An Karbala o kundi man Kerbala (Inarabo: كَرْبَلَاء‎, ginromanisar: Karbalāʾ [karbaˈlaːʔ],[lower-alpha 1]) usá nga syudad ha butnga nga Irak, nahamutang hin mga 100 ka kilometro (62 ka milyas) ha habagatan tikang ha Baghdad, ngan mga pira ka dosena nga milyas ha sinirangan tikang han Danaw Milh.[5][6] An Karbala an pamunuan han Gobernorato han Karbala, ngan mayda ini ginbanabana nga kamolupyohan nga 700,000 ka tawo (2015).

Ini nga syudad, nga kilalado hin labaw nga amo an diin nahinabó an Pag-awayan ha Karbala ha 680 AD, o an mga santuaryo nira Imam Husayn ngan Abbas,[7][8] ginkikita nga baraan nga syudad para han Shi'a nga mga Muslim, sugad han Mecca, Medina ngan Jerusalem. Mga tagnapulo ka ribo nga mga Shi'a nga Muslim nabisita han lugar hin makaduhá ha tagsa tuig, nga naabtan an Mecca nga lugar hin peregrinahe.[9][10][11][12] An pagkamartir ni Husayn ibn Ali ginhihinumdoman hin tinuig hin mga pira ka milyon nga mga Shi'a.[13][14][15][16] Mga maabot hin 8 ka ribo o milyon nga mga peregrino nabisita han syudad ha pagsaurog han ʿĀshūrāʾ (an ika-napúlò nga adlaw han bulan han Muharram), nga nagtitigaman han anibersaryo han kamatay ni Husayn, kundi an nangunguna nga panhitabo amo an Arbaʿīn (an ika-40 nga adlaw katapos han 'Ashura'), nga diin mga maabot hin 30 ka milyon nabisita han mga lubnganan. Kadam-an hit mga peregrino nalakat ngada hin nabaktas tikang ha tanan nga dapit han Irak ngan labaw hin 56 nga mga nasod.[17][18]

Etimolohiya

igliwat

Damo iton nga panhunahuna ha mga dirudilain nga mga imbestigador han gintikángan han púlong nga "Karbala". Mayda mga nagsiríng nga it "Karbala" mayda katungod han pinulongan nga tinatawag nga "Karbalato", ngan mayda liwat mga iba nga nagsasari pagkuhà han kahulogan han pulong nga "Karbala" ha pagsubay han kasurat hiní ngan an pinulongán. Siring nira, natíkang daw iní tikang han Inarabo nga pulong nga "Kar Babel" nga usá nga grupo hin mga kahadto nga mga baranggay nga Babiloniahanon nga diin lakip hini nga pagtirok an Nainawa, Al-Ghadiriyya, Karbella (Karb Illu. sugad ha Arba Illu [Arbil]), Al-Nawaweess, ngan Al-Heer. Iní nga kataposan nga ngaran ha yana kilalado ha porma nga Al-Hair ngan dinhi nahamutang an lubnganan ni Husayn ibn Ali.

An imbestigador nga hi Yaqut al-Hamawi nagsiring nga an kahulogan han "Karbala" bangin mayda pipira nga mga pamahayag, usá hiní amo nga an lugar nga diin ginmartir hi Husayn ibn Ali nahihimo hin mahumok an tuna—"Al-Karbalat".

Sumala han pagtuo han Shi'a, ginsumat han arkanghel Gabriel an tinuod nga kahulogán han ngaran nga Karbalā’ kan Muhammad: usá iní nga pagdugtong han karb (Inarabo: كَرْب‎, an tuna nga magdadangat hin damo nga mga pagsákit) ngan balā’ (Inarabo: بَلَاء‎, mga pag-antos)."[19]

Mga tigaman

igliwat

Mga pinambasaran

igliwat
  1. "Karbala". Collins English Dictionary. HarperCollins. Ginkuhà 30 Hulyo 2019.
  2. "Karbala". Oxford Dictionaries. Oxford University Press. Ginkuhà 30 Hulyo 2019.
  3. "Karbala". The American Heritage Dictionary of the English Language (5th ed.). Boston: Houghton Mifflin Harcourt. 2014. Ginkuhà 30 Hulyo 2019.
  4. "Karbalā'". Merriam-Webster Dictionary. Ginkuhà 30 Hulyo 2019.
  5. "Iraq: Livelihoods at risk as level of Lake Razaza falls". IRIN News. 5 Marso 2008. Ginkuhà 25 Nobyembre 2015.
  6. Under Fire: Untold Stories from the Front Line of the Iraq War. Reuters Prentice Hall. Enero 2004. p. 15. ISBN 978-0-13-142397-8. https://books.google.com/books?id=jWVtAAAAMAAJ. 
  7. Shimoni & Levine, 1974, p. 160.
  8. Aghaie, 2004, pp. 10–11.
  9. Malise Ruthven (2006). Islam in the World. Oxford University Press. p. 180. ISBN 9780195305036. https://archive.org/details/islaminworld0000ruth_c4c4. 
  10. David Seddon (11 Enero 2013). Political and Economic Dictionary of the Middle East. Karbala (Kerbala): Routledge. ISBN 9781135355616. 
  11. John Azumah; Dr. Kwame Bediako (Contributor) (26 Mayo 2009). My Neighbour's Faith: Islam Explained for African Christians. Main Divisions and Movements Within Islam: Zondervan. ISBN 9780310574620. 
  12. Paul Grieve (2006). A Brief Guide to Islam: History, Faith and Politics: The Complete Introduction. Carroll and Graf Publishers. p. 212. ISBN 9780786718047. https://archive.org/details/briefguidetoisla00grie/page/212. 
  13. Malise Ruthven (2006). Islam in the World. Oxford University Press. p. 180. ISBN 9780195305036. https://archive.org/details/islaminworld0000ruth_c4c4. 
  14. David Seddon (11 Enero 2013). Political and Economic Dictionary of the Middle East. Karbala (Kerbala): Routledge. ISBN 9781135355616. 
  15. John Azumah; Dr. Kwame Bediako (Contributor) (26 Mayo 2009). My Neighbour's Faith: Islam Explained for African Christians. Main Divisions and Movements Within Islam: Zondervan. ISBN 9780310574620. 
  16. Paul Grieve (2006). A Brief Guide to Islam: History, Faith and Politics : the Complete Introduction. Carroll and Graf Publishers. p. 212. ISBN 9780786718047. https://archive.org/details/briefguidetoisla00grie/page/212. 
  17. "Interactive Maps: Sunni & Shia: The Worlds of Islam". PBS. Ginhipos tikang han orihinal han 2007-09-30. Ginkuhà Hunyo 9, 2007.
  18. "Walking Freedom: Iraq home of largest rally against terror in the world". RT. Ginkuhà Nobyembre 20, 2016.
  19. al-Qummi, Ja'far ibn Qūlawayh (2008). Kāmil al-Ziyārāt. Shiabooks.ca Press. p. 545.