Max von Sydow

İsveçli oyuncu (1929-2020)

Max Carl Adolf von Sydow (d. 10 Nisan 1929 - ö. 8 Mart 2020), hayatının son dönemlerinde Fransa'ya taşınan ve Fransız vatandaşı olan İsveçli aktördür. Avrupa ve Amerikan sinema, televizyon ve tiyatroda 70 yıllık bir kariyeri vardı, 150'den fazla filmde ve çok sayıda televizyon dizisinde birden çok dilde rol aldı. Fransız vatandaşı oldu ve hayatının son on yıllarını Fransa'da yaşadı.

Max von Sydow
von Sydow 2016 Cannes Film Festivali'nde
DoğumMax Carl Adolf von Sydow
10 Nisan 1929(1929-04-10)
Lund, İsveç
Ölüm8 Mart 2020 (90 yaşında)
Provence, Fransa
Vatandaşlıkİsveç (1929–2002)
Fransa (2002–2020)
MeslekTiyatro ve sinema oyuncusu
Dönem1948-2018
Boy1,94m
Evlilik
Christina Olin
(e. 1951; b. 1979)

Catherine Brelet (e. 1997)
Çocuk(lar)4

Erken dönemi

değiştir

Carl Adolf von Sydow, 10 Nisan 1929'da İsveç'in Lund şehrinde doğdu.[1] Babası Carl Wilhelm von Sydow, Lund Üniversitesi'nde bir etnolog ve halk bilimi profesörüydü.[2][3] Annesi Barones Maria Margareta Rappe bir öğretmendi.[2][4][5] Von Sydow yarı Alman kökenliydi. Baba tarafından dedesi olan David Sydow ("von" veya "Von" aile soyadına sonradan eklendi), 1724'te Pomeranya'dan Kalmar bölgesine göç etti. Annesi de kısmen Pomeranya kökenliydi.[6][7] Von Sydow bir Lutheran olarak yetiştirildi, ancak 1970'lerde agnostik oldu.[8]

Kariyeri

değiştir

Ingmar Bergman'ın filmlerinde yer alan Sydow, hem Bergman, hem de onun İsveç Film Enstitüsü tarafından keşfedilip çeşitli filmlerde başarılı bir şekilde kariyerine başlayınca, kısa zamanda tüm Avrupa ve dünya tarafından tanınan ve aranan isim oldu. Çoğunlukla gizemli ve casus rollerinde görülen von Sydow, Bergman'ın dram filmlerinde de, yer almıştır.

Max Von Sydow, İsveç'ten çıkan tek ve en iyi erkek oyuncu unvanını kazanmış bir isimdir. Kariyerinin en önemli filmlerinden olan 1957 yapımı Yedinci Mühür adlı Ingmar Bergman'ın filminde tüm dikkatleri üzerine çekti.

Ünlü Amerikalı yönetmen Sydney Pollack'ın 1975 yılında Three Days of the Condor (Akbabanın Üç Günü) adlı filmde Robert Redford ve Faye Dunaway ile birlikte, kötü adam rolünü başarılı bir şekilde canlandırır ve burada bir casusu oynar.

1973 senesinde, ünlü Yönetmen William Friedkin'in ilk Şeytan filminde, rahip rolünü üstlenmiştir. 1981 Senesine gelindiğinde ise, James Bond serisi filmlerinden olan, Never Say Never Again adlı filmde, Sean Connery ile başrolleri üstlenmiştir.

1981 yılında, Escape to Victory filminde Michael Caine ve Sylvester Stallone ile başrolleri üstlenmiştir. 1982 senesinde, Barbar Conan filminde Arnold Schwarzenegger ile birlikte oynamıştır. 1986 yılına gelindiğinde, Woody Allen'ın önemli filmleri arasında olan Hannah And Her Sister filminde, Michael Caine, Woody Allen ve Mia Farrow gibi önemli isimlerle oynamıştır.

1976 Yılında, ünlü İtalyan yönetmen Francesco Rosi'nin Cadaveri eccellenti filminde yine karanlık bir Adam rolünü canlandırmıştır.

Yine 1976 yılında, bir diğer önemli filmi ise Lanetliler Gemisi'dir ve burada da geminin hakimi ve baş kaptanını canlandırmıştır. Bu film ise, Faye Dunaway, Orson Welles ve Fernando Rey gibi o dönemin yıldız oyuncu kadrosundan oluşmuştur.

