Họ Củ nâu
Bài viết này cần thêm chú thích nguồn gốc để kiểm chứng thông tin. |
Họ Củ nâu (danh pháp khoa học: Dioscoreaceae) là một họ thực vật một lá mầm. Các loài được biết đến nhiều nhất tại Việt Nam có lẽ là củ nâu (Dioscorea cirrhosa), khoai mỡ (Dioscorea alata), củ mài (hay hoài sơn: Dioscorea persimilis) và củ từ (Dioscorea esculenta). Hiện nay, người ta đã biết 750-785 loài trong 8-9 chi.
| Họ Củ nâu | |
|---|---|
 Dioscorea balcanica | |
| Phân loại khoa học | |
| Giới (regnum) | Plantae |
| (không phân hạng) | Angiospermae |
| (không phân hạng) | Monocots |
| Bộ (ordo) | Dioscoreales |
| Họ (familia) | Dioscoreaceae R.Br., 1810 |
| Chi điển hình | |
| Dioscorea L., 1753 | |
| Các chi | |
Xem văn bản. | |
Hệ thống APG năm 1998 và hệ thống APG II năm 2003 đều đặt họ này trong bộ Củ nâu (Dioscoreales) của nhánh monocots. Tuy nhiên, định nghĩa đã thay đổi trong hệ thống APG II, với hệ thống năm 2003 mở rộng ra để gộp cả các loài mà hệ thống năm 1998 đã coi là các họ riêng khác là Taccaceae và Trichopodaceae. Tuy nhiên, trên website của APG, truy cập ngày 29-11-2007 thì họ Taccaceae lại được tách ra.
Các chi
sửaDioscoreaceae nghĩa hẹp
sửaDioscoreaceae nghĩa hẹp (sensu stricto): Khoảng 750 loài trong 5-6 chi.
- Dioscorea (gồm cả Borderea, Epipetrum, Helmia, Hyperocarpa, Nanarepenta, Oncus, Tamus, Testudinaria, Ubium): Các loài củ từ, củ nâu, củ mài, khoai mỡ.
- Rajania
- Stenomeris
Taccaceae
sửaTaccaceae gồm khoảng 12-31 loài trong 1 chi, một số tài liệu, như IPNI, còn liệt kê thêm chi Schizocaspa.
- Tacca (gồm cả Schizocapsa): Các loài củ nưa (bạch tinh), hạ túc, râu hùm, củ nhược thự.
Trichopodaceae
sửaTrichopodaceae có 2 loài đặc hữu (?) của Madagascar trong 1-2 chi.
- Trichopus (gồm cả Avetra, Trichopodium)
Phát sinh chủng loài
sửaCây phát sinh chủng loài dưới đây lấy theo APG II.
| Dioscoreales |
| |||||||||||||||||||||||||||
Tham khảo
sửaLiên kết ngoài
sửa- Dioscoreaceae Lưu trữ 2007-10-13 tại Wayback Machine, Taccaceae Lưu trữ 2016-03-03 tại Wayback Machine, Trichopodaceae Lưu trữ 2010-12-13 tại Wayback Machine trong L. Watson và M. J. Dallwitz (1992 trở đi), Các họ thực vật có hoa Lưu trữ 2007-01-03 tại Wayback Machine
- Các họ thực vật một lá mầm (USDA)
- Quần thực vật Bắc Mỹ: Dioscoreaceae
- Phân loại trong NCBI
- Dioscoreaceae Lưu trữ 2008-10-12 tại Wayback Machine, Taccaceae Lưu trữ 2008-05-13 tại Wayback Machine, Trichopodaceae Lưu trữ 2008-05-13 tại Wayback Machine tại csdl.tamu.edu, Texas
| Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Họ Củ nâu. |