รัฐบุรุษ

ประเทศไทยเคยมีตำแหน่ง รัฐบุรุษอาวุโส หมายถึง บุคคลผู้เคยดำรงตำแหน่งสำคัญในราชการ ในฐานะผู้นำทางการเมืองหรือผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ และตลอดระยะเวลาที่ดำรงตำแหน่ง ได้ปฏิบัติราชการด้วยความซื่อสัตย์สุจริต จงรักภักดีต่อชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ จนเป็นที่ประจักษ์แก่ปวงชนชาวไทยโดยทั่วไป

พระมหากษัตริย์ไทยได้มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ยกย่องบุคคลเป็นรัฐบุรุษอาวุโสจำนวน 1 คน คือ

• ปรีดี พนมยงค์ ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร นายกรัฐมนตรี และผู้นำสมาชิกคณะราษฎรฝ่ายพลเรือน ได้รับยกย่องเป็นรัฐบุรุษอาวุโสเมื่อวันที่ 8 ธันวาคม พ.ศ. 2488^[1]

ส่วนตำแหน่ง รัฐบุรุษ หมายถึง ผู้มีความรู้ความสามารถในการบริหารบ้านเมือง ได้ปฏิบัติหน้าที่โดยซื่อสัตย์สุจริตเป็นที่ประจักษ์มาโดยตลอด ไม่มีความด่างพร้อย และเป็นที่ยอมรับของประชาชน

คณะรัฐมนตรีจะมีมติเสนอชื่อให้รัฐสภาเห็นชอบแล้วทูลเกล้าฯ ถวายให้พระมหากษัตริย์ไทยยกย่องต่อไป ปัจจุบัน มีผู้ได้รับยกย่อง 1 ท่าน คือ

• พลเอก เปรม ติณสูลานนท์ อดีตผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ อดีตประธานองคมนตรีในรัชกาลที่ 9 และรัชกาลที่ 10 อดีตผู้บัญชาการทหารบก และอดีตนายกรัฐมนตรี ได้รับยกย่องเป็นรัฐบุรุษเมื่อวันที่ 29 สิงหาคม พ.ศ. 2531