1975 senesinde Rus aktör Yul Brynner ile The Ultimate Warrior'da boy gösterdi. 1972 de yine bir casus filmi olan Embassy de, ünlü oyuncu Ray Milland ile birlikte oynadı.

1970 senesinde yine bir casus filmi olan ve dünyaca ünlü Amerikalı yönetmen John Huston'ın The Kremlin Letter filminde Richard Boone ve Orson Welles ise iyi bir performans sergiledi. 1968 yılında, ünlü İngiliz oyuncu Alec Guinness ile birlikte The Quiller Memorandum filminde oynadı. Yine 1968 yılında Ingmar Bergman'ın Vargtimmen adlı dram korku filminde, ünlü Norveçli güzel aktriss Liv Ullmann ile başrolleri paylaştı.

Dönemin önemli yönetmenlerinden, George Roy Hill'in 1966 yapımı Hawaii filminde, ünlü oyuncular Gene Hackman, Julie Andrewss ve Richard Harris ile birlikte oynadı. 1965 yılında tarihi bir film olan, The Greatest Story Ever Told da İs rolünü canlandırırken, Caroll Baker, Martin Landau, Charlton Heston ve Van Heflin gibi isimlerle filmde birlikte oynadı.

Max Von Sydow sinema kariyerinde 150'den fazla filmde rol almış ve genellikle casus filmleri ile ünlenmiş bir oyuncudur. Uzun boylu, donuk yüzlü, soğuk görünümü ile karakter oyunculuğu sunmuştur.

Özel hayatı ve ölümü

değiştir

1 Ağustos 1951'de, aktris Christina Inga Britta Olin ile evlendi ve Claes ve Henrik adında iki erkek çocukları oldu. Her ikisi de babalarıyla Hawaii filminde oynamışlardır. Sydow ile Olin'in 1979 senesinde boşandılar. Bu ayrılıktan sonra, 30 Nisan 1997 günü, Fransız belgeselci Catherine Brelet ile evlendi. Bu evliliğinden de iki çocuğu oldu: Yves ve Cedric.

Von Sydow, Brelet ile evlendikten sonra Paris'e taşındı. 2002'de Fransa vatandaşı oldu ve o sırada İsveç vatandaşlığından vazgeçmek zorunda kaldı.[9]

Von Sydow'un ya agnostik ya da ateist olduğu bildirildi.[10] 2012 yılında bir röportajda Charlie Rose'a, Ingmar Bergman'ın kendisine ölümden sonra bir yaşam olduğunu göstermek için onunla iletişime geçeceğini söylediğini söyledi. Rose, von Sydow'a Bergman'dan haber alıp almadığını sorduğunda, onu duyduğunu söyledi, ancak bu ifadenin tam anlamı üzerinde daha fazla ayrıntıya girmemeyi seçti. Aynı röportajda, kendisini gençliğinde bir şüpheci olarak tanımladı, ancak bu şüphenin ortadan kalktığını ve Bergman'ın öbür dünyaya olan inancına katıldığını belirtti.[11]

Max Von Sydow, eşiyle birlikle genellikle Paris şehrinde yaşamıştır. Kitap okumayı, müzik dinlemeyi ve bahçe işleriyle uğraşmak hobileri arasındaydı. 2002 yılından ölümüne kadar İsveç ve Fransız dostluğunu sürdürmeye devam etmiştir.

Von Sydow, 8 Mart 2020'de 90 yaşında Fransa'nın Provence kentindeki evinde öldü; ölümü ile ilgili hiçbir sebep belirtilmedi.

Filmografi

değiştir
YılFilmRolüNotlar
1949Only a MotherNils
1951Miss JulieHand
1953Ingen mans kvinnaOlaf
1956Rätten att älskaBergman
1957Herr Sleeman kommerAvcıTV
Yedinci MühürAntonius Block
Yaban ÇilekleriHenrik Åkerman
1958Brink of LifeHarry Andersson
RabiesBo Stensson Svenningson
The MagicianAlbert Emanuel Vogler
1960Genç Bakire PınarıTöre
The Wedding DayAnders Frost
1961Aynanın İçindenMartin
1962Adventures of Nils HolgerssonBaba
SevgiliEvli Adam
1963Kış IşıklarıJonas Persson
19654x4Kvist(segment "Uppehåll i myrlandet")
The RewardScott Swenson
The Greatest Story Ever ToldJesus Christ
1966The Quiller MemorandumOktober
HawaiiReverend Abner HaleNominated – Golden Globe Award for Best Motion Picture Actor - Drama
Here's Your LifeSmålands-Pelle
1967The Diary of Anne FrankOtto FrankTV
1968Kurtların SaatiJohan Borg
Black Palm TreesGustav Olofsson
UtançJan Rosenberg
1969Made in SwedenMagnus Rud
The Passion of AnnaAndreas Winkelman
1970The Kremlin LetterAlbay Kosnov
1971The Night VisitorSalem
GöçmenlerKarl Oskar
The Apple WarRoy Lindberg
TemasAndreas Vergerus
1972EmbassyGorenko
CabaretYaşlı Alman Adamküçük rolde(Song "Tomorrow Belongs to Me")
Yeni ToprakKarl Oskar
1973The ExorcistFather Lankester MerrinNominated – En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Altın Küre Ödülü - Sinema
1974SteppenwolfHarry Haller
1975The Ultimate WarriorBaron
Egg! Egg! A Hardboiled StoryBaba
Three Days of the CondorG. JoubertKCFCC Award for Best Supporting Actor
1976Cuore di caneProfesör Filipp Filippovich Preobrazenski
Voyage of the DamnedYüzbaşı Schroeder
The Desert of the TartarsHortiz
FoxtrotLarsen
Illustrious CorpsesYargıtay Başkanı
1977March or DieFrançois Marneau
Black JournalLisa Carpi
Exorcist II: The HereticFather Lankester Merrin
1978Brass TargetShelley
1979HurricaneDr. Danielsson
1980Death WatchGerald Mortenhoe
Flash GordonMing the MercilessNominated – Saturn Award for Best Supporting Actor
1981Escape to VictoryBinbaşı Karl von Steiner-Almanlaraka: "Victory"
1982Flight of the EagleSalomon August AndréeVenice Film Festival Pasinetti Cup for Best Actor
Conan the BarbarianKral Osric
Hit ManAlbay O'Donnellaka: "Jugando con la muerte"
1983Strange BrewBrewmeister Smithaka: "The Adventures of Bob & Doug McKenzie: Strange Brew"
Never Say Never AgainErnst Stavro Blofeldbağımsız üretilen James Bond filmi
1984DreamscapeDoktor Paul Novotny
Samson and DelilahSidkaTV
The Soldier's TaleThe Devil
DuneDoctor Kynes
1985Code Name: EmeraldJurgen Brausch
Christopher ColombusKing John of Portugal(TV miniseries)
The Last Place on EarthFridtjof Nansen(TV miniseries)
Kojak: The Belarus FilePeter BarakTV
Quo Vadis?The Apostle Peter(TV miniseries)
The RepenterSpinola
1986Duet for OneDr. Louis Feldman
Hannah and Her SistersFrederick
The Second VictoryDr. Huber
The Wolf at the DoorAugust Strindbergaka: "Oviri"
1987Pelle the ConquerorLassefarBodil Award Best Actor
European Film Award for Best Actor
Guldbagge Award Best Actor[12]
Robert Festival Best Actor
National Society of Film Critics Award for Best Actor (3rd place)
Nominated – En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü
1988KatinkaFirst and only film as director
Won the awards for Best Film and Best Director at the 24th Guldbagge Awards.[13]
1989Red King, White KnightSzazNominated – Primetime Emmy Award for Outstanding Supporting Actor - Miniseries or a Movie
Ghostbusters IIVigo the CarpathianSes, dublaj ses
1990A Violent LifePope Clement VII
Hiroshima: Out of the AshesBaba SiemesTV
FatherJoe MuellerAustralian Film Institute Award for Best Actor in a Leading Role
AwakeningsDr. Peter Ingham
1991SığırVicar
Until the End of the WorldHenry Farber
EuropaAnlatıcı(seslendirme)
A Kiss Before DyingThor Carlsson
The BachelorVon Schleheim
1992The Best IntentionsJohan Åkerblom, Anna's father
The Silent TouchHenry Kesdia.k.a. "Dotknięcie ręki" (Polish Wikipedia), Tokyo International Film Festival Best Actor Award[14]
1993Grandpa's Journey
The Young Indiana Jones ChroniclesSigmund FreudEpisode: Vienna, November 1908
Och ge oss skuggornaEugene O'NeillTV
Needful ThingsLeland GauntNominated – Saturn Award for Best Actor
1994Time Is MoneyJoe KaufmanKarlovy Vary International Film Festival Best Actor
1995deBaron Franz von Trotta und SipoljeTV
Citizen XDr. Alexandr Bukhanovsky(TV)
Nominated – CableACE Award for Supporting Actor in a Movie or a Miniseries
Judge DreddJudge Fargo
1996Private ConfessionsJacobTV
JerusalemVicar
Samson and DelilahAnlatıcıTV (seslendirme)
HamsunKnut HamsunGuldbagge Award Best Actor
Valladolid International Film Festival Best Actor
1997SolomonDavidTV
The Princess and the PauperEposTV
Hostile WatersAdmiral ChernavinTV
1998What Dreams May ComeThe Tracker
1999Snow Falling on CedarsNels Gudmundsson
2000NurembergSamuel Irving RosenmanTV Mini-series
2001IntactoSamuel
DruidsGuttuart
SleeplessUlisse Moretti
2002Minority ReportDirector Lamar BurgessNominated – Saturn Award for Best Supporting Actor
2004Dark Kingdom: The Dragon KingEyvindTV
2005HeidiAlp Amca
2006The InquiryTiberius
2007Rush Hour 3Reynard
Emotional ArithmeticJakob BronskiNominated – Genie Award for Best Performance by an Actor in a Supporting Role
The Diving Bell and the ButterflyPapinou
2009The TudorsCardinal von Walburg(TV dizisi) (4 bölüm)
Ghostbusters: The Video GameVigo the Carpathian(video oyunu) (seslendirme)
Solomon KaneJosiah Kane
A Man and His DogKomutanküçük rolde
2010Shutter IslandDr. Jeremiah Naehring
Robin HoodSir Walter Loxley
The Wolfman (Extended Cut)gümüş bastonlu Trende ki AdamEven though his part was removed from the theatrical cut, there is still a credit for "Assistant to Mr. von Sydow."
2011The Elder Scrolls V: SkyrimEsbern(video oyunu) (seslendirme)
Extremely Loud and Incredibly CloseKiracıNominated - En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü
Nominated - Boston Society of Film Critics Award for Best Supporting Actor
Nominated - Dallas-Fort Worth Film Critics Association Award for Best Supporting Actor
Nominated - Georgia Film Critics Award for Best Supporting Actor
Nominated - San Diego Film Critics Society Award for Best Supporting Actor
2012Truth & TreasonFrank Fikeis
BrandedJoseph Pascal
2013Dragons 3DDr. Alistair Conis
2014The SimpsonsClaus Sigler(TV dizisi) (seslendirme)
2015The LettersFather Celeste van Exem
Star Wars: The Force Awakens
2016Game of ThronesÜç gözlü kuzgun(TV dizisi)

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Berkvist, Robert (9 Mart 2020). "Max von Sydow, Star of 'Seventh Seal' and 'Exorcist', Dies at 90". The New York Times. 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2020. 
  2. ^ a b The Swedish–American Historical Quarterly. Swedish Pioneer Historical Society. 1996. s. 110. 2 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2013. 
  3. ^ Dundes, Alan (1999). International Folkloristics: Classic Contributions by the Founders of Folklore. ABD: Rowman & Littlefield Publishers, Inc. s. 137. ISBN 0-8476-9515-8. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2015. 
  4. ^ "Max von Sydow". FilmReference.com. 29 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ Saad, Nardine (9 Mart 2020). "Max von Sydow, Swedish star of Bergman films, 'The Exorcist,' dies at 90". Los Angeles Times. 9 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2020. 
  6. ^ Johnsson, Daniel (2015). Vimmerby stads historia: 1350-1799 (İsveççe). BoD - Books on Demand. s. 129. ISBN 9789174635812. 
  7. ^ "Filmstar Max von Sydow mit 90 Jahren gestorben". Agence France-Presse (Almanca). 9 Mart 2020. 9 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2020. 
  8. ^ Gow, Gordon (1976). "The Face of the Actor (Reprint)". Films and Filming. 17 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2009. 
  9. ^ "Han bryter med Sverige". Aftonbladet (İsveççe). 7 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2013. 
  10. ^ Tim Appelo (29 Mart 2014). "Exorcist Director: It Worked Because 'I Made That Film as a Believer'". The Hollywood Reporter. 1 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ YouTube'da von Sydow on Ingmar Bergman video
  12. ^ "Pelle Erobreren (1987)". Swedish Film Institute. 15 Mart 2014. 13 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2015. 
  13. ^ "Ved Vejen (1988)". Swedish Film Institute. 15 Mart 2014. 14 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2015. 
  14. ^ Award in Tokyo, www.filmpolski.pl (in Polish) 22 Aralık 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Retrieved 16 January 2015

Dış bağlantılar

değiştir