑘦𑘻𑘚𑘲
มุลตานีลัณฑาเคยใช้เขียนภาษามุลตานีMultU+11280–U+112AF𑊠𑊣𑊖𑊚
นันทินาครีนาครีคริสต์ศตวรรษที่ 7เคยใช้เขียนภาษาสันสกฤตในอินเดียใต้NandU+119A0–U+119FF𑧁𑧞𑦿𑧒𑧁𑧑𑦰𑧈𑧓
ไทลื้อธรรมล้านนาคริสต์ทศวรรษ 1950ภาษาไทลื้อTaluU+1980–U+19DFᦟᦲᧅᦎᦷᦺᦑ
โอริยาสิทธัมคริสต์ศตวรรษที่ 13ภาษาโอริยาOryaU+0B00–U+0B7Fଓଡ଼ିଆ ଅକ୍ଷର
พักปาทิเบตคริสต์ศตวรรษที่ 13เคยใช้เขียนในสมัยราชวงศ์หยวนของมองโกลPhagU+A840–U+A87Fꡖꡍꡂꡛ ꡌ
ปรัจลิต (เนวา)เนปาลใช้เขียนภาษาสันสกฤต, ภาษาเนปาล, ภาษาฮินดี, ภาษาเบงกอล และภาษาไมถิลีNewaU+11400–U+1147F𑐥𑑂𑐬𑐔𑐮𑐶𑐟
เรอจังกวิคริสต์ศตวรรษที่ 18ภาษาเรอจัง ส่วนใหญ่เลิกใช้งานแล้วRjngU+A930–U+A95Fꥆꤰ꥓ꤼꤽ ꤽꥍꤺꥏ
เสาราษฏร์ครันถะคริสต์ศตวรรษที่ 20ภาษารเสาราษฏร์ ส่วนใหญ่เลิกใช้งานแล้วSaurU+A880–U+A8DFꢱꣃꢬꢵꢰ꣄ꢜ꣄ꢬꢵ‎
ศารทาคุปตะคริสต์ศตวรรษที่ 8เคยใช้เขียนภาษาสันสกฤตและภาษากัศมีร์ShrdU+11180–U+111DF𑆯𑆳𑆫𑆢𑆳
สิทธัมคุปตะคริสต์ศตวรรษที่ 7เคยใช้เขียนภาษาสันสกฤตSiddU+11580–U+115FF𑖭𑖰𑖟𑖿𑖠𑖽
สิงหลพราหมี[14]คริสต์ศตวรรษที่ 4[15]ภาษาสิงหลSinhU+0D80–U+0DFF, U+111E0–U+111FFශුද්ධ සිංහල
ซุนดากวิคริสต์ศตวรรษที่ 14ภาษาซุนดาSundU+1B80–U+1BBF, U+1CC0–U+1CCFᮃᮊ᮪ᮞᮛ ᮞᮥᮔ᮪ᮓ
สิเลฏินาครีนาครีคริสต์ศตวรรษที่ 16อดีตใช้เขียนภาษาสิเลฏSyloU+A800–U+A82Fꠍꠤꠟꠐꠤ ꠘꠣꠉꠞꠤ
ตักบันวากวิคริสต์ศตวรรษที่ 14หลายภาษาในปาลาวัน ปัจจุบันใกล้สูญหายTagbU+1760–U+177Fᝦᝪᝨᝯ
ไทใต้คงมอญคริสต์ศตวรรษที่ 13ภาษาไทใต้คงTaleU+1950–U+197Fᥖᥭᥰᥖᥬᥳᥑᥨᥒᥰ
ธรรมล้านนามอญคริสต์ศตวรรษที่ 13ภาษาไทยถิ่นเหนือ, ภาษาไทลื้อ, ภาษาเขินLanaU+1A20–U+1AAFᨲᩫ᩠ᩅᨾᩮᩬᩥᨦ
ไทเวียดไทยคริสต์ศตวรรษที่ 16ภาษาไทดำTavtU+AA80–U+AADFꪼꪕꪒꪾ
ฏากรีศารทาคริสต์ศตวรรษที่ 16เคยใช้เขียนภาษา Chambeali และภาษาอื่น ๆTakrU+11680–U+116CF𑚔𑚭𑚊𑚤𑚯
ทมิฬปัลลวะคริสต์ศตวรรษที่ 2ภาษาทมิฬTamlU+0B80–U+0BFF, U+11FC0–U+11FFFதமிழ் அரிச்சுவடி
เตลูกูเตลูกู-กันนาดาคริสต์ศตวรรษที่ 5ภาษาเตลูกูTeluU+0C00–U+0C7Fతెలుగు లిపి
ไทยขอมคริสต์ศตวรรษที่ 13ภาษาไทยThaiU+0E00–U+0E7Fอักษรไทย
ทิเบตคุปตะคริสต์ศตวรรษที่ 8ภาษาทิเบตคลาสสิก, ภาษาซองคา, ภาษาลาดักTibtU+0F00–U+0FFFབོད་ཡིག་
ติรหุตาสิทธัมคริสต์ศตวรรษที่ 13อดีตใช้เขียนภาษาไมถิลีTirhU+11480–U+114DF𑒞𑒱𑒩𑒯𑒳𑒞𑒰‎

อ้างอิง

แก้
  1. ↑ 1.0 1.1 Frellesvig, Bjarke (2010). A History of the Japanese Language. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 177–178. ISBN 978-0-521-65320-6.
  2. ↑ Coningham, R. A. E.; Allchin, F. R.; Batt, C. M.; Lucy, D. (April 1996). "Passage to India? Anuradhapura and the Early Use of the Brahmi Script". Cambridge Archaeological Journal. 6 (1): 73–97. doi:10.1017/S0959774300001608. S2CID 161465267.
  3. ↑ Court, C. (1996). Introduction. In P. T. Daniels & W. Bright (Eds.) The World's Writing Systems (pp. 443). Oxford: Oxford University Press.
  4. ↑ Court, C. (1996). The spread of Brahmi Script into Southeast Asia. In P. T. Daniels & W. Bright (Eds.) The World's Writing Systems (pp. 445-449). Oxford: Oxford University Press.
  5. ↑ 5.0 5.1 Sproat, Richard (2006-07-20). "Brahmi-derived scripts, script layout, and segmental awareness". Written Language and Literacy. 9 (1): 45–66. doi:10.1075/wll.9.1.05spr. ISSN 1387-6732.
  6. ↑ Terwiel; Khamdaengyodtai (2003). Shan Manuscripts, Part 1. p. 13.
  7. ↑ Pandey, Anshuman (2018-01-23). "L2/18-016R: Proposal to encode Dives Akuru in Unicode" (PDF).
  8. ↑ Pandey, Anshuman (2015-11-04). "L2/15-234R: Proposal to encode the Dogra script" (PDF).
  9. ↑ "Chapter 13: South and Central Asia-II" (PDF). The Unicode Standard, Version 11.0. Mountain View, California: Unicode, Inc. June 2018. ISBN 978-1-936213-19-1.
  10. ↑ Aditya Bayu Perdana and Ilham Nurwansah 2020. Proposal to encode Kawi
  11. ↑ "Chapter 17: Indonesia and Oceania" (PDF). The Unicode Standard, Version 11.0. Mountain View, California: Unicode, Inc. June 2018. ISBN 978-1-936213-19-1.
  12. ↑ Pandey, Anshuman (2015-11-02). "L2/15-233: Proposal to encode the Makasar script in Unicode" (PDF).
  13. ↑ "GAZETTE TITLE: The Manipur Official Language (Amendment) Act, 2021". manipurgovtpress.nic.in.
  14. ↑ Daniels (1996), p. 379.
  15. ↑ Diringer, David (1948). Alphabet a key to the history of mankind. p. 389.

แหล่งข้อมูลอื่น

แก้
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ ตระกูลอักษรพราหมี
เข้าถึงจาก "https:https://www.how.com.vn/wiki/index.php?lang=th&q=ตระกูลอักษรพราหมี&oldid=11341986"
🔥 Top keywords: หน้าหลักพระสุนทรโวหาร (ภู่)องค์การกระจายเสียงและแพร่ภาพสาธารณะแห่งประเทศไทยพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมศึกยุคลพิเศษ:ค้นหาพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัวอสมทจีระนันท์ กิจประสานฟุตบอลชิงแชมป์แห่งชาติยุโรปฟุตบอลชิงแชมป์แห่งชาติยุโรป 2024รายชื่อตัวละครในพระอภัยมณีดอกเตอร์ไคลแมกซ์ ปุจฉาพาเสียวดวงใจเทวพรหม (ละครโทรทัศน์)พระอภัยมณีพรีเมียร์ลีก ฤดูกาล 2024–25ราชวงศ์จักรีพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมพลฑิฆัมพรอริยสัจ 4พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรวอลเลย์บอลหญิงเนชันส์ลีก 2024วอลเลย์บอลชายเนชันส์ลีก 2024นิราศภูเขาทองอาณาจักรอยุธยาวรพงษ์ สง่าเนตรสไปร์ท (แร็ปเปอร์)ตารางธาตุวอลเลย์บอลหญิงชิงแชมป์เอเชีย รุ่นอายุไม่เกิน 18 ปีสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ายุคลทิฆัมพร กรมหลวงลพบุรีราเมศวร์พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชประเทศไทยรายชื่อเครื่องดนตรีรอยรักรอยบาปในวันที่ฝนพร่างพรายทวีปยุโรปฟุตบอลทีมชาติฝรั่งเศสลำดับโปเจียมแห่งราชอาณาจักรไทยอาณาจักรสุโขทัยวอลเลย์บอล