สารตราพระสันตะปาปา

บทความนี้อ้างอิงคริสต์ศักราช/คริสต์ทศวรรษ/คริสต์ศตวรรษ ซึ่งเป็นสาระสำคัญของเนื้อหา

สารตราพระสันตะปาปา^[1] (อังกฤษ: Papal bull) เป็นเอกสารสิทธิ (Letters patent) หรือใบอนุญาตประเภทหนึ่งที่ออกโดยพระสันตะปาปา ในภาษาอังกฤษ “สารตราพระสันตะปาปา” เป็นคำที่มาจากคำว่า “Bulla” (ตราบุลลา) ที่ประทับห้อยติดกับเอกสารเพื่อให้ทราบว่าเป็นเอกสารแท้จากผู้ออก

สารตราพระสันตะปาปาเดิมออกโดยพระสันตะปาปาเพื่อใช้ในการติดต่อสื่อสารหลายประเภทที่เป็นสาธารณะ แต่หลังจากคริสต์ศตวรรษที่ 15 ก็เป็นเอกสารที่กลายเป็นเอกสารที่ออกเฉพาะโอกาสที่เป็นทางการที่สำคัญๆ เท่านั้น นักวิชาการสมัยใหม่ใช้คำว่า “Bull” ในการบรรยายย้อนหลังถึงเอกสารใดใดที่ออกโดยพระสันตะปาปาในรูปของ “กฤษฎีกา” (decree), “เอกสิทธิ์” (privilege) และเอกสารที่ไม่สำคัญเท่าใดนักที่ออกมาเป็นจดหมาย ตามความนิยมโดยทั่วไป “สารตราพระสันตะปาปา” จะใช้กับเอกสารของพระสันตะปาปาที่มีตราโลหะ^{[ต้องการอ้างอิง]}

สารตราพระสันตะปาปาใช้กันมาตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 6 แต่วลีนี้มิได้เริ่มใช้กันมาจนถึงกลางคริสต์ศตวรรษที่ 13 และใช้เฉพาะเป็นการภายในสำหรับกล่าวถึงระบบการเก็บเอกสารอย่างไม่เป็นทางการ คำนี้กลายมาใช้อย่างเป็นทางการในคริสต์ศตวรรษที่ 15 เมื่อสำนักงานหนึ่งของระบบการบริหารของพระสันตะปาปาได้รับชื่อว่า “Registrum bullarum” (สำนักงานลงทะเบียนพระบัญญัติ)

ในปัจจุบันสารตราจะออกก็ต่อเมื่อพระสันตะปาปากล่าวถึงพระองค์เองว่า “ผู้รับใช้ของบรรดาผู้รับใช้พระเป็นเจ้า” (Servus Servorum Dei) ตัวอย่างเช่นเมื่อสมเด็จพระสันตะปาปาเบเนดิกต์ที่ 16 ทรงออกสารตราพระองค์ก็ทรงเริ่มเอกสารโดยมีพระนามนำหน้าเป็น “เบเนดิกต์ บิชอป ผู้รับใช้ของบรรดาผู้รับใช้พระเป็นเจ้า” (Benedictus, Episcopus, Servus Servorum Dei